Γράφω συνεπώς γιατί δίχως την ποίηση η καθημερινότητά μου δεν είναι πλήρης νοήματος
Ο Γιώργος Χ. Θεοχάρης γεννήθηκε το 1951 στη Δεσφίνα Φωκίδος. Σπούδασε δημοσιογραφία, δημοσιολογία και δημόσιες σχέσεις. Εργάστηκε στη χημική βιομηχανία. Εξέδωσε έξι ποιητικά βιβλία, μία συγκεντρωτική έκδοση της ποιητικής του παραγωγής από το 1970 έως το 2010, καθώς και ένα βιβλίο ιστορικής έρευνας για τη Σφαγή στο Δίστομο το 1944, για το οποίο τιμήθηκε με το Κρατικό βραβείο Χρονικού – Μαρτυρίας το 2011. Επιμελήθηκε, από το 2014, πέντε Ανθολογίες ελληνικών ποιημάτων, τρεις στις εκδόσεις Γαβριηλίδης συγκροτούμενες από τις καθημερινές αναρτήσεις ποίησης στο προφίλ του στο facebook, με την περσόνα του «Χαρτοκόπτη», και δύο, μαζί με τον Κωνσταντίνο Μπούρα, στη σειρά των ετήσιων εκδόσεων του περιοδικού «Κοινωνία των (δε)κάτων». Μετείχε στη σύνταξη της έντυπης εφημερίδας Book Press. Μεταφράστηκε στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ισπανικά και αλβανικά. Διευθύνει το λογοτεχνικό περιοδικό Εμβόλιμον (Κρατικό βραβείο λογοτεχνίας 2014). Μετείχε στην Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Παιδικής Λογοτεχνίας. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων και του Κύκλου Ποιητών.
Ερ. Από πότε ξεικήσατε να γράφετε ποίηση; Ποιες είναι οι πρώτες δημοσιεύσεις σας;
Απ. Η γραφή προέκυψε, ως ανάγκη έκφρασης, από τα γυμνασιακά μου χρόνια. Κι όταν λέω η γραφή αναφέρομαι αποκλειστικά στην ποίηση ή στις πρωτόλειες απόπειρες εκείνης της ηλικίας. Θυμάμαι ότι μαθητής της τρίτης γυμνασίου είχα γεμίσει ένα 50φυλλο τετράδιο με τετράστιχα, άτεχνα προφανώς, ωστόσο υπήρξε μια άσκηση ομοιοκαταλληξίας και ρυθμού. Αφορούσε στην ποιητική μεταγραφή (οποία υπερφίαλος πρόθεσις!) του βιβλίου «Σουλιώτες» του Μιχαήλ Περάνθη, η ανάγνωση του οποίου με είχε συνεπάρει.
Αργότερα, στην πέμπτη γυμνασίου (σήμερα β’ λυκείου), κι αφού είχα μαθητεύσει στην κριτική έκδοση Πολυλά στον Δ. Σολωμό, που μου είχε χαρίσει η νεαρή φιλόλογός μου Χρύσα Παπακώστα, βυθίστηκα στην ποιητική του Λάμπρου Πορφύρα και στον λυρισμό της. Έχω τετράδια και τετράδια με απόπειρες σονέτων, όπως και ασκήσεις μετάφρασης γάλλων ποιητών, στα πλαίσια της μαθητείας μου, τότε, σε ιδιαίτερο μάθημα, για την εκμάθηση της γαλλικής από την κυρία Bougnol.
Στη συνέχεια, κι αφού εξετίμησα τη γραφή μου ως άξια δημοσίευσης την δοκίμασα αποστέλλοντας συνεργασίες. Έτσι δημοσιεύτηκε ένα ποίημά μου στην «Φιλολογική Βραδυνή» καθώς και ένα άλλο στη ρουμπρίκα «Οι νέοι που γράφουν» του περιοδικού «Συλλογή». Ένα ακόμη ποίημά μου, καθώς και μια διασκευή στο διήγημα «Ναυάγια» του Α. Καρκαβίτσα, δημοσιεύτηκαν στο ελληνογαλλικό περιοδικό AL-Revue, που ήταν μηνιαία έκδοση της εταιρείας Αλουμίνιον της Ελλάδος για το προσωπικό της. Εκεί εργαζόταν ο πατέρας μου. Εκεί εργάστηκα κι εγώ για 36 συναπτά έτη. Το 1968 όλα αυτά.
Ερ. Ποιος είναι ο λόγος που σας ωθεί να γράφετε ποίηση;
Απ. Γράφω, συνεπώς, γιατί δίχως την ποίηση η καθημερινότητά μου δεν είναι πλήρης νοήματος.
Ερ. Σας γνωρίζουμε κυρίως ως ποιητή. Έχετε γράψει και άλλα είδη γραφής;
Απ. Γράφω ποιήματα. Έχω πέντε συλλογές και μία συγκεντρωτική έκδοση της ποίησής μου από το 1970 μέχρι το 2010. Κριτικογραφώ, αν και όχι συστηματικά, σε εφημερίδες και περιοδικά. Έχω συγκροτήσει πέντε Ανθολογίες ποίησης. Τέλος, το 2010, εκδόθηκε ένα βιβλίο μου, πολύχρονης έρευνας, για τη Σφαγή από τους Ναζί στο Δίστομο το 1944, το οποίο τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Χρονικού – Μαρτυρίας 2011.
Ερ. Ποια είναι η πηγή της έμπνευσής σας;
Απ. Πηγή της έμπνευσής μου αποτελεί, πρωταρχικά και κυρίαρχα, η μνήμη. Βιωμένη αλλά και διαμεσολαβημένη. Μνήμες του γενέθλιου χώρου και χρόνου. Μνήμες από τη φθορά του σώματος και της ψυχής κι από την άγρια μοναξιά του κόσμου. Μνήμες από την οδύνη που προκαλεί η απονέκρωση της απτής πραγματικότητας. Μία καταβύθιση στα σκοτεινά και δυσερμήνευτα του Θανάτου, προκειμένου η Ποίηση να προσεγγίσει το ανοίκειο και να διαφοροποιήσει το σκότος στις σήραγγες του Χρόνου, της Μικροϊστορίας και της Ύπαρξης. Μνήμες από την άλλη υπόσταση των νεκρών, όταν πλέον γίνονται αέρας, φύσημα, ίσκιος. Από την άλλη ζωή τους, αυτή που ζουν εντός μας. Μνήμες από τη δυνατότητά μας να ξενοδοχούμε τους πεθαμένους μας μέσω της μνήμης. Μνήμες και προσωπικές ενοχές. Γιατί η τυραννία της μνήμης διαρκεί ακόμη κι όταν μας περιθάλπει η ευσπλαχνία της.
Μνήμες, αφού όπως γράφει ο ποιητής Βύρων Λεοντάρης, δεν μπορούμε να γδυθούμε το δέρμα της μνήμης μας.
Πέρα από τη μνήμη πηγή της έμπνευσής μου αποτελεί η επαφή μου με το φυσικό τοπίο. Η πανίδα και η χλωρίδα του ελληνικού χώρου, ως εικόνες, αισθήσεις, οσμές, γεύσεις. Έχω σχέση ερωτική με τα δέντρα, τα λουλούδια, τα χαμόχορτα, με τα πουλιά, τα έντομα, τα ζούδια.
Τέλος μία ακόμη πλούσια πηγή έμπνευσης είναι η εμπειρία από την προσωπική μου περιπέτεια υγείας. Πάσχω από ένα σπανιότατο αυτοάνοσο νόσημα και η πολύχρονη επαφή μου με τα νοσοκομεία και τους γιατρούς μού χάρισε κάμποσα, θα τα έλεγα κλινικά ποιήματα, και στερέωσε την πεποίθησή μου για την αγάπη και φροντίδα του σώματος και της ψυχής μας, καθώς και των προσφιλών μας, γιατί η ζωή είναι σύντομη και ο χρόνος μας εξανεμίζεται όπως ο ανθός της πικραλίδας.
Ερ. Ποιο είναι το τελευταίο βιβλίο σας ;
Απ. Το τελευταίο μου βιβλίο εκδόθηκε τον Νοέμβριο 2018 και είναι μια συλλογή ποιημάτων, κάτω από τον τίτλο «Πλησμονή οστών». Πλησμονή οστών, γιατί Ποίηση σημαίνει απάρνηση και μαζί μεταστοιχείωση του υλικού που παύει να υπάρχει ενώ ταυτοχρόνως εξακολουθεί να υφίσταται, ως οστό, ως σκελετός, ως μνήμη, ως όντως Λόγος. Πλησμονή οστών, γιατί καθώς ποίημα το ποίημα αρμολογείται ο σκελετός της συλλογής από οστά συναισθημάτων, εμπειριών, σκέψεων, πικρής, τραυματικής μνήμης, δονούμενου ερωτικού συγκλονισμού, αγάπης τρυφερής, όλο και κάποιο περισσεύει. Όλο και κάποιο, λες από του Αδάμ της Γραφής το πλευρό, μετασχηματίζεται σε νέο ποίημα, θεμελιώνει μια καινούργια Πλησμονή οστών. Πλησμονή οστών, γιατί ακόμη κι ένα άδειο κρανίο, στο οστεοφυλάκιο, μια ισχυρή, νομίζω, είναι εικόνα συμπυκνωμένης πραγματικότητας.
Χωρίζεται σε δύο ενότητες που επιγράφονται: η πρώτη, Ρέει έρως αγεφύρωτος και περιλαμβάνονται ποιήματα συναισθηματικού παφλασμού για τον αγαπημένο Άλλο, για τον Άνθρωπο γενικότερα. Η δεύτερη έχει τίτλο Πάσσαλοι οδοδείκτες και περιέχει ποιήματα, κυρίως, υπαρξιακής αγωνίας και διερώτησης.
Η συλλογή συγκροτήθηκε με ποιήματα των τελευταίων 8 ετών αλλά και με άλλα γραμμένα δεκαετίες πριν και δημοσιευμένα σε περιοδικά που τώρα βρήκαν θέση σε βιβλίο.
Η εκδότριά μου Πόπη Γκανά, ενέταξε το βιβλίο μου στον υπέροχο Κατάλογο των εκδόσεων Μελάνι. Είναι το δεύτερο βιβλίο μου στο Μελάνι και η εμπειρία μου από τη συνεργασία είναι άριστη.
Ερ. Πέρα από τη συγγραφή ποιες άλλες δραστηριότητες έχετε;
Απ. Πέρα από τη συγγραφή η καθημερινότητά μου πλουτίζεται από τη φροντίδα έκδοσης του λογοτεχνικού περιοδικού «Εμβόλιμον», το οποίο εκδίδεται από το 1988 στα Άσπρα Σπίτια της Βοιωτίας, όπου και ζω. Παράλληλα, στο εντευκτήριο του περιοδικού, παρουσιάζω δημιουργούς, ποιητές, πεζογράφους, δοκιμιογράφους, μουσικούς, εικαστικούς, οι οποίοι μας επισκέπτονται και χαιρόμαστε την επαφή με τη δουλειά τους, όπως κι εκείνοι μ’ εμάς.
Ο Γιώργος Χ. Θεοχάρης γεννήθηκε το 1951 στη Δεσφίνα Φωκίδος. Σπούδασε δημοσιογραφία, δημοσιολογία και δημόσιες σχέσεις. Εργάστηκε στη χημική βιομηχανία. Εξέδωσε έξι ποιητικά βιβλία, μία συγκεντρωτική έκδοση της ποιητικής του παραγωγής από το 1970 έως το 2010, καθώς και ένα βιβλίο ιστορικής έρευνας για τη Σφαγή στο Δίστομο το 1944, για το οποίο τιμήθηκε με το Κρατικό βραβείο Χρονικού – Μαρτυρίας το 2011. Επιμελήθηκε, από το 2014, πέντε Ανθολογίες ελληνικών ποιημάτων, τρεις στις εκδόσεις Γαβριηλίδης συγκροτούμενες από τις καθημερινές αναρτήσεις ποίησης στο προφίλ του στο facebook, με την περσόνα του «Χαρτοκόπτη», και δύο, μαζί με τον Κωνσταντίνο Μπούρα, στη σειρά των ετήσιων εκδόσεων του περιοδικού «Κοινωνία των (δε)κάτων». Μετείχε στη σύνταξη της έντυπης εφημερίδας Book Press. Μεταφράστηκε στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ισπανικά και αλβανικά. Διευθύνει το λογοτεχνικό περιοδικό Εμβόλιμον (Κρατικό βραβείο λογοτεχνίας 2014). Μετείχε στην Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Παιδικής Λογοτεχνίας. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων και του Κύκλου Ποιητών.
Ερ. Από πότε ξεικήσατε να γράφετε ποίηση; Ποιες είναι οι πρώτες δημοσιεύσεις σας;
Απ. Η γραφή προέκυψε, ως ανάγκη έκφρασης, από τα γυμνασιακά μου χρόνια. Κι όταν λέω η γραφή αναφέρομαι αποκλειστικά στην ποίηση ή στις πρωτόλειες απόπειρες εκείνης της ηλικίας. Θυμάμαι ότι μαθητής της τρίτης γυμνασίου είχα γεμίσει ένα 50φυλλο τετράδιο με τετράστιχα, άτεχνα προφανώς, ωστόσο υπήρξε μια άσκηση ομοιοκαταλληξίας και ρυθμού. Αφορούσε στην ποιητική μεταγραφή (οποία υπερφίαλος πρόθεσις!) του βιβλίου «Σουλιώτες» του Μιχαήλ Περάνθη, η ανάγνωση του οποίου με είχε συνεπάρει.
Αργότερα, στην πέμπτη γυμνασίου (σήμερα β’ λυκείου), κι αφού είχα μαθητεύσει στην κριτική έκδοση Πολυλά στον Δ. Σολωμό, που μου είχε χαρίσει η νεαρή φιλόλογός μου Χρύσα Παπακώστα, βυθίστηκα στην ποιητική του Λάμπρου Πορφύρα και στον λυρισμό της. Έχω τετράδια και τετράδια με απόπειρες σονέτων, όπως και ασκήσεις μετάφρασης γάλλων ποιητών, στα πλαίσια της μαθητείας μου, τότε, σε ιδιαίτερο μάθημα, για την εκμάθηση της γαλλικής από την κυρία Bougnol.
Στη συνέχεια, κι αφού εξετίμησα τη γραφή μου ως άξια δημοσίευσης την δοκίμασα αποστέλλοντας συνεργασίες. Έτσι δημοσιεύτηκε ένα ποίημά μου στην «Φιλολογική Βραδυνή» καθώς και ένα άλλο στη ρουμπρίκα «Οι νέοι που γράφουν» του περιοδικού «Συλλογή». Ένα ακόμη ποίημά μου, καθώς και μια διασκευή στο διήγημα «Ναυάγια» του Α. Καρκαβίτσα, δημοσιεύτηκαν στο ελληνογαλλικό περιοδικό AL-Revue, που ήταν μηνιαία έκδοση της εταιρείας Αλουμίνιον της Ελλάδος για το προσωπικό της. Εκεί εργαζόταν ο πατέρας μου. Εκεί εργάστηκα κι εγώ για 36 συναπτά έτη. Το 1968 όλα αυτά.
Ερ. Ποιος είναι ο λόγος που σας ωθεί να γράφετε ποίηση;
Απ. Γράφω, συνεπώς, γιατί δίχως την ποίηση η καθημερινότητά μου δεν είναι πλήρης νοήματος.
Ερ. Σας γνωρίζουμε κυρίως ως ποιητή. Έχετε γράψει και άλλα είδη γραφής;
Απ. Γράφω ποιήματα. Έχω πέντε συλλογές και μία συγκεντρωτική έκδοση της ποίησής μου από το 1970 μέχρι το 2010. Κριτικογραφώ, αν και όχι συστηματικά, σε εφημερίδες και περιοδικά. Έχω συγκροτήσει πέντε Ανθολογίες ποίησης. Τέλος, το 2010, εκδόθηκε ένα βιβλίο μου, πολύχρονης έρευνας, για τη Σφαγή από τους Ναζί στο Δίστομο το 1944, το οποίο τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Χρονικού – Μαρτυρίας 2011.
Ερ. Ποια είναι η πηγή της έμπνευσής σας;
Απ. Πηγή της έμπνευσής μου αποτελεί, πρωταρχικά και κυρίαρχα, η μνήμη. Βιωμένη αλλά και διαμεσολαβημένη. Μνήμες του γενέθλιου χώρου και χρόνου. Μνήμες από τη φθορά του σώματος και της ψυχής κι από την άγρια μοναξιά του κόσμου. Μνήμες από την οδύνη που προκαλεί η απονέκρωση της απτής πραγματικότητας. Μία καταβύθιση στα σκοτεινά και δυσερμήνευτα του Θανάτου, προκειμένου η Ποίηση να προσεγγίσει το ανοίκειο και να διαφοροποιήσει το σκότος στις σήραγγες του Χρόνου, της Μικροϊστορίας και της Ύπαρξης. Μνήμες από την άλλη υπόσταση των νεκρών, όταν πλέον γίνονται αέρας, φύσημα, ίσκιος. Από την άλλη ζωή τους, αυτή που ζουν εντός μας. Μνήμες από τη δυνατότητά μας να ξενοδοχούμε τους πεθαμένους μας μέσω της μνήμης. Μνήμες και προσωπικές ενοχές. Γιατί η τυραννία της μνήμης διαρκεί ακόμη κι όταν μας περιθάλπει η ευσπλαχνία της.
Μνήμες, αφού όπως γράφει ο ποιητής Βύρων Λεοντάρης, δεν μπορούμε να γδυθούμε το δέρμα της μνήμης μας.
Πέρα από τη μνήμη πηγή της έμπνευσής μου αποτελεί η επαφή μου με το φυσικό τοπίο. Η πανίδα και η χλωρίδα του ελληνικού χώρου, ως εικόνες, αισθήσεις, οσμές, γεύσεις. Έχω σχέση ερωτική με τα δέντρα, τα λουλούδια, τα χαμόχορτα, με τα πουλιά, τα έντομα, τα ζούδια.
Τέλος μία ακόμη πλούσια πηγή έμπνευσης είναι η εμπειρία από την προσωπική μου περιπέτεια υγείας. Πάσχω από ένα σπανιότατο αυτοάνοσο νόσημα και η πολύχρονη επαφή μου με τα νοσοκομεία και τους γιατρούς μού χάρισε κάμποσα, θα τα έλεγα κλινικά ποιήματα, και στερέωσε την πεποίθησή μου για την αγάπη και φροντίδα του σώματος και της ψυχής μας, καθώς και των προσφιλών μας, γιατί η ζωή είναι σύντομη και ο χρόνος μας εξανεμίζεται όπως ο ανθός της πικραλίδας.
Ερ. Ποιο είναι το τελευταίο βιβλίο σας ;
Απ. Το τελευταίο μου βιβλίο εκδόθηκε τον Νοέμβριο 2018 και είναι μια συλλογή ποιημάτων, κάτω από τον τίτλο «Πλησμονή οστών». Πλησμονή οστών, γιατί Ποίηση σημαίνει απάρνηση και μαζί μεταστοιχείωση του υλικού που παύει να υπάρχει ενώ ταυτοχρόνως εξακολουθεί να υφίσταται, ως οστό, ως σκελετός, ως μνήμη, ως όντως Λόγος. Πλησμονή οστών, γιατί καθώς ποίημα το ποίημα αρμολογείται ο σκελετός της συλλογής από οστά συναισθημάτων, εμπειριών, σκέψεων, πικρής, τραυματικής μνήμης, δονούμενου ερωτικού συγκλονισμού, αγάπης τρυφερής, όλο και κάποιο περισσεύει. Όλο και κάποιο, λες από του Αδάμ της Γραφής το πλευρό, μετασχηματίζεται σε νέο ποίημα, θεμελιώνει μια καινούργια Πλησμονή οστών. Πλησμονή οστών, γιατί ακόμη κι ένα άδειο κρανίο, στο οστεοφυλάκιο, μια ισχυρή, νομίζω, είναι εικόνα συμπυκνωμένης πραγματικότητας.
Χωρίζεται σε δύο ενότητες που επιγράφονται: η πρώτη, Ρέει έρως αγεφύρωτος και περιλαμβάνονται ποιήματα συναισθηματικού παφλασμού για τον αγαπημένο Άλλο, για τον Άνθρωπο γενικότερα. Η δεύτερη έχει τίτλο Πάσσαλοι οδοδείκτες και περιέχει ποιήματα, κυρίως, υπαρξιακής αγωνίας και διερώτησης.
Η συλλογή συγκροτήθηκε με ποιήματα των τελευταίων 8 ετών αλλά και με άλλα γραμμένα δεκαετίες πριν και δημοσιευμένα σε περιοδικά που τώρα βρήκαν θέση σε βιβλίο.
Η εκδότριά μου Πόπη Γκανά, ενέταξε το βιβλίο μου στον υπέροχο Κατάλογο των εκδόσεων Μελάνι. Είναι το δεύτερο βιβλίο μου στο Μελάνι και η εμπειρία μου από τη συνεργασία είναι άριστη.
Ερ. Πέρα από τη συγγραφή ποιες άλλες δραστηριότητες έχετε;
Απ. Πέρα από τη συγγραφή η καθημερινότητά μου πλουτίζεται από τη φροντίδα έκδοσης του λογοτεχνικού περιοδικού «Εμβόλιμον», το οποίο εκδίδεται από το 1988 στα Άσπρα Σπίτια της Βοιωτίας, όπου και ζω. Παράλληλα, στο εντευκτήριο του περιοδικού, παρουσιάζω δημιουργούς, ποιητές, πεζογράφους, δοκιμιογράφους, μουσικούς, εικαστικούς, οι οποίοι μας επισκέπτονται και χαιρόμαστε την επαφή με τη δουλειά τους, όπως κι εκείνοι μ’ εμάς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου