Αλέξανδρος Στεργιόπουλος
Tα επίμονα ερωτήματα απαιτούν επίμονες απαντήσεις και στο τι είναι η πατρίδα μας; μία είναι η απάντηση: ο ποιητής. Στα αδιάκριτα «γιατί;», «πως;» η ιδιότητα του ανθρώπου αρκεί. Οι τελευταίες ενστάσεις για το μέγεθος και την αξία του ποιητή διαλύονται διαβάζοντας τη βασική αποστολή του. Ο ποιητής οφείλει να σκάβει, να οργώνει, να μαζεύει και να κρατά την πατρίδα μέσα του. Η θάλασσα, το φως, τα βουνά, οι ελαιώνες, η αιώνια βάρκα και η γλώσσα ζουν και μάχονται μέσα του και αυτός παλεύει να τα δικαιώσει. Και να η τελευταία επίμονη ερώτηση. Πώς τα δικαιώνει; Απλό. Λέγοντας τη θάλασσα θάλασσα, το φως φως, το βουνό βουνό, την ελιά ελιά και τη βάρκα βάρκα, κρατά ζωντανή τη γλώσσα και μαζί της τις μνήμες και τις εικόνες του μέλλοντος. Ο ποιητής ανεβαίνει βουνά δεμένος τη γλώσσα. Βουτά στην άβυσσο και η γλώσσα είναι το οξυγόνο του. Κοιτά τον ήλιο και η γλώσσα του κάνει σκιά. Λιώνει την ελιά και στο λάδι της βουτά τη γλώσσα. Κάνει κουπί και έχει οδηγό τη γλώσσα. Να γιατί ο ποιητής είναι η πατρίδα μας, να γιατί υπάρχει «Η Ελλάδα του Ελύτη» (Εκδόσεις Ικαρος).
Ο Ελύτης κατέκτησε με κόπο τα χρώματα της Ελλάδας. Κατάλαβε από νωρίς ότι σε όσα με περιβάλουν βρίσκεται η αρχή του νήματος της αθάνατης ζωής μας. Ο θάνατος είναι μια στιγμή σημαντική, αλλά όχι μόνιμη γιατί οι γενιές ποτέ δεν σταματάνε και αυτές πηγάζουν από τα απλά και τα αρχέγονα. Στην περίπτωση του Ελύτη, λοιπόν, η Ελλάδα ισορροπεί μεταξύ άγριου εδάφους και κενού και με δύσκολα βήματα προχωρά, υποφέρει, υπομένει και τα καταφέρνει. Ο Ελύτης είδε αυτή την πορεία, είδε τα πάντα στους ανθρώπους που τη χάραξαν και δέχτηκε τα προτερήματα, τις παθογένειες, τις υπερβάσεις, τις νίκες και τις ήττες τους. Ο Ελύτης κατάλαβε τι μας ενώνει και τι μας χωρίζει, τι μας κάνει να ελπίζουμε και τι μας κάνει να απελπιζόμαστε. Στο ποιητικό του σύμπαν η Ελλάδα παρουσιάζεται όπως είναι και στο βιβλίο της Ιουλίτας Ηλιοπούλου διαβάζουμε 130 επιλεγμένα αποσπάσματα του πεζού του λόγου. Σε αυτά οι εικόνες και ο χρόνος τρέχουν προς τα πίσω αλλά το βλέμμα είναι πάντα μπροστά, στο παρόν και το μέλλον.
Η Ηλιοπούλου πέρα από την επιλογή έχει φροντίσει να κατηγοριοποιήσει τα αποσπάσματα: Ελλάδα, Ιστορία του ελληνισμού, ελληνική γλώσσα, ελληνική θάλασσα-το Αιγαίο, ελληνική φύση, ελληνική τέχνη, ελληνική πραγματικότητα. Τα όσα διαβάζουμε προέρχονται από τα βιβλία του ποιητή «Ανοιχτά Χαρτιά», «Εν Λευκώ», «Συν τοις Αλλοις». Το βιβλίο μας δείχνει τα σημάδια που άφησε ο Ελύτης στην Ελλάδα και η Ελλάδα σε αυτόν χωρίς να ωραιοποιεί και να εξιδανικεύει. Συμβουλεύει, υπενθυμίζει, καταγγέλλει, προτρέπει, εξομολογείται χωρίς να χάνει τον δρόμο που του έδειξαν τα βουνά, η θάλασσα, το φως, η ελιά, η βάρκα και η γλώσσα, πάνω απ’ όλα η γλώσσα. Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου πέρα από την εύστοχη επιλογή των αποσπασμάτων έχει φροντίσει και για τη δομή της κάθε ενότητας. Διαβάζοντας τη νιώθεις την ένταση, την κατεύθυνση και τον σκοπό του ποιητή. Στην ουσία διαγράφεται η πορεία πριν και μετά το ’21.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου