14 ερωτήσεις στον Γιάννη Στρούμπα

 

1.                  Ποίηση ή πεζό;

Και Ποίηση και Πεζό και Ρενό και Σιτροέν.

 

2.                  Τι δεν έχετε γράψει ακόμη που θα θέλατε να γράψετε;

Τους Αδελφούς Καραμάζοφ του Ντοστογιέφσκι. Από την άλλη, ευτυχώς που δεν τους έγραψα, γιατί τότε δεν θα ’ταν το αριστούργημα που όλοι γνωρίζουμε.

 

3.                  Πώς ξεκινάει ένα βιβλίο; Υπάρχει τόπος, χρόνος, όπου έρχεται η έμπνευση;

Ένα βιβλίο ξεκινά πάντα από το ξεκίνημα. Ας μη μας παραπλανούν ούτε ευρηματικές συγγραφικές τακτικές που βαφτίζουν τον πρόλογο επίλογο, ούτε αφηγηματολογικές τεχνικές περί εκκίνησης «in medias res», ούτε τυπογραφικές επιλογές βιβλίων με 2 εξώφυλλα – το 2ο αντί του οπισθόφυλλου. Ακόμη κι αν δομικά τοποθετηθεί στις πρώτες σελίδες ενός έργου το επέκεινα, πάλι το ξεκίνημα θα ’ναι.

 

Η έμπνευση χωροχρόνο δεν κοιτά. Από τα μάτια πιάνεται, στα χείλη κατεβαίνει, κι από τα χείλη στην καρδιά ριζώνει και δεν βγαίνει. Κι ίσως αυτό να ’ναι και το πρόβλημα, ότι δηλαδή «δεν βγαίνει». Γιατί, αν δεν βγαίνει, επίσης και δεν έρχεται εντέλει.

 

4.                  Τι είναι η έμπνευση για έναν συγγραφέα;

Η έμπνευση είναι ένα σπίρτο. Ένας σπινθήρας είναι ικανός να την ενεργοποιήσει. Ζητούμενο, βέβαια, παραμένει η διαχείριση της παραγόμενης φλόγας. Στον συγγραφέα εναπόκειται να συλλάβει την αποκαλυπτόμενη από τη φλόγα πτυχή και να την αποτυπώσει λογοτεχνικά ή, αντίστροφα, να τη σπαταλήσει και να τη δει να σβήνει στην πρώτη, έστω κι ανεπαίσθητη, ανάσα του ανέμου.

 

5.                  Αν θα γράφατε ιστορικό μυθιστόρημα, ποια περίοδος θα σας ενδιέφερε;

Ενδεχομένως να με ενδιέφερε ιστορικά η προϊστορική εποχή. Ίσως όμως τότε το μυθιστόρημά μου να μην ήταν ιστορικό αλλά προϊστορικό. Κι όντας προϊστορικό, δεν θα ’χε γραπτή αποτύπωση. Κατά συνέπεια, δεν θα μπορούσα να το γράψω; Πραγματικά, πρόβλημα!

 

6.                  Παίζει ρόλο ο τόπος όπου γεννήθηκε κανείς;

Είμαι κάτοικος της Κομοτηνής από 20 ημερών βρέφος. Γεννήθηκα όμως στο Ντίσελντορφ της πάλαι ποτέ Δυτικής Γερμανίας, όπου οι γονείς μου εργάστηκαν ως οικονομικοί μετανάστες για δέκα χρόνια. Σε ό,τι με αφορά, ο τόπος στον οποίο γεννήθηκα δεν έχει παίξει κανέναν ρόλο στη συγγραφική μου παραγωγή. Φυσικά, δεν είναι αυτό το πνεύμα της ερώτησης, αλλά…

 

7.                  Επινοείτε χαρακτήρες για τα βιβλία σας ή κάπου σκιαγραφείτε τον εαυτό σας ή κάποιον γνωστό, φίλο;

Όταν το αγοράκι με τα σπίρτα ανάβει το προαναφερθέν σπίρτο, «αντικρίζει» και τον εαυτό του, και γνωστούς ή φίλους, και ξωτικά, νεράιδες, καλικάντζαρους. Κι όπως ειπώθηκε, ό,τι προλάβει με το φως της φλόγας, το αποτυπώνει. Τα υπόλοιπα, τα συμπληρώνει με την αδυναμία της φαντασίας.

 

8.                  Το λοκ ντάουν και γενικά όλη η παράξενη κατάσταση που βιώνουμε πώς σας επηρέασε; Ήταν σημείο αναστοχασμού για τον ψυχισμό σας, για τις σχέσεις σας με άλλους ανθρώπους;

Η υγειονομική κρίση είναι όντως μια παράξενη κατάσταση, η οποία μου δημιουργεί νέες ανάγκες, με συνέπεια να μη μου δίνεται τελικά ο απαιτούμενος χρόνος για αναστοχασμό. Ακόμη προσπαθώ να κατασταλάξω, για παράδειγμα, αν η μάσκα μου θα είναι άσπρη, μαύρη ή χρωματιστή· αν τα αντισηπτικά μου μαντιλάκια θα ’ναι με άρωμα λεμόνι, πορτοκάλι ή πράσινο μήλο. Είμαι βαθιά βαλτωμένος!…

 

9.                  Υπήρξε κάτι, κάποιος που στάθηκε αποκούμπι αυτή τη δύσκολη περίοδο;

Βεβαίως: το sms στο 13033 με τον κωδικό 6, για να βγάλω βόλτα τον σκύλο. Άλλο τώρα που δεν έχω σκύλο!…

 

10.              Θα γράφατε ποτέ με ψευδώνυμο; Το έχετε κάνει;

Πρόκειται για ένα εξτρίμ σπορ (extreme sport) που δεν το έχω δοκιμάσει ακόμη. Τώρα που το σκέφτομαι, θα εκτίνασσε πραγματικά στα ύψη την αδρεναλίνη μου να γράφω τρολιές στο Twitter, σχολιάζοντας αναρτήσεις υπουργών. Από την άλλη όμως, θα ήταν κρίμα να πηγαίνει χαμένη η πατρότητα τόσης εξυπνάδας!

 

11.              Το γράψιμο θεωρείτε πως είναι για λίγους; Όλοι μπορούν να γράψουν;

Όλοι μπορούν να γράψουν, αν μάθουν να πιάνουν το μολύβι. Λίστες για τα ψώνια, μηνύματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σημειώματα «σου ’χω αφήσει τις φακές στην κατσαρόλα – ζέσταμα θέλουν μόνο». Σε τελική, ας γράψουν και στο πληκτρολόγιο του κινητού τους.

 

12.              Υπήρξε κάποιο συμβάν στη ζωή σας το οποίο έχετε μεταφέρει και σε βιβλίο σας;

Συνήθως μεταφέρω συμβάντα που δεν συνέβησαν. Το γεγονός αυτό καθιστά εξαιρετικά απαιτητική την πραγμάτευση, καθώς όλα όσα δεν έχουν συμβεί, δεν είναι συμβάντα. Οπότε, πώς να μεταφέρεις στα βιβλία σου ένα συμβάν που δεν είναι συμβάν; Το εγχείρημα συνιστά άθλο!

 

13.              Τι οραματίζεστε για το μέλλον του βιβλίου στην Ελλάδα; Υπάρχει μέλλον;

Παρά τον αθέμιτο ανταγωνισμό του διαδικτύου, το βιβλίο με οραματικό χαρακτήρα πάντα θα ταξιδεύει στο μέλλον. Αστρολογικοί οδηγοί, τσελεμεντέδες, «αναλύσεις» για τα σχολικά μαθήματα («λυσάρια») και ταξιδιωτικοί οδηγοί θα συνεχίσουν να μας οδηγούν εις τους αιώνας των αιώνων. Είμαι αισιόδοξος!

 

14.              Ετοιμάζετε κάτι αυτόν τον καιρό;

Η αλήθεια είναι πως δεν νιώθω ακόμη ώριμος να ετοιμάσω τη διαθήκη μου. Άλλωστε την πρόλαβε για όλους μας ο Μιχάλης Κατσαρός, κι η παρότρυνση είναι σαφέστατη: «ως και σε μένα, σε μένα ακόμα που σας ιστορώ/ αντισταθείτε».

 

Σας ευχαριστώ.

Δικές μου οι ευχαριστίες, μα δεν σας κρύβω ότι με τριβελίζει κι εμένα ένα ερώτημα για εσάς: γιατί οι ερωτήσεις σας είναι 14, κι όχι 13 ή 15; Έχει και η κολοκυθιά τη χάρη της ασφαλώς, μήπως όμως υπάρχει κι άλλος λόγος; Και πάλι σας ευχαριστώ!

 

 

Γιάννης Στρούμπας – Εργοβιογραφικό σημείωμα

 

Ο Γιάννης Στρούμπας γεννή­θηκε το 1973. Κατάγεται από την Κομοτηνή, όπου και διαμένει. Είναι φιλόλογος και διδά­σκει στη μέση εκπαίδευση. Συνεργασίες του έχουν φιλοξενηθεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά. Έχει εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές, δύο τόμους δοκιμίων, δύο ανθολογίες και μία μελέτη, ενώ συμμετείχε και σε συλλογικά έργα.

 

ΠΟΙΗΣΗ

Τ’ αναγκαία προς το τ-ζην (ποιητικές γ-ραφές), Γαβριηλίδης, Αθήνα 2006.

Λεπρές ισορροπίες, Γαβριηλίδης, Αθήνα 2010.

Γραφείον ενικού τουρισμού, Καλλιγράφος, Αθήνα 2016.

 

ΔΟΚΙΜΙΟ

Άσυλο ανιάτων, πρόλογος Νάσος Βαγενάς, Καλλιγράφος, Αθήνα 2013.

Κλεφτοπόλεμος – τα κείμενα της κρίσης, πρόλογος Κώστας Βεργόπουλος, Καλλιγράφος, Αθήνα 2018.

 

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ

«Δι’ αιώνιον ζωήν προωρισμέναι». Ο ποιητής Αλέξανδρος Σούτσος (1803-1863), εισαγωγή – ανθολόγηση Γιάννης Στρούμπας, Ίδρυμα Τάκης Σινόπουλος – Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα 2019.

Αργύρης Χιόνης. Έλληνες ποιητές – η γενιά του ’70, εισαγωγή – ανθολόγηση Γιάννης Στρούμπας, Γκοβόστης, Αθήνα 2020.

 

ΜΕΛΕΤΗ

«Η ασάφεια των ορίων». Το υπερλογικό στοιχείο στο λογοτεχνικό έργο του Αργύρη Χιόνη, Σμίλη, Αθήνα 2021.