3.2.22

Βηρυτός | IV ύμνοι από IV Λιβανέζους ποιητές


Μετάφραση: Αθανασία Δανελάτου

(I)
Nizar Qabbani
Ο ποιητής Nizar Qabbani (1923-1998) γεννήθηκε στη Συρία αλλά διάλεξε να ζήσει στη Βηρυτό, αποκαλώντας την πόλη «Κυρία του κόσμου». Μαζί με τον Mahmoud Darwish θεωρείται από τους πιο ταλαντούχους μοντέρνους Άραβες ποιητές. Η ποίησή του είναι αισθαντική και λυρική. Κύρια θεματική του, ο έρωτας, η άνιση μεταχείριση των γυναικών, ο αρσενικός σωβινισμός κ.λπ  Η πρώιμη ποίησή του θεωρείται εθνικιστική ή ύστερη, ωστόσο εμφανίζεται έντονα αντεξουσιασιαστική Πολλά ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί και χαίρουν δημοφιλίας, τόσο ανάμεσα σε Σύριους όσο και Λιβανέζους. 

ΒΗΡΥΤΟΣ, ΕΣΥ Η ΚΥΡΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Βηρυτός, εσύ η Κυρία του κόσμου
Ομολογούμε ενώπιον του Ενός και μοναδικού  Θεού
Ότι σε φθονήσαμε
Ότι η ομορφιά σου μας πλήγωσε
Ομολογούμε σήμερα
Ότι σε κακομεταχειριστήκαμε και σε παρερμνηνεύσαμε
Και δεν δείξαμε καμμιά συμπόνοια και δεν σε συγχωρήσαμε 
Και σου προσφέραμε μαχαίρι αντί για λουλούδια!
Ομολογούμε ενώπιον του δικαίου Θεού
Ότι σε τραυματίσαμε, και αλίμονο σε εξαντλήσαμε
Ότι σε εκκεντήσαμε και σε κάναμε να κλαις
Και σου φορτώσαμε το βάρος των εξεγέρσεών μας

Ω Βηρυτός
Ο κόσμος χωρίς εσένα θα είναι λειψός 
Τώρα πια ξέρουμε ότι οι ρίζες σου βαθιά μέσα μας είναι
Τώρα πια ξέρουμε το κρίμα που διαπράξαμε
Ορθώσου πάνω από τα ερείπια
Σαν το λουλούδι της Μυγδαλιάς του Απρίλη
Πέρνα πάνω από την λύπη σoυ
Αφού η επανάσταση θεριεύει μέσα στης θλίψης τις πληγές
Υψώσου προς χάρη των δασών,
Υψώσου προς χάρη των ποταμών
Υψώσου προς χάρη της ανθρωπότητας
Υψώσου, Ω  Βηρυτός!

(ΙΙ)
Rabab Chamseddine
Η Rabab Chamseddine είναι Λιβανέζα σκηνική ποιήτρια (spoken poet) απόφοιτος αγγλικής φιλολογίας του Αμερικανικού Πανεπιστημίου της Βηρυτού. Έχει κερδίσει το Poetry Slam 2018 της Βηρυτού και διακριθεί στον διεθνή διαγωνισμό Button Poetry’s Video Contest 2019. Θέματά της, οι πολλαπλά διασταυρούμενες ταυτότητες και η παραπληρωματική φύση θυμού και πραότητας και η στενή εσωτερική σχέση του προσωπικού με το πολιτικό.

ΟΧΙ Ο ΔΙΚΟΣ ΣΟΥ ΤΥΠΟΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
Είμαι ερωτευμένη με την γυναίκα αυτή. Πάνε τώρα τρία χρόνια.
Δεν έχουμε μιλήσει δεν έχουμε αγγιχτεί αλλά ξέρουμε κι οι δυο
Ξέρουμε κι οι δυο πως αν αυτός ο κόσμος αύριο τελειώσει
Θα βρεθούμε στις 5:00 να τρέχουμε ανίερα η μια προς την άλλη για να συναντηθούμε με 
– Τον Θεό
Θεός είναι η απόσταση που χωρίζει τα χείλη της από τα δικά μου
Και θα φιληθούμε πριν από την αποκάλυψη, στην διάρκεια της αποκάλυψης,
και μετά την αποκάλυψη.
Είμαι ερωτευμένη με μια γυναίκα που καθόλου δεν είναι ο τύπος σου.
Αφήνει καθένα από τα 905.000 παράθυρά της ανοιχτά ώστε να ξέρω 
Πώς έχει χώρο αρκετό για να χωρέσει κάθε ένα από τα σπασμένα μου κομμάτια
Είμαι ερωτευμένη με μια γυναίκα.
Και τ’ όνομά της είναι τόσο καλά φυλαγμένο στο στόμα μου.
Βηρυτός!

(III)
Kassem Oude
Ο Kassem Oude είναι Λιβανέζος εκπαιδευτικός και ποιητής.

ΒΗΡΥΤΟΣ
Ω Βηρυτός σεπτή μου αγάπη
Λούζεσαι στο αργυρό το φως 
Τα άστρα την νύχτα γάντι σου φορούν
Στραμμένα τ’ ακρογιάλια εσένα προσκυνούν

Σε αγκαλιάζουν δειλινά σ’ ένα μαβί φιλί
Αλλά οι μορφές σου τέλος δεν γνωρίζουν
Ποια ευτυχία να πορφυρώσει το μπορεί ζωή που έχει χαθεί   
Να έρθει η αυγή ακόμα περιμένοντας ελπίζουν 

Για όλες τις πόλεις είσαι ο πρώτος ο σταθμός 
Τόσοι πολιτισμοί στο λίκνο σου ήβραν  τα κλειδιά 
Σε κάθε τέμπλο ο λίθος είσαι ο κεντρικός
Παιδιά σου είναι κι έχουν την δική σου τη ματιά

Χέρια και στήθη ας ανοιχτούν πλατιά
Για εραστές αληθινούς και φίλων τα φιλιά
Θέρμανε την καρδιά σου λείανε την μεριά σου
Τραγούδα για όλους πάντα γειά χαρά.

(IV)
Joanna Abillama
Η Joanna Abillama είναι Λιβανέζα δραματοθεραπεύτρια, που ζει στο Κάνσας των ΗΠΑ ως υπότροφος δραματοθεραπείας. Το ποίημα «Η Βασίλισσα των φιδιών»  συμπεριλαμβάνεται στην έκδοση του λογοτεχνικού σεμιναρίου του Πανεπιστημίου της Αϊόβα, 2011  με τίτλο: Βηρυτός. Γράφοντας την πόλη.

Η ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΤΩΝ ΦΙΔΙΩΝ
Μεγάλωσε πλάι στη θάλασσα
Ονειρευόταν πως θα γινόταν ανάσα
Χαριτωμένη πόσο και γοητευτική
Και απολύτως καλαισθητική

Θα δεις μητέρα, σαν γενώ δεκαοχτώ
Και τελικά η σωστή βασίλισσα κι εγώ,
Απ’ όλες τις γωνιές του κόσμου εμένα θα έρχονται να δουν
Και επιμένοντας όλοι «Η Κυρία» θα με αποκαλούν.

Δίκαια, αλήθεια, ήταν η περηφάνια της
Νιάτα και αθωότητα ήταν με την μεριά της
Μα σύντομα, όλα θα είχανε χαθεί
Τη νύχτα που η προφητεία ήρθε να πει:

Ω των Φιδιών Βασίλισσα, μητέρα ευλογημένη,
ηγέτιδά της γης μας του νερού και του αέρα 
Το σώμα που μας περιβάλλει και μας τρέφει
κι από την  απελπισία μας κρατάει πέρα
Είμαι φοβάμαι απόψε, άγγελος νέων κακών
Όραμα μου έστειλε η μούσα σκοτεινών χρησμών

Επτά φορές πως θα πεθάνεις κι επτά θα ξαναγεννηθείς
Επτά φορές, το δέρμα σου θα πέσει νέο δέρμα
για να βρεις και να το φορεθείς
Πλήθος δασκάλων θα γνωρίσεις και αίμα και δάκρυα
στο βασιλικό χιτώνα σου θα χύσεις
κάθε φορά, που θ’ αρνηθείς να μείνεις χαμηλά 
και προς τα πάνω το κεφάλι θα γυρίσεις

Αλαφιασμένη βίαια έκραξε η βασίλισσα: Όχι,
να πεθάνω εγώ δεν είναι δυνατό!
Αρνούμαι πια από άλλες προφητείες την ηχώ
και ότι όσα λες ψέματα είναι βλέπω ως φανερό!
Το κάστρο μου με προστατεύει απ’ όποιον
το χαμό μου επιζητεί
και με τα χέρια θ’ αποδώσω δικαιοσύνη
έναντι όποιου έτσι επιχειρεί

Στα σιωπηλά οι προφήτες γλίστρησαν την πύλη
Τη μαύρη μοίρα να στοχάζεται τη ρήγισσα αφήνοντας
σα στήλη
Κι όπως περνούσανε τα χρόνια το όραμα
πήρε σάρκας αληθείας 
Και κλειδωμένη βρέθηκε μονάχη η βασίλισσα
μέσα στο κρύο της Ιστορίας

Είχε κουραστεί απ’ τις μάχες, και να θυμάται τι συνέβη
Ποιοι μέσα στου πολλούς ήσαν φονιάδες; Και ποιοι
οι κύκνοι οι μαυρο-πουκαμισάδες;
Αξίζω μιαν ανάσα, ναι μα το Θεό!
Ούτε ένας δεν θα μου χαρίσει μια ανάπαυλα καιρό;

Θέλω παπούτσια νέα, νέες μορφές, μάρμαρα νέα…
Μπορεί και να μου πάρω ακόμη κάτι τι γυαλιστερό
Με μιας, ένιωσε μια ανάσα να την διαπερνά από ζωή
Κι ήξερε ότι είχε έρθει η ώρα η μεταμόρφωσή της να συμβεί

Η Βασίλισσα των Φιδιών ανέλαβε ξανά τον ίδιο της το θρόνο
Από κοσμήματα και λίθους Χαναανίτικους φτιαγμένο μες το χρόνο
Βλέποντας εξεταστικά όλους αυτούς που ήλθαν να την δουν 
Μίλησε και είπε: Είμαι η Βηρυτός. Θαυμάστε με!

Δεν υπάρχουν σχόλια: