Τουρίστας στην Ελλάδα του 1900

«Αν αγνοείτε τα έθιμα, απορρίπτετε το φαγητό, φοβάστε το άγνωστο και αποφεύγετε τους ανθρώπους, ίσως είναι καλύτερα να μείνετε σπίτι». Αυτά έγραφε στα απομνημονεύματά του με τίτλο «Ο κόσμος είναι το σπίτι μου», ο τιμημένος με βραβείο Πούλιτζερ, Τζέιμς Μίτσενερ (1907-1997). Τέσσερα χρόνια μετά τη γέννηση του Αμερικανού συγγραφέα, (επαν)εκδόθηκε ο τουριστικός οδηγός του Αντόλφ Ζοάν, που είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά το 1896, με αφορμή την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα (δες Χάρτη #18). Στη «βελτιωμένη και επαυξημένη» ύλη του οι τουρίστες εύρισκαν όλα εκείνα τα στοιχεία που τους επέτρεπαν να γνωρίσουν τα ήθη και τα έθιμα
της χώρας που επισκέπτονταν, να προσεγγίσουν τους κατοίκους, να γευτούν τα φαγητά και να μην τους φοβίζει το άγνωστο. Όσα συμβούλευε δηλαδή, χρόνια μετά, ο Τζέιμς Μίτσενερ. Ένα από τα πρώτα κεφάλαια του οδηγού ήταν αφιερωμένο σε όσους έρχονταν ατμοπλοϊκώς από τη Μασσαλία. Η άφιξη στο λιμάνι του Πειραιά, αρόδο εκείνα τα χρόνια, η αποβίβαση με βάρκες και οι κουραστικές, συχνά δαπανηρές, τελωνειακές διατυπώσεις, περιγράφονταν γλαφυρά στις σελίδες του. Παράλληλα, δίνονταν κάποιες λέξεις (γραμμένες με ελληνικά τυπογραφικά στοιχεία), για καλύτερη κατανόηση: «Τα μεγάλα ξενοδοχεία στέλνουν τους αντιπροσώπους τους (“δραγουμάνοι”) με βάρκες σημαιοστόλιστες με τα εμβλήματα των καταλυμάτων, για να παραλάβουν τους ταξιδιώτες από το πλοίο. Παραδώστε τις αποσκευές και εμπιστευθείτε τον εαυτό σας μόνο στον εξουσιοδοτημένο “δραγουμάνο”. Προπαντός, μην τον χάσετε από τα μάτια σας».

https://www.hartismag.gr/hartis-19/klimakes/toyristas-sthn-ellada-toy-1900-2?fbclid=IwAR0FDkOGH0pfowgFzbWp7kLOkvArzFPYaQkocN6BXcOrIAiVbfDukb-uLtM