Tο νερό κυλάει και τη ζωή ζητάει, σώζει, κρύβει, δημιουργεί. Αυτή η ακατάλυτη ροή, αυτή η υδάτινη κλωστή που κρατά τον κόσμο ενωμένο, όρθιο, που σώζει την ελπίδα και «συνομιλεί» με τη φωτιά, την άλλη ζωοδότρα πηγή. Και από το νερό και τη φωτιά γεννιέται ο άνθρωπος που είναι έτοιμος να πέσει στη φωτιά, να χαθεί στη ροή του κόσμου τούτου. Θα χαθεί, αλλά πριν απ’ αυτό θα δει, θα ακούσει, θα αισθανθεί, θα αγγίξει και θα μιλήσει. Τα λόγια θα βγουν από την καρδιά, από την ψυχή, από το βλέμμα που χάνεται στη φύση και θα επιστρέψουν πυρακτωμένα και υγρά που θα κάψουν και θα δημιουργήσουν τον κόσμο ξανά και ξανά. Ιερή στιγμή και τον ιερό λόγο μόνο ο άνθρωπος που δίνει ζωή στη ζωή μπορεί να τον μεταφέρει και αυτός ο άνθρωπος είναι πάντα γυναίκα. Η μάνα, η αδελφή, η σύζυγος, η γυναίκα που μάχεται και επιμένει ενάντια στη βαρβαρότητα και στη δύναμη που κακοποιεί και δολοφονεί. Τέτοια είναι η «Παπούσα» (Εκδόσεις Ενύπνιο) της Βίκυς Κατσαρού. Στα λόγια της θα δούμε όσα αγνοούμε, όσα έχουμε ξεχάσει και όσα μας περιμένουν καρτερικά για να μας θυμίζουν ποιοι είμαστε. Ας επιστρέψουμε στο νερό και τη φωτιά. Η Βίκυ Κατσαρού μας δίνει τη δεύτερη της ποιητική συλλογή (πρώτη Τα κεράσια της Εύας, εκδ. Ιωλκός) και η γενναιοδωρία της μας κερδίζει. Η ποιήτρια δεν διστάζει να αποκαλυφτεί και να μας δώσει τον τόπο και τον τρόπο της δημιουργίας της. Οι ψίθυροι που δεν ακούμε, οι ανάσες που προσπερνάμε, οι καταστροφές που δεν εξηγούμε, η ομορφιά που δεν καταλαβαίνουμε, είναι εδώ, μαζί με τη δύναμη της γυναίκας, του «ξένου», της ποίησης. Η Κατσαρού υμνεί τη γενναιότητα και την επιμονή στο καλό, την ευαισθησία, την αλληλεγγύη και τη σοφία της φύσης, σέβεται και αναδεικνύει τις προσευχές της ψυχής, ιερουργεί και ο σπαρακτικός της λόγος δεν μπορεί παρά να μας αγγίξει, να μας προβληματίσει… Ο λυγμός της ψυχής είναι ο ήχος της ποιητικής ιστορίας της και απαιτείται σεβασμός και απομόνωση για να διαβάσεις τα λόγια τα ατμοσφαιρικά, τα βγαλμένα από την καρδιά του δάσους, τα λόγια αντιφεγγίσματα. Με την «Παπούσα» ταξιδεύουμε εκεί που το μυστήριο και η καλή καρδιά αντιμάχονται την κακία και το μίσος και είναι η ήρεμη δύναμη και η ευαισθησία της ποιήτριας που μας σώζουν και μας λυτρώνουν. Τα ποιητικά λόγια απλώνουν τις ρίζες τους μέσα μας και μένουν για πάντα, δώρα ταπεινά και μεγάλα. Το βιβλίο είναι βασισμένο στη ζωή της Μπρονισλάβα Βάις και τριών μαγισσών. Η πρώτη είναι τσιγγάνα ποιήτρια που έτυχε να γεννηθεί στην Πολωνία. Μια Εβραία θα τη διδάξει γραφή και ανάγνωση και όπως μας ενημερώνει η Βίκυ Κατσαρού «μέσα της θα γεννηθεί η ποίηση, ως πηγή ζωής, όπως συμβαίνει με όλους τους αληθινούς ποιητές». Τόσο οι μάγισσες όσο και η «Παπούσα», η Βάις, σημάδεψαν την εποχή τους με την «ανίερη» συμπεριφορά τους. Η Κατσαρού ακολουθεί την πορεία της γυναίκας, γίνεται όλες οι γυναίκες του κόσμου, μεταμορφώνεται σε Έμιλυ Ντίκινσον και ο παθιασμένος λόγος, ο εμπύρετος, μας σαγηνεύει, γίνεται απόκοσμος και θυμίζει κάτι από Πόε. Ενας παντοδύναμος σπαραγμός συντροφεύει τα λόγια και τις σκέψεις της και στη διαδρομή βλέπουμε τη Μάτση Χατζηλαζάρου, την Αννα Αχμάτοβα, την «Πανούκλα» του Καμύ, τον Μιχάλη Κατσαρό. Η φωνή της καλύπτει ερήμους, βουνά, δάση και τιμά τη ζωή, την ύπαρξη, τη χαρά, τον έρωτα. Στην ποιητική αφήγηση πλέκονται γεγονότα όπως το Ολοκαύτωμα των Τσιγγάνων, μια άγνωστη πανδημία που αποδεκάτισε τη φυλή της «Παπούσα»… Η Βίκυ Κατσαρού σκάβει βαθιά μέσα της και μας παρουσιάζει την καλύτερη καλλιτεχνική της στιγμή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου