Κυριακή Μπεϊόγλου
Τρία χρόνια συμπληρώνονται σήμερα χωρίς τον μεγάλο ποιητή του τραγουδιού, της ιστορίας και της καθημερινότητάς μας, τον Μάνο Ελευθερίου, κι ένα καινούργιο βιβλίο του Λευτέρη Λαμπράκη κυκλοφόρησε για να μας μεταφέρει μοναδικές στιγμές, λόγια και μαρτυρίες γι’ αυτόν που, όσο τον τραγουδάμε, δεν θα τον ξεχάσουμε ποτέ.
«Ηταν ωραίο ταξίδι. Είτε με βαρκάκι, είτε με σαπιοκάραβο, γεμάτο γράσο και καπνούς, είτε με υπερωκεάνιο, είτε με πολεμικό πλοίο, άλλοτε ως επιβάτης και επισκέπτης και άλλοτε ως ναυτιλλόμενος με “πλάκα τα γαλόνια” (όχι πάντα αληθινά) έβλεπα τους πυκνούς, μαύρους καπνούς των φουγάρων να λερώνουν τη θάλασσα και σκεπτόμουν ότι ακόμα κι εδώ, χωρίς να υπάρχει πουθενά ξηρά ή πουλί πετούμενο, έχει στρωθεί το μαύρο χώμα, που το δημοτικό μας τραγούδι το συνδέει με τα βάσανα των ανθρώπων. Ισως γι’ αυτό έγραφα λυπητερά τραγούδια...».
Λόγια του Μάνου Ελευθερίου, σκέψεις και προσωπικές στιγμές, έρχονται τρία χρόνια μετά τον θάνατό του, συγκεντρωμένα σε ένα πολύτιμο, μικρό βιβλίο, με τίτλο «Στον Μάνο...» που επιμελήθηκε ο ηθοποιός Λευτέρης Λαμπράκης των εκδόσεων της Πολιτιστικής Εταιρείας Κρήτης «Πυξίδα της πόλης».
Ο επιμελητής του βιβλίου, στενός φίλος του Μάνου Ελευθερίου, αποθησαύρισε κείμενα και συνεντεύξεις του ποιητή, κάλεσε ανθρώπους που τον ήξεραν καλά όπως ο Σπύρος Αραβανής -εξαιρετικό και το δικό του βιβλίο «Μαλαματένια Λόγια» (Μεταίχμιο) που έφτιαξε με τον Ηρακλή Οικονόμου-, η Νένα Μεντή, ο Κώστας Λογαράς, ο Θανάσης Νιάρχος, ο Μάνος Καρατζογιάννης. Τελευταίο το δικό του κείμενο, χάρη στο οποίο, ταυτόχρονα με τη δική τους ιστορία, θυμόμαστε κι εμείς στιγμές των τελευταίων 25 χρόνων της καλλιτεχνικής δημιουργίας του Μάνου Ελευθερίου.
Ωστόσο, σε κάθε βιβλίο που περιγράφει τη ζωή ενός καλλιτέχνη, ο αναγνώστης αναζητά τον άνθρωπο και οι προσωπικές στιγμές είναι αυτές που κερδίζουν:
«Εικόνα ανεξίτηλη να κάθομαι στο μοναστικό, ασκητικό του κρεβάτι με τα βιβλία της Παπαδάκη, το σχέδιο του Τσαρούχη πίσω από την πόρτα του δωματίου. Κι αυτός δίπλα μου, στην πολυθρόνα, να μου διαβάζει το τέλος της πρώτης γραφής τού “Φαρμακείου Εκστρατείας”. Σκέφτομαι πόσο ευλογημένος είμαι που το ζω αυτό. “Για σένα γράφεις Μάνο;”. “Για μένα” ή να επιμένει να αλλάξει μια λάμπα που έχει καεί, στο χολ. Θέλει να το κάνει ο ίδιος, τον κρατάω από τη μέση ανεβασμένο σε μια καρέκλα».
Κι αλλού: «Αλλες φορές, να κρύβει 50 ή 100 ευρώ σε κάποιο δώρο που μου έκανε, για να τα βρω όταν θα γύριζα στο σπίτι μου. Να διαμαρτύρομαι γι’ αυτή του την κίνηση και αυτός να αλλάζει κουβέντα! Αγαπούσε πολύ τους ηθοποιούς και ήξερε πόσο προβληματική είχε γίνει πια η δουλειά μας. Στο τηλέφωνο, πάντα να ξεκινάει με ένα σόκιν ανέκδοτο ή μια ιστορία για κάποια πρωταγωνίστρια του θεάτρου, στη συνέχεια να μιλάει για την υγεία του, ώστε να ακούσει μια ακόμη φορά πως “όλα είναι καλά”, για τα καινούργια του ευρήματα, για τις δικές του ή τις δικές μου συλλογές».
Ο Μάνος Ελευθερίου είναι αναμφισβήτητα ένα κομμάτι της ψυχής του τόπου και είναι ίσως ακόμη νωρίς για να αποτιμηθεί η μεγάλη του προσφορά στον πολιτισμό μας, αλλά το σημαντικότερο είναι πως είναι και θα είναι ανάμεσά μας με τα λόγια του στα χείλη μας. Εκπληρώθηκε λες η επιθυμία του να φύγει όπως ήθελε: «Υπάρχει μια πολύ ωραία ευχή της εκκλησίας, “ανώδυνα, ανεπαίσχυντα και ειρηνικά”. Ετσι θέλω να φύγω. Βλέπεις ανθρώπους να φεύγουν από τη ζωή μέσα σε όνειρο. Τι ωραία στιγμή...»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου