Εικοσιένα και Σάμος. Στην επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 είναι αφιερωμένο το νέο τεύχος (87ο) του περιοδικού Απόπλους, που εκδίδεται ανά τετράμηνο στο νησί του ανατολικού Αιγαίου. Η πλούσια ύλη του αφιερωματικού αυτού τεύχους, γραμμένη από γνωστούς ιστορικούς και συνεργάτες του περιοδικού, κατανέμεται σε τρεις ενότητες. Η πρώτη προσεγγίζει όψεις της σαμιακής επανάστασης και των πρωταγωνιστών της, της κοινωνίας και των ιδεολογικών ρευμάτων που την διαπερνούσαν στα χρόνια γύρω από το 1821. Η ενότητα ξεκινά με το ποίημα «Επιτάφιος ύμνος» του, σύγχρονου προς τα γεγονότα, Γεωργίου Κλεάνθη και τελειώνει με σχόλια στο θεατρικό έργο του ίδιου Χαρίδημος ο Σάμιος. Στη δεύτερη ενότητα περιλαμβάνονται κείμενα για την Επανάσταση σε πανελλήνιο επίπεδο, την οπτική σύγχρονων ιστορικών, τους εορτασμούς που έγιναν κατά την πρώτη εκατονταετηρίδα, καθώς και δοκίμια προβληματισμού για την πρόσληψη, την επίδραση και τους εορτασμούς του Εικοσιένα που πραγματοποιούνται φέτος, στη διακοσιοστή επέτειο. Τέλος, η τρίτη ενότητα περιέχει λογοτεχνικά κείμενα, πεζά και ποιητικά, εμπνευσμένα από το μεγάλο αυτό γεγονός για τον νέο ελληνισμό. Το παρόν τεύχος του Απόπλου αποτελεί, όπως σημειώνει η συντακτική του ομάδα στο προλογικό της σημείωμα, το «Ημερολόγιο Καταστρώματος», φόρο τιμής στους Σαμιώτες που έπεσαν κατά το πρώτο έτος της Επανάστασης και στους ιστορικούς του 19ου και του 20ού αιώνα που διέσωσαν πολύτιμες και δυσεύρετες πηγές για το σαμιακό Εικοσιένα.
[ΑΠΟΠΛΟΥΣ, Τ.Θ. 69, 831 00, Σάμος, apoplousper@gmail.com]
Ποιητές. «Η ζωή του αληθούς πολίτου πρέπει να τελειώνει ή διά την ελευθερίαν του ή με την ελευθερίαν του»: Με αυτή τη ρήση του ανωνύμου της Ελληνικής Νομαρχίας ως τίτλο, ξεκινά το σημείωμα της σύνταξης του καινούργιου, 64ου τεύχους του τετραμηνιαίου περιοδικού για την τέχνη και τη ζωή Μανδραγόρας. Παρά την πλούσια ύλη που φιλοξενεί στις σελίδες του, αρνείται να καταπιαστεί με την δισεκατονταετηρίδα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων, θεωρώντας εκ των προτέρων υπονομευμένη κάθε σχετική συζήτηση, εξαιτίας του πλαισίου που έχει τεθεί. «Ήρθε ο ενιαύσιος εγκλεισμός να επιβεβαιώσει το “ουδέν κακόν αμιγές καλού”, διαφυλάττοντας τους πολίτες από τα θούρια, τα εμβατήρια, τις μεγαλοστομίες και το κιτς εορταστικό πλάνο της κυρίας Γιάννας», σημειώνει, «μια ακόμη φιέστα που χάριν του covid δεν θα μας οδηγήσει, μάλλον, σε νέα καταστροφή». Έτσι, ο Μανδραγόρας προτιμά να αφιερώσει τις σελίδες του στον Τόλη Νικηφόρου, τον θεσσαλονικιό ποιητή που 55 χρόνια τώρα είναι «ταγμένος σε μια ισόβια άσκηση». Εκτός από τα κείμενα για τη ζωή και το έργο του, δημοσιεύονται ακόμη επιστολές από την αλληλογραφία του με τη Ρίτα Μπούμη-Παπά, τον Ρένο Αποστολίδη και τον Στέλιο Ξεφλούδα, καθώς και μια εκτενής συνέντευξή του στην Διώνη Δημητριάδου. Ακόμη το καλό περιοδικό θυμάται τον Λουκά Θεοδωρακόπουλο (1925-2013), ποιητή, πεζογράφο, μεταφραστή και εκ των ιδρυτών του ΑΚΟΕ και του περιοδικού Αμφί· γράφει γι’ αυτόν η Βιβή Τουρόγιαννη, ενώ στοιχεία βιογραφίας και εργογραφία – βιβλιογραφία συνθέτει ο Θανάσης Μίχος και ποιήματά του ανθολογεί ο Γιώργος Πέππας. Την ύλη του περιοδικού συμπληρώνουν σελίδες αφιερωμένες στην ποίηση, την πεζογραφία, τη μετάφραση, το δοκίμιο (με μελέτες για τους Ε. Χ. Γονατά, Γιώργο Ιωάννου, Βασίλη Αλεξάκη, Κωστή Παπακόγκο, Αντώνη Φωστιέρη, Πιερ Πάολο Παζολίνι), το θέατρο, τα εικαστικά, αλλά και το σκάκι.
[ΜΑΝΔΡΑΓΟΡΑΣ, Μεγίστης Λαύρας 32, 104 44, Αθήνα, editorial@mandragoras-magazine.gr]
Τέχνη και πανδημία. Καταμεσής του δεύτερου αναγκαστικού εγκλεισμού, τη στιγμή που οι καθημερινοί θάνατοι από covid-19 μετρούνταν με τριψήφιους αριθμούς, έφτασε στα χέρια των αναγνωστών του το εκ Θεσσαλονίκης ορμώμενο Εντευκτήριο. Χωρίς πολλές κουβέντες, η ύλη του 122ου τεύχους ξεκινά με την «Apologia pro vita sua», δεκατέσσερα αυτοαναφορικά σονέτα του Διονύση Καψάλη, για να ακολουθήσουν ποιήματα και πεζά (Αχιλλέας Κυριακίδης, Γιώργος Βέλτσος, Γλυκερία Μπασδέκη κ.ά.), από τα οποία ξεχωρίζει το κείμενο που ο Γιάννης Τσαρούχης υπαγόρευσε στον Αλέξιο Σαββάκη το 1977, καταθέτοντας σκέψεις του για τον Καβάφη. Ανάμεσα στην πληθώρα της λογοτεχνικής ύλης, σημειώνουμε το άρθρο της Μαρίας Τσαντσάνογλου «Η πανδημία και η εικονική πραγματικότητα», όπου η διευθύντρια του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης του MOMus της Θεσσαλονίκης καταθέτει σκέψεις και τις εμπειρίες από τη διαχείριση των μουσείων κατά τη διάρκεια του lockdown και την ανάπτυξη ψηφιακών τρόπων πρόσβασης στις εκθέσεις τους, καθώς και τους προβληματισμούς της για τη διαχείριση του «ψηφιακού μουσείου» στη μετά covid εποχή, με τρόπο ώστε να επαναπροσδιορίσουμε αξίες «όπως η ελευθερία, η υγεία, η παιδεία και ο πολιτισμός, που θεωρούμε δεδομένες χωρίς, δυστυχώς, να είναι».
[ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ, Τ.Θ. 50011, 540 13, Θεσσαλονίκη, entefkti@otenet.gr]
Αντώνης Σαμαράκης. Εκατό χρόνια συμπληρώθηκαν από τη γέννηση του σπουδαίου πεζογράφου μας Αντώνη Σαμαράκη (1919-2003) και με αυτή την αφορμή το Υπουργείο Πολιτισμού ανακήρυξε το 2020 Έτος Αντώνη Σαμαράκη, θέλοντας να τιμήσει το λογοτεχνικό του έργο και να προβάλει τις ανθρωπιστικές αξίες τις οποίες ο συγγραφέας υπηρέτησε σε όλη του τη ζωή και αποτυπώνονται στο έργο του. Σε αυτή τη «στρογγυλή» επέτειο αφιερώνει το 18ο τεύχος του το περιοδικό για το βιβλίο και τον πολιτισμό Κλεψύδρα. Στις σελίδες του θυμούνται και μελετούν τον Αντώνη Σαμαράκη και το έργο του οι Δημήτρης Στεφανάκης, Τέσυ Μπάιλα, Βασίλης Βασιλικός, Θωμάς Κοροβίνης, Δημήτρης Δασκαλόπουλος, Γιάννης Ξανθούλης, Ελένη Πριοβόλου, Άσπα Χασιώτη, Φώτης Καλαμαντής, Πασχάλης Πράντζιος και Μαρία Βλασσοπούλου, ενώ η Ελένη Σαμαράκη καταθέτει τις αναμνήσεις της από την ζωή της με τον σπουδαίο λογοτέχνη. Δύο ακόμη συνεντεύξεις συμπληρώνουν την ύλη του καλού περιοδικού, η πρώτη με τον πεζογράφο Κώστα Καβανόζη και η δεύτερη με τον Δημήτρη Μαρκόπουλο των εκδόσεων Μάγμα, ενώ στη στήλη «Εξομολογήσεις» ο εικαστικός Γιώργος Φρογουδάκης παρουσιάζει το έργο του. Η ύλη του τεύχους συμπληρώνεται με βιβλιοκριτικές και βιβλιοπαρουσιάσεις, ποιήματα και πεζά, καθώς και με τη στήλη «Αέναος χρόνος», όπου η Έφη Ριζά επιλέγει στιγμές του παρελθόντος της ελληνικής πεζογραφίας, παρουσιάζοντας το διήγημα του Φάνη Μούλιου «Λίγο πριν τη στροφή».
[ΚΛΕΨΥΔΡΑ, Σόλωνος 101, 106 78, Αθήνα, www.enastron.com.gr]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου