Μάρω Δούκα «Πύλη εισόδου», εκδ. Πατάκη, σελ. 344
Μονόλογος παιχνίδι, στασίδι, αποκούµπι µιας γυναίκας στον προθάλαµο του γήρατος. Ξυπνάει και είναι νέα. Ξυπνάει και είναι γριά. Ανάλογα µε τη διάθεσή της. Με τον ύπνο που έχει κάνει. Στην Αθήνα του σήµερα, όπως τη ζει, όπως την έζησε, όσο την έζησε. Με τα δικά της πρόσωπα. Τη δική της φωνή. Τη δική της ορθοστασία. Πύλη εισόδου: Στο αχανές του κυβερνοχώρου. Το πέρασµα από τη µια στην άλλη όψη. Από το εδώ στο εκεί. Ανέµελα, αθόρυβα, φασµατικά, εις το διηνεκές. Αλόγιστα προς τα ρηχά, τα λασπερά, τα άπατα της µέρας που έφυγε. Από το εδώ στο εκεί. Συρτά, αµίλητα, προς τη µοναδική βεβαιότητα.
Μιχάλης Μαλανδράκης «Patriot», εκδ. Πόλις, σελ. 96
Ο εικοσιτριάχρονος Αγκίμ, μετανάστης από την Αλβανία στην Ελλάδα για περισσότερο από δέκα χρόνια, παίζει συχνά το κλαρίνο του στους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας. Το όνειρό του είναι να γίνει επαγγελματίας κλαρινίστας. Όταν, λοιπόν, ένας άγνωστος συμπατριώτης του τον προσεγγίζει εντυπωσιασμένος από το ταλέντο του και του προτείνει να δουλέψει σε γνωστό νυχτερινό κέντρο στην Αθήνα, ο Αγκίμ αποδέχεται την πρόταση, χωρίς δεύτερη σκέψη. Ο Μιχάλης Μαλανδράκης σε αυτό το πρώτο του πεζογράφημα αποτυπώνει, με ρεαλισμό και διεισδυτικότητα, μια όψη της σύγχρονης ζωής που έχουμε την τάση να την παραβλέπουμε: του μετανάστη που, ζώντας για πολλά χρόνια ανάμεσα σε δύο πατρίδες, δεν ανήκει πια σε καμία· του ανθρώπου που αισθάνεται μετέωρος και ξένος όπου κι αν βρεθεί, αλλά επιμένει να διεκδικεί μια καλύτερη θέση στη ζωή και κυνηγάει το όνειρό του μέχρι τέλους. Κι ας γνωρίζει ότι η πραγματικότητα συντρίβει, συνήθως, όποιον δεν κατορθώνει να βρει μια θέση μέσα σε αυτήν.
Ξένη πεζογραφία:
Ορχάν Παμούκ «Με λένε κόκκινο», Μετάφραση: Στέλλα Βρετού, εκδ. Πατάκη, σελ. 732
«Κάθε ζωγραφιά μάς αφηγείται μιαν ιστορία». Εννέα χειμωνιάτικες μέρες στην Ιστανμπούλ του 1591. Ο Σουλτάνος, ενόψει της χιλιοστής επετείου της Εγίρας, ζητά από τους καλύτερους μικρογράφους και καλλιγράφους της αυλής του να φιλοτεχνήσουν, με άκρα μυστικότητα, ένα βιβλίο που θα δοξάζει την Οθωμανική Αυτοκρατορία – θέλει, όμως, οι ζωγραφιές του έργου να γίνουν σύμφωνα με τις τεχνοτροπίες των Φράγκων, κάτι που συνιστά προσβολή για το Ισλάμ. Η Σεκιουρέ, μητέρα δυο ατίθασων μικρών αγοριών, επιθυμεί να ξαναπαντρευτεί, καθώς η τύχη του συζύγου της, που πήγε στον πόλεμο, αγνοείται επί τέσσερα χρόνια. Στο σπίτι της παρακολουθεί τους μικρογράφους να ζωγραφίζουν, υπό την επίβλεψη του πατέρα της. Σύντομα, ένας μικρογράφος θα δολοφονηθεί, και τότε ο Αρχιμικρογράφος θα κληθεί να ανακαλύψει τον δολοφόνο μέσα σε τρεις ημέρες, σύμφωνα με τη διαταγή του Σουλτάνου. Εν τω μεταξύ, οι μικρογράφοι και οι καλλιγράφοι συγκεντρώνονται τα βράδια σ’ ένα καφενείο και διασκεδάζουν με τις ιστορίες που αφηγείται με αιχμηρή γλώσσα ένας λαϊκός παραμυθάς. Άραγε η δολοφονία να οφείλεται σε επαγγελματικό ανταγωνισμό, σε ερωτική αντιζηλία ή στον θρησκευτικό φανατισμό; Το «Με λένε Κόκκινο» -ένα βιβλίο του βραβευμένου με Νόμπελ Λογοτεχνίας Ορχάν Παμούκ για την τέχνη και την καλλιτεχνική αφοσίωση, τον έρωτα και τον θάνατο, καθώς και τη σχέση της Ανατολής με τη Δύση- συνδυάζει με συναρπαστικό τρόπο το φιλοσοφικό με το αστυνομικό μυθιστόρημα. Η έκδοση αυτή συνοδεύεται, για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα, από το Επίμετρο που έγραψε ο συγγραφέας δώδεκα χρόνια αφότου πρωτοεκδόθηκε το βιβλίο, καθώς και από Χρονολόγιο με τα ιστορικά γεγονότα που αναφέρονται στο μυθιστόρημα.
Αστυνομικό μυθιστόρημα: Jane Harper «Άγρια φύση», Μετάφραση: Χίλντα Παπαδημητρίου, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 448 Πέντε γυναίκες εγκαταλείπουν την άνεση του κλιματιζόμενου εργασιακού τους περιβάλλοντος, φορτώνονται απρόθυμα τα σακίδιά τους και ξεκινούν να διασχίσουν ένα πάρκο άγριας φύσης στην αυστραλιανή ενδοχώρα. Στόχος αυτής της πεζοπορίας να ενισχυθούν οι μεταξύ τους συναδελφικοί δεσμοί και η ομαδικότητά τους. Στο τέλος της διαδρομής όμως θα μείνουν μόνο τέσσερις… Και καθεμία έχει μια ελαφρώς διαφορετική ιστορία για το τι ακριβώς τους συνέβη. Ο ομοσπονδιακός πράκτορας Άρον Φαλκ ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την τύχη της αγνοούμενης πεζοπόρου. Καθώς η έρευνά του τον παρασύρει στην καρδιά της οργιώδους βλάστησης, ο Φαλκ ανακαλύπτει πως οι γυναίκες είναι μπλεγμένες μεταξύ τους σ’ ένα κουβάρι από μυστικά, υποψίες και προδοσίες. Θα μπορούσε κάτι απ’ όλα αυτά ωστόσο να οδηγήσει σε φόνο; Λαρς Κέπλερ «Κυνηγός κουνελιών»,
Μετάφραση: Μαρία Φακίνου, εκδ. Πατάκη, σελ. 611 Όλα ξεκινούν με ένα παιδικό ποιηματάκι. Δεκαεννέα λεπτά μετά, πεθαίνεις… Ο Γιούνα Λίννα έχει εκτίσει ποινή δύο χρόνων σε μία φυλακή υψίστης ασφαλείας, όταν του δίνεται η ευκαιρία να εξασφαλίσει την ελευθερία του: η αστυνομία χρειάζεται τη βοήθειά του για να σταματήσει έναν μυστηριώδη δολοφόνο που ακούει στο όνομα Κυνηγός Κουνελιών. Το μόνο που συνδέει τα θύματα είναι ότι όλα ακούνε ένα παιδί να απαγγέλλει ένα παιδικό ποίημα προτού χτυπήσει ο δολοφόνος. Ένα παιχνίδι της μοίρας τοποθετεί απροσδόκητα τον διάσημο σεφ Ρεξ Μύλλερ στο επίκεντρο. Τη στιγμή που ετοιμάζεται να περάσει για πρώτη φορά τρεις βδομάδες χαλάρωσης με τον γιο του, βρίσκεται να δίνει μια τρομακτική μάχη επιβίωσης. Κι ο Γιούνα Λίννα πρέπει να σταματήσει έναν διαταραγμένο δoλοφόνο του οποίου τα καταστροφικά ίχνη οδηγούν τριάντα χρόνια πίσω σε μία φρικιαστική βραδιά βίας με αδιανόητες συνέπειες… Ο «Κυνηγός κουνελιών» αναδείχτηκε το πρώτο σε πωλήσεις μυθιστόρημα στη Σουηδία το 2016, καθώς και το πρώτο σε πωλήσεις αστυνομικό μυθιστόρημα στη Νορβηγία την ίδια χρονιά.
Κατασκοπευτική λογοτεχνία: John le Carre «Ένας έντιμος άνθρωπος», Μετάφραση: Μαρία Παπανδρέου, εκδ. Bell, σελ. 358 Ο Νατ, ένας σαρανταεφτάχρονος βετεράνος των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, πιστεύει ότι η καριέρα του ως χειριστή πρακτόρων έχει φτάσει στο τέλος της. Επιστρέφει στο Λονδίνο και στη σύζυγό του, την πολύπαθη Πρου. Όμως η ολοένα αυξανόμενη απειλή του Κέντρου Μόσχας αναγκάζει το Γραφείο να του αναθέσει μια τελευταία αποστολή: ο Νατ καλείται να αναλάβει τον παροπλισμένο υποσταθμό Καταφύγιο και τους γηραλέους κατασκόπους που τον στελεχώνουν. Η μόνη φωτεινή εξαίρεση στην ομάδα είναι η νεαρή Φλόρενς, που έχει βάλει στόχο έναν Ουκρανό ολιγάρχη με ύποπτα πάρε δώσε στη Ρωσία. Εκτός από κατάσκοπος, ο Νατ είναι και λάτρης του μπάντμιντον. Ο τακτικός αντίπαλός του στο γήπεδο έχει τα μισά του χρόνια: ο μοναχικός, εσωστρεφής Εντ. Ο Εντ μισεί το Brexit, τον Τραμπ και τη δουλειά του σε μια απρόσωπη αυτοκρατορία των ΜΜΕ. Και είναι αυτός που θα παρασύρει την Πρου, τη Φλόρενς και τον ίδιο τον Νατ σε μια πράξη πολιτικής αγανάκτησης με ολέθριες συνέπειες για όλους. Το «Ένας έντιμος άνθρωπος» είναι μια εφιαλτικά ακριβής περιγραφή της εποχής μας, άλλοτε σπαρακτική και άλλοτε σαρκαστική, δοσμένη με αμείωτη ένταση από τον σπουδαιότερο χρονικογράφο του καιρού μας. Βιογραφίες:
Lola Lafon «Η μικρή κομμουνίστρια που δεν χαμογελούσε ποτέ», Μετάφραση: Καρολίνα Μέρμηγκα, εκδ. Μελάνι, σελ. 336
Ένα μυθιστόρημα-ντοκουμέντο γύρω από την πολυτάραχη ζωή της γυμνάστριας φαινόμενο Νάντια Κομανέτσι και τις πολιτικοκοινωνικές προεκτάσεις της εποχής της. Από το πρώτο και παντοτινό απόλυτο δεκάρι στους Ολυμπιακούς του Μόντρεαλ (1976), έως και την μυστηριώδη αυτομόληση της στις Η.Π.Α. (1989). Η νεράιδα, το αγοροκόριτσο με το σώμα «λάστιχο», το αίνιγμα ενός κοριτσιού που της απαγόρευσαν να μεγαλώσει. Το απάνθρωπο καθεστώς Τσαουσέσκου και η νέα γυναικεία ταυτότητα που προσπάθησε να επιβάλει. Της άσπιλης, άφθαρτης εργάτριας και ισόβιας πρωταθλήτριας. Η κόλαση μιας ιδεοληψίας, έτσι όπως αποτυπώνεται στο «βομβαρδισμένο» σώμα της Κομανέτσι. Πως μια πολιτική τάξη, θέλει να γεννήσει ήρωες για να σώσει το κοινωνικό προφίλ της. Και ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει ως ένα νούμερο; που έλεγε και ο Αναγνωστάκης. Αυτό προσπαθεί να εξερευνήσει η Λόλα Λαφόν, σπάζοντας τα ταμπού.
Δοκίμιο: Κούλα Αδαλόγλου «Νήματα της γραφής, πτυχές κειμένων», εκδ. Ρώμη, σελ. 486
Βιβλία. Φθάνουν στα χέρια μας με διάφορους τρόπους. Τα αγγίζουμε, μυρίζουμε τις σελίδες τους, τα σημαδεύουμε με σημειώσεις, υπογραμμίσεις, σχόλια. Τα αγαπούμε. Κάποιες φορές η αναγνωστική επικοινωνία μετατρέπεται σε ένα κείμενο του αναγνώστη και αποτυπώνει την εμπειρία της ανάγνωσης. Ένιωσα αρκετές φορές αυτή την ευτυχία, να αγγίζω τα νήματα της γραφής, να ψαύω τη μυστική τους ύφανση, τις βελονιές και τους κόμπους. Γιατί, για μένα, αναγκαία προϋπόθεση για να γράψω ένα κείμενο κριτικής προσέγγισης σε ένα βιβλίο είναι να μου ψιθυρίσει κάτι η γραφή του, κι εγώ να κοιτάξω προσεχτικά, να διακρίνω τα εμφανή σημάδια και τα μυστικά της ίχνη. Τα κριτικά κείμενα που συγκεντρώνονται στον τόμο αυτό δημοσιεύονται από το 1998 ως το τέλος του 2018 – τα βιβλία στα οποία αναφέρονται εκδίδονται από το 1995 ως το πρώτο εξάμηνο του 2018. Κριτήριο για την παρουσίασή τους, και τότε, όταν προδημοσιεύτηκαν τα σημειώματά μου, και τώρα, που συγκεντρώνονται στον τόμο αυτό, είναι το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που μου προξένησαν. Κυρίως για τον τρόπο της γραφής, της ποιητικής έκφρασης ή της αναζήτησης στον πεζό λόγο. Το παρόν βιβλίο χωρίζεται σε τρία τμήματα:
Ποίηση (27 λογοτέχνες), Πεζογραφία (26 λογοτέχνες), Δοκίμια-Άλλα κειμενικά είδη γραμμένα από λογοτέχνες (6 λογοτέχνες). Στην πραγματικότητα, οι συγγραφείς είναι λιγότεροι (49), διότι συχνά ο ίδιος συγγραφέας εντάσσεται σε περισσότερες από μία κατηγορίες. Η διάκριση αυτή αποτελεί τη διαιρετική βάση. Από εκεί και πέρα, τα σημειώματα τοποθετούνται σύμφωνα με την αλφαβητική σειρά στα ονόματα των συγγραφέων στους οποίους αναφέρονται. Μου φάνηκε πως θα είχε ενδιαφέρον αυτή η κατάταξη που εμπεριέχει την έκπληξη, να διαδέχεται το κείμενο για έναν νεότερο ηλικιακά συγγραφέα το κείμενο για έναν μεγαλύτερό του, και το αντίθετο. Με το κέντρο βάρους στα ίδια τα κείμενα και στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους…
Ποίηση:
Κωνσταντίνα Κορρυβάντη «Dyno: Με τα ζάρια στον αέρα», εκδ. Πόλις, σελ. 44 Δείγμα γραφής: ΓΥΜΝΕΣ ΚΟΡΦΕΣ Έφτασες σ’ ένα καλά ακονισμένο τέλος. Γνώριμο. Όσο η άκρη της σύριγγας, το νυστέρι ή γιατί όχι η μύτη της αγαπημένης σου ξύλινης μαριονέτας. Μα οι κορφές είναι γυμνές σαν την αλήθεια. Δεν έχουν τίποτα να κατακτήσεις. Έλα να κυλιστούμε στην πτώση. «Dyno» στη γλώσσα της αναρρίχησης σημαίνει το δυναμικό άλμα που πραγματοποιεί ο αναρριχητής προκειμένου να κρατηθεί από την επόμενη λαβή, πέρα από το σημείο που φτάνει το χέρι του. Κατά την εκτέλεση αυτής της κίνησης το τεταμένο σώμα αφήνει τον βράχο, εκτινάσσεται κι ο αναρριχητής άλλοτε φτάνει ψηλότερα κι άλλοτε πέφτει. Στα είκοσι εννιά ποιήματα της δεύτερης ποιητικής συλλογής της Κωνσταντίνας Κορρυβάντη το «dyno» είναι το ρίσκο που παίρνουμε στον καιρό που δεν συμβαίνουν θαύματα. Τα βουνά παραμένουν αμετακίνητα, όπως συμβαίνει με τα φυσικά αλλά συχνά και με τα ψυχικά εμπόδια. Με τον τρόπο που ψηλαφίζουμε τον βράχο, ρίχνουμε και τη ζαριά. Ίδια τα δάχτυλα, ίδιο το αποτύπωμα. Όλα, ή σχεδόν όλα, είναι στο χέρι μας. Η προσπάθεια, η προσδοκία, το θάρρος, ο φόβος. Επιτυχία ή αποτυχία «όπου κι αν είσαι, σκαρφαλώνεις την υδρόγειο».
Βιβλία για παιδιά:
Λιλή Λαμπρέλλη «Εσύ τι λες πολύτιμο πως είναι;», εικονογράφηση: Κέλλυ Ματαθία- Κόβο, εκδ. Πατάκη, σελ. 32 Ένας ασβός τριγυρνούσε εδώ κι εκεί, αναζητώντας το πιο πολύτιμο πράγμα στον κόσμο! Ρώτησε την πέτρα, το δέντρο, τριών λογιών πετούμενα, κι ύστερα, έναν ποιητή, έναν παραμυθά, ένα παιδί. Στο τέλος, βρήκε κάποιον που κοιμότανε και τον ρώτησε κι αυτόν. Άλλοι απάντησαν αυτό που δεν ήξεραν, άλλοι αυτό που ήξεραν, άλλοι αυτό που ένιωθαν. Ο καθένας έδωσε ένα κομμάτι της απάντησης. Τελικά, εσύ τι λες πως είναι το πιο πολύτιμο στον κόσμο;…
Ευτυχία Γιαννάκη «Εξαφάνιση στο Πίτσι Πίτσου», εικονογράφηση: Σοφία Τουλιάτου, εκδ. Ίκαρος, σελ. 36
Το Πίτσι Πίτσου, το νησί των Πιτσιμπουίνων είναι το πιο ασφαλές, αλλά και το πιο μυστήριο νησί στον κόσμο. Ο Μικρός Μπλε, ο μοναδικός ντετέκτιβ του νησιού, ξυπνά ένα πρωί και ανακαλύπτει πως έχουν εξαφανιστεί ο Μακαρόνης και η Μυστήρια Τζεντού. Η διπλή εξαφάνιση έχει αναστατώσει όλο το νησί και ο Μπλε, με τη βοήθεια της Αντελί αναλαμβάνουν την υπόθεση που θα τους οδηγήσει σε μια νέα περιπέτεια γεμάτη εκπλήξεις, μυστήρια μηνύματα και απρόσμενες γλίστρες! Σύντομα τα Πιτσιμπουίνια θα διαπιστώσουν ότι σε αυτή την ιστορία τίποτα δεν είναι τυχαίο και ότι το μυστήριο, για να λυθεί, απαιτεί ικανότητες που δεν φαντάζονται ότι έχουν.
Αντώνης Παπαθεοδούλου «Αμάλια», εικονογράφηση: Ντανιέλα Σταματιάδη, εκδ. Ίκαρος, σελ. 36 Ο Αντώνης Παπαθεοδούλου και η Ντανιέλα Σταματιάδη παρουσιάζουν την πρωτότυπη ιστορία της Αμάλια. Η μικρή ηρωίδα τρυπώνει στην πολύβουη λαϊκή αγορά, εκεί που η φωνή ενός μικρού παιδιού είναι πιθανό να μην ακουστεί καθόλου. Ωστόσο, θα συμβεί κάτι τελείως διαφορετικό. Καμιά φορά, αρκεί να πιστέψεις στην ομορφιά που κρύβουν όλα αυτά που εσύ έχεις να πεις. Και τότε η φωνή σου, με έναν τρόπο μαγικό, όχι μόνο θα ακουστεί, αλλά χωρίς κανείς να το καταλάβει, θα παρασύρει κι άλλους να κάνουν ένα μικρό βήμα, προς κάτι δικό τους πιο όμορφο.
https://www.fractalart.gr/nees-ekdoseis-12-kainoyrgia-vivlia-noembrios-2019/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου