Ειρηναίος Μαράκης
Πριν από ένα χρόνο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ατέχνως το βιβλίο του δημοσιογράφου και συγγραφέα Ηρακλή Κακαβάνη με τον τίτλο Ο Χικμέτ στην Ελλάδα – “Ο αγαπημένος μας Χικμέτ με τα γαλάζια μάτια”. Η συγκεκριμένη μελέτη για τον Τούρκο, κομμουνιστή και διεθνιστή ποιητή αποτελεί ένα χρήσιμο βιβλίο που έχει πολλά να προσφέρει σε κάθε φίλο της ποίησης και σε κάθε άνθρωπο που αγωνίζεται για μια καλύτερη κι ελεύθερη κοινωνία.
Ο συγγραφέας με πλήθος εργασιών πάνω στην ποίηση του Κώστα Βάρναλη (Ο άγνωστος Βάρναλης και 19 αδημοσίευτα ποιήματά του, Εντός (2012), 39+1 άγνωστα ποιήματα του Κώστα Βάρναλη, Εντύποις (2016) και του Φώτη Αγγουλέ (Φώτης Αγγουλές ο προλετάριος ποιητής, Ατέχνως (2020), σε αυτό το βιβλίο παραθέτει στοιχεία για την πρόσληψη του Ναζίμ Χικμέτ και του έργου του στην Ελλάδα από τη δεκαετία του 1920 μέχρι το 2020. Παράλληλα, ανθολογούνται γνωστά και άγνωστα ποιήματα του Χικμέτ και για την λογοτεχνική και πολιτική παρουσία του.
Συγκεκριμένα, στη μελέτη του Ηρακλή Κακαβάνη, ο αναγνώστης θα εντοπίσει ποιήματα και δηλώσεις του δημιουργού προς τον αγωνιζόμενο ελληνικό λαό, έργα και δημοσιεύσεις Ελλήνων λογοτεχνών (Μενέλαος Λουντέμης, Πέτρος Πικρός, Στ. Μαγιόπουλος, Κ. Βάρναλης, Διδώ Σωτηρίου) όπως και καταγραφή με το σύνολο των εκδόσεων που αφορούν το έργο του. Παράλληλα θα βρει σημαντικά στοιχεία σχετικά με το Επιστημονικό Συνέδριο του ΚΚΕ για τον Χικμέτ καθώς και πληροφορίες αναφορικά με την παρουσία του στο ελληνικό θέατρο και κινηματογράφο από τα πρώτα χρόνια μετά τη Μεταπολίτευση. Σημαντικό τμήμα στη μελέτη του Κακαβάνη καταλαμβάνουν αναφορές σχετικά με το τεράστιο κύμα συμπαράστασης που προκάλεσαν οι διώξεις του ποιητή από το τουρκικό καθεστώς και φυσικά, σε σχέση με τον θάνατο του.
Από τα κείμενα του βιβλίου ξεχωρίζουμε τις «Παρατηρήσεις στο έργο του Χικμέτ» του Γιάννη Ρίτσου στις Επιφυλλίδες της Αυγής (Εφημερίδα Αυγή, 9-11-12-14 Ιούνη 1963). Εκεί ο ποιητής της Τετάρτης Διάστασης αναφέρει ότι η ποίηση του Χικμέτ «δεν είναι απλώς “ηθογραφική” ή “φολκλορική” (δηλαδή εξωτερικά και προαποφασισμένα “αισθητική” πάνω σε ένα δήθεν “λαϊκό σχέδιο” – άρα μη λαϊκή) – δεν είναι αντιγραφή και μίμηση της λαϊκής τέχνης (πράγμα που αντιβαίνει στην ίδια την κινητική – και κινούσα – δύναμη του ζωντανού λαϊκού οργανισμού), αλλά ουσιαστικά λαϊκή από συμμετοχή και συμπόρευση με τις λαϊκές δυνάμεις, που τις εκφράζει όχι στις στατικές, τυποποιημένες μορφές τους (όσο γνήσιες, δίκαιες και ακριβείς στον καιρό τους) αλλά πρωτοποριακά, στη δυναμική τους κίνηση στα νέα τους δεδομένα. Ιστορικά, κοινωνικά, γλωσσικά – ακόμα και στη νέα τους χειρονομία και ατμόσφαιρα.
Γι’ αυτό ακριβώς η τέχνη του είναι πρωτοποριακή, είναι μοντέρνα, δηλαδή σύγχρονη, παρούσα, όπως κάθε αληθινά λαϊκή τέχνη, που παρακολουθεί το λαό όχι σε μια “σταματημένη” ιστορική του στιγμή, αλλά στη διαρκή κίνηση του και ανανεώνει και προωθεί αυτή τη δύναμη αξιοποιώντας τα νέα μορφοπλαστικά στοιχεία της. Κι η ποίηση του Ναζίμ Χικμέτ είναι ακριβώς λαϊκή, επειδή είναι μοντέρνα, κι έγινε μοντέρνα επειδή στη βάση της ήταν λαϊκή, όπως λαϊκή και μοντέρνα με άλλο τρόπο είναι κι η ποίηση του Μαγιακόβσκη, απ’ όπου πολλά διδάχτηκε ο Χικμέτ στην πρώτη του δημιουργική περίοδο. […]
Η ποίηση του παίρνει έναν τόσο ουσιαστικά δραματικό, σεμνά ανθρώπινο, ήρεμα απελπισμένο και, ταυτόχρονα, ήρεμα ηρωικό, όπως μπροστά στη φύση, τη μοίρα και το θάνατο, που πάντα τροφοδότησαν την ποίηση στην απόλυτη μορφή της και παρακίνησαν τον άνθρωπο κάθε εποχής στον καθολικό του αγώνα για την ελευθερία του απ’ όπου ξεπηδούν όλα τα έργα του».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου