Ο μαγικός ρεαλισμός στη λογοτεχνία μάς έγινε γνωστός από τους συγγραφείς της Λατινικής Αμερικής στα τέλη του περασμένου αιώνα, και ειδικά από τα διηγήματα και τα μυθιστορήματα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Επίσης ξέρουμε ότι, από λογοτεχνικής σκοπιάς, ο μαγικός ρεαλισμός έκοβε βόλτες επί χρόνια, μια στα βόρεια, μια στα νότια, στην Αμερικανική ήπειρο, αφού από το έργο του Αμερικανού Γουίλλιαμ Φώκνερ είχε ταξιδέψει στο έργο του Κολομβιανού Μάρκες και από εκεί πίσω στο έργο της μαύρης Αμερικανής συγγραφέως Τόνι Μόρισον. Το σημαντικό εδώ είναι ότι ο μαγικός ρεαλισμός στην Αμερική φαίνεται να έχει υπάρξει όχι μόνο σαν τρόπος λογοτεχνικής έκφρασης αλλά, από καιρό σε καιρό, και σαν κατάθεση ζωής σε αυτή την πολύμορφη και ευφάνταστη κοινωνία. Γιατί ήταν μαγικός ρεαλισμός όταν στο Κίτυ Χώκ της Βόρειας Καρολίνας δυο αδερφοί αποφάσισαν ότι είχε έρθει η ώρα για να πετάξει ο άνθρωπος στα ουράνια. Και το κατάφεραν! Πήραν φόρα σε ανοιχτούς αγρούς με το μηχάνημα που είχαν επινοήσει και απογειώθηκαν και από τότε ο άνθρωπος πετάει όλο και πιο ψηλά! Επίσης ήταν κάτι το μαγικό όταν περίπου την ίδια εποχή, πιο βόρεια, στο Λάνσινγκ της πολιτείας Μίσιγκαν, εκατοντάδες αυτοκίνητα άρχισαν να κάνουν την εμφάνιση τους κάθε μισή ώρα μέσα από τα εργαστήρια κατασκευής. Κατόπιν χιλιάδες άνθρωποι, χαρούμενα, άρχισαν να κυλάν με τις ρόδες τους στα μήκη και στα πλάτη της τεράστιας χώρας τους. Και όταν έβλεπαν τα λευκά σύννεφα, φουσκωτά, να σαλπάρουν στου ουρανού τα γαλάζια πάνω από το ανεμόρδατο Μανχάτταν, φαντάστηκαν πως θα μπορούσαν να τα αδράξουν. Και βρήκαν τρόπους να φτιάξουν ουρανοξύστες, τόσο ψηλούς όσο λέει και τ’ όνομα τους. Κι επίσης είναι μαγικό να βυθίζεσαι στους ήχους και στο θέαμα μιας κηδείας στη Νέα Ορλεάνη: το πλήθος με τα πλουμιστά ενδύματα και τη χαρά των ήχων από τις τρομπέτες, τα κλαρίνα, τα σαξόφωνα, και τα τρομπόνια της ακολουθίας των μουσικών της τζάζ. Το ίδιο κι όταν βρεθείς στη Μπρόντγουέϊ του Μανχάτταν, στα θέατρα, σε μια πλούσια παράσταση μιας υπέρτατης φαντασίας μιούζικαλ! Τελευταία, όμως, έχει δείξει το πρόσωπο του, στην πολιτική ζωή της μεγάλης αυτής χώρας, και ο μαγικός ρεαλισμός – εννοούμενος απ’ την ανάποδη. Δηλαδή κάτι σαν την κακή μάγισσα και τα μάγια της. …Συγκεκριμένα, η χώρα είχε εκλογές και ο νικητής βγήκε με 81 εκατομμύρια ψήφους και με διαφορά 4.5% (εφτά εκατομμύρια ψήφων) από τον ανταγωνιστή του, τον περίεργο πρόεδρο της χώρας. Κι επίσης βγήκε νικητής και κατά τον αριθμό των «εκλεκτόρων», αυτό το περίεργο κριτήριο της τελικής επιλογής του νικητή. Όμως, ο χαμένος, θυμωμένος αρχίζει να δημιουργεί έναν δικό του κόσμο μαγικό, με τουίτ και με δουλοπρεπείς υποτελείς που διαδίδουν τις ασυναρτησίες του, έναν κόσμο όπου συγκατοικεί μαζί με εκατομμύρια από τους ψηφοφόρους του. Σε αυτόν τον κόσμο της δικής του φανταστικής επιλογής, τον κόσμο των «εναλλακτικών γεγονότων» όπως τον είχε χαρακτηρίσει παλιά μια ξανθιά σύμβουλος του, κάνουν την εμφάνιση τους επί εβδομάδες τώρα πολλά στρεβλά, παράξενα, δαιμόνια. Ένα μικρό δείγμα αρκεί για να αισθανθούμε τη δυσοσμία της μαγικής, απ’ την ανάποδη δηλαδή, ατμόσφαιρας. Αρχής γενομένης από τη νύχτα των εκλογών. Βγαίνει ο θυμωμένος πρόεδρος στην τηλεόραση και αναγγέλλει ένα καινούργιο σύστημα αξιολόγησης του εκλογικού αποτελέσματος, δικής του ευρεσιτεχνίας. Ανακοινώνει ότι σύμφωνα με τα (μέχρι τότε) ανακοινωθέντα αποτελέσματα αυτός ήταν μπροστά. Όπερ σημαίνει ότι εκείνη τη στιγμή που μας μιλά έχει επανεκλεγεί πρόεδρος. Είναι πολύ αργά (δυο τα ξημερώματα). «Καληνύχτα», λέει, και «Να σταματήσει αμέσως η καταμέτρηση των ψήφων. Έχουμε αποτέλεσμα!» Και την επόμενη ημέρα στέλνει οπαδούς με το ίδιο σύνθημα στα εκλογικά γραφεία καταμέτρησης και ορδές δικηγόρων στα δικαστήρια. Μια τεράστια επιχείρηση μαγικού ρεαλισμού για να επιφέρει μαγικό αποτέλεσμα. Τρείς εβδομάδες αυτός ο χαβάς τώρα… Αργότερα, μέσα από του θυμού του τα δώματα, στέλνει προσταγές για απολύσεις ανωτέρων της αυλής του για τους οποίους έχει υποψίες πως δεν τον υποστηρίζουν στο επικίνδυνο και γελοίο παιχνίδι των εκλογικών του επινοήσεων ή που, σε προηγούμενες παρόμοιες κρίσεις του, εκείνοι είχαν αποστασιοποιηθεί από τις δικές του θέσεις. Το έκανε άραγε για να ταΐσει το τέρας της εκδίκησης που φωλιάζει από παλιά, και τώρα κάνει σαματά, στα μύχια της ψυχής του; Η, μήπως, ήταν το πρώτο βήμα για μια μεγάλη μαγική έκπληξη που ετοιμάζει για τον άλλο μήνα; Ο χρόνος θα το δείξει. Αλλά, ας μην τον κάνουμε να φαίνεται πιό ισχυρός απ’ όσο πραγματικά του αξίζει. Γιατί, παραφράζοντας τον μεγάλο Αμερικανό ποιητή του περασμένου αιώνα, η ιστορία του μάλλον δεν θα τελειώσει με ένα Μπαμ!, αλλά με ένα κλαψούρισμα διαρκείας, που θα αργοσβήνει καθώς όλο και πιο πολύ δεν θα του δίνουμε σημασία… Βέβαια δεν υπάρχει μαγικός ρεαλισμός χωρίς σκηνές τσίρκου. Κι εδώ έχουμε τον καραφλό αρχιδικηγόρο του προέδρου που, όπως το διαφημίζει στο ανά ημίωρο τουίτ του, θα ανακοινώσει σημεία και τέρατα ακαταστασίας των εκλογών σε πρες κόνφερανς στο περίφημο ξενοδοχείο Φόρ Σήζονς. Μόνο που το γεγονός λαμβάνει χώρα στο πάρκινγκ μιας κηπευτικής εταιρείας με το ίδιο όνομα, δίπλα από ένα κατάστημα εξαρτημάτων του σεξ και πορνογραφικών βιβλίων και απέναντι από ένα γραφείο αποτεφρώσεως τεθνεώντων! Και κάτω από τον ήλιο, που φέρνει τα πάντα στο φως, στο πρόσωπο του αφρίζοντος, με καταιγιστικά, παράλογα ‘κατηγορώ’, δικηγόρου αρχίζουν να κυλάν στα αυλάκια των ρυτίδων του μαύρα υγρά, προφανώς από το μακιγιάζ και από των μαλλιών του την μπογιά. Και αλλού, στην αίθουσα δηλώσεων του Λευκού Οίκου, ανοίγει η πόρτα, ανεβαίνει στη σκηνή ο πρόεδρος, ανακοινώνει έναν αριθμό που θέλει να τον φοράει σαν γαλόνι, «ο δείχτης των μετοχών έχει φτάσει στο ύψος των [τόσων] μονάδων…», και εξέρχεται μέσα σε ένα λεπτό. Πρες κόνφερανς ρεκόρ! Θα βάζαμε τα γέλια εδώ, αν η ροή των ειδήσεων δεν μας ταξίδευε ακολούθως σε όλη τη χώρα για να δούμε τις ατέλειωτες ουρές στις «Τράπεζες Τροφίμων». Πεινάει ο άνεργος κοσμάκης που τον έχει αλώσει ο κορονοϊός. Πολλοί διερωτώνται αν έχει τελειώσει αυτό το freak show. Τι να σας πω; Ετούτο εδώ το σύστημα του δίνει (του θυμωμένου χαμένου προέδρου των εκλογών) περιθώρια για έναν ακόμη σπασμό. Θεωρητικά, θα μπορούσε, σαν τον χαρακτήρα στο μυθιστόρημα «Νεκρές Ψυχές» του Νικολάϊ Γκόγκολ (έναν πρωτοπόρο του μαγικού ρεαλισμού πριν εφευρεθεί ακόμα ο όρος αυτός), Τσιτσίκοφ, που πουλάει και αγοράζει τις ψυχές των δουλοπαροίκων, θα μπορούσε και ετούτος ο πρόεδρος να εξαγοράσει τις ψυχές (ψήφους) των «εκλεκτόρων», και αυτοί τότε να ψηφίσουν αντιθέτως με την ετυμηγορία του λαού. Και ιδού! Και πάλι αυτός να ανακηρύσσεται πρόεδρος! Αν κάτι τέτοιο, βέβαια, συμβεί θα σήμαινε το τέλος του πειράματος Αμερική. Γι αυτό, το αφήνουμε σαν υπόθεση… Το μεγάλο φινάλε αυτής της παρατραβηγμένης παράστασης, μάλλον, θα είναι το σκηνικό αποπομπής του θυμωμένου χαμένου προέδρου από την έδρα της ισχύος του. Δεν μπορούμε να φανταστούμε ακριβώς το πώς. Θα είναι ένα γεγονός δραματικό, θα είναι ένα ανύπαρχτο γεγονός, ή θα λάβει χώρα κωμικώς μέσα σε κλίμα όπου ανθίζει ο μαγικός ρεαλισμός; Ο,τι και να γίνει, ελπίζουμε να μην αμαυρωθεί ο οίκος του λαού, ο λευκός, από την προσωρινή βαφή των μελών ενός θιάσου που έχει γίνει, από καιρό, του κόσμου ο περίγελος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου