Του Γιώργου Βέη
Δημήτρης Κοσμόπουλος: “Pixels” Κέδρος, σελ. 60
1.Παράδοση, ήθος της κειμενικής διεύρυνσης
Αναλογίες, συν-ηχήσεις, απόρροιες
Τεκμήρια αμάχητα συγκινήσεων
«Terribil come esercito che stei
Per battagliar ne’ vasti campi aperti
Minacciando terror—Chi è costei?»
Dionisio Solomos
«Κάθε λέξη ένας άχρηστος λεκές στη σιωπή και στο τίποτα»
Σάμιουελ Μπέκετ
Η ρώμη συνέχει, η ένταση από το ρεύμα-ρήμα που πάει να κοπεί στα δύο. Το φορτίο του φτάνει εν τέλει άτμητο ως τον δέκτη. Το πάθος ανεβαίνει και προς το μέρος μου. Μαζί, εννοείται, με όλα τα τετραγωνισμένα τετράστιχα του μάστορα, από το εσωτερικό ενός επώνυμου ποιητικού αιτίου. Ναι, το αναγνωρίζω αμέσως: είναι ο συγκάτοικός μου στο διαμέρισμα των μονίμων εφιαλτών. Η δε προσευχή που ακολουθεί δεν είναι προσευχή. Ή δεν είναι μόνο προσευχή ή συμβατική ικεσία. Είναι δυναμικό προσκλητήριο συμβόλων. Οι συλλαβές στο μεταξύ συναρμολογούν και μένα μαζί τους. Αντιλαμβάνομαι ότι οι ομοιοκαταληξίες και τα μέτρα δεν ανήκουν αποκλειστικά πλέον στους όποιους αναγνώστες, αλλά οπωσδήποτε και στο συλλογικό συνειδέναι. Από εκεί προφανώς συνεννοήθηκε να τα μεταφέρει ακέραια ο ποιητής. Και σα να χαράζεται, εδώ που γράφω αυτές τις γραμμές, η αίσθηση από την Υπεραίσθηση. Η προσευχή στο μεταξύ ολοκληρώνεται και δεν ολοκληρώνεται. Αρχίζει ξανά. Την ακούω όλο και καθαρότερα. Ο ατελεύτητος φθόγγος. Ναι, εκείνος ο πείσμων ψίθυρος προτού ο ζων καταστεί πνεύμα απλώς. Η ώσμωση με το μαύρο σημαίνει γράμμα. Κείμενο. Ή σπάραγμα. Ή καλοδουλεμένο σονέτο. Ροή συνεχής σημαινόντων του δίποδου χωρίς φτερά που θέλει όμως διακαώς στερέωμα, ουρανό. Ακόμη και αίγλη γλώσσας. Εξ ου: «Άναψέ μου τὸν σβησμένο λύχνο της ψυχής. / Στάξε λάδι απ’ τὸ λαμπρό τῆς ερήμου σου άστρο. /Προβολείς καὶ φωτορρυθμικὰ κίβδηλης εποχής / δείχνουνε πιο κρύο τοῦ σκοταδιού σου τὸ κάστρο. / Τὸ κομμένο σου κεφάλι παίρνουνε γκρο-πλαν /καὶ ζουμάρουνε στα ματωμένα γένια. / Κόρδακες καὶ ορχηστρίδες που χοροπηδάν / ’κει, στον φανοστάτη, τὸ κρεμούν με γέλια.[. . . ] Άγια μου τρυγόνα εσύ, χρυσή περιστερά/ τῆς εληάς μου στο λιοπύρι ανασασμός. / Βαλτωμένα δηλητήριο, βρύσες καὶ νερά / καὶ καλπάζει τοῦ ολέθρου ὁ χαλασμός. / Πρόσδεξε την δέησή μου, λίγο χώμα φέρνω / τὴν θαλασσινή μου πέτρα με τα φύκια./Όπως δέντρο στον αέρα παραδέρνω / καὶ ζητωκραυγάζουν γύρω τα επινίκια. / Στείλε μου τὸ βλέμμα τοῦ αθώου αφώνου, / μυσταγώγησέ με στην ιερή σιωπή, / μακελλάρηδες κραδαίνουν βόμβες μικροφώνου / κι έχει τῆς ψυχής μας τὸ λυχνάρι ξεραθεί».
2.Γραφή, δι-έξοδος, στίγμα
Μύθων εξορκισμός
Εγκαυστική των λογοτύπων πρόοδος
«Αν είναι να ’ρθει θάνατος, μην έρθει με μαράζι
Μα μ’ ένα χάδι σου ας έρθει και με τον διακαμό σου»
(από τη συλλογή, σελ. 38)
Διαπιστώνω ότι το παρελθόν υφίσταται σταθερά κι αμετάκλητα, όχι πάντα βασανιστικά, ως το απαραίτητο, κάθε άλλο παρά αδόκητο τμήμα ενός διεσταλμένου, εξαιρετικά πολύσημου ή και γραφικού, ατάσθαλου ενίοτε νυν. Ας συγκρατηθεί ότι το παρόν είναι, εκτός των άλλων, μια ακόμη χρηστική αλληγορία του εγώ. Το ικανό και αναγκαίο εκείνο οραματικό τι συνιστά το αύριο ή επέκεινα. Η ποιητική πρόταση του Δημήτρη Κοσμόπουλου (1964-) εμπεριέχει στο πρόσφορο σύνολό της τις τρεις αυτές παιδαγωγικές υποδιαιρέσεις του αυστηρού, μαθηματικού χρόνου. Με ιδιαίτερα επεξεργασμένο τρόπο, το τονίζω. Να επισημάνω επίσης εγκαίρως ότι η πράγματι επιτυχής δράση του γλωσσικού οργάνου επιφυλάσσει αναδιάταξη και περαιτέρω αναβάθμιση της θέας του όντως άξιου να θεαθεί. Αφού βεβαίως απορριφθεί άνευ ετέρου το νόθο απείκασμα του βίου, όπως εδώ φέρ’ ειπείν, στο δεύτερο ποίημα των Pixels. Ο ποιητής αναλογίζεται τη χαμένη αύρα του ζήθι. Ήτοι κατά λέξη: «Κλεισμένοι στων πολυκατοικιών τις τρύπες / νομίζουμε πως ζούμε, μα είμαστε σε τάφους, /γιατί εκχωρήσαμε τὴν ζωή στους φωτογράφους,/ στους μακιγιέρ του χρόνου, στων ειδήσεων τους γύπες».
Επαληθεύεται έτσι στο πεδίο των απαιτητικών αισθητικών εφαρμογών η αλληλεξάρτηση λέξης-ορμεμφύτου προς βίον βροτών βιωτόν. Η γενέτειρα του ποιητή, η οποία προσδιορίζεται στη νοτιοδυτική Πελοπόννησο, προσέφερε και προσφέρει τον άλκιμο φθόγγο. Εξ ου και η έλξη, η διασύνδεση εν τέλει του ποιήματος με τον άκρως ζωτικόν χουν ακηράτου πνεύματος. Για να επαληθευθεί άλλη μια φορά η κατάταξη του Τόμας Μαν: «στους νότιους, η γλώσσα είναι συστατικό μέρος της αγάπης για ζωή, απέναντι στο οποίο θρέφουν μια πολύ ζωντανότερη κοινωνική εκτίμηση, απ’ ό, τι στο Βορρά. Οι τιμές που απολαμβάνει το εθνικό συνδετικό μέσο της μητρικής γλώσσας σ΄ αυτούς τους λαούς είναι υποδειγματικές και επιπλέον ο απολαυστικός σεβασμός με τον οποίο περιβάλλει ο κόσμος τις μορφές της και τους φωνητικούς της κανόνες έχει κάτι το εύθυμα παραδειγματικό. Μιλάς με ευχαρίστηση, ακούς με ευχαρίστηση – μα ακούς και κρίνοντας. Επειδή το πώς μιλάει κανείς ισχύει και σαν μέτρο του προσωπικού του κύρους και θέσης η προχειρότητα και ο αυτοσχεδιασμός επιφέρουν την περιφρόνηση, η κομψότητα και η εκφραστική κυριαρχία τραβούν την ανθρώπινη προσοχή, κι αυτός είναι ο λόγος που κι οι ασήμαντοι άνθρωποι σε ό, τι έχει να κάνει με την επιρροή τους καταφεύγουν σε διαλεγμένους τύπους φράσεων δοκιμάζοντάς τους και μορφοποιώντας τους με φροντίδα» (βλ. Ο Μάριο και ο Μάγος, πρόλογος: Ευγένιος Αρανίτσης, απόδοση από τα Γερμανικά: Φώτης Βασινιώτης, εκδόσεις Ερατώ 1982).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου