Κατερίνα Λιάτζουρα «Η κρεμμυδαποθήκη», εκδ. Βακχικόν Η μεταφορά, σύμφωνα με τον Λακάν, αποτελεί έκφραση του ασυνειδήτου. Βρίσκει το αντίστοιχό της σε κάθε μορφή τέχνης και είναι ταυτόσημη με την ίδια τη δημιουργία. Η Κατερίνα Λιάτζουρα, στη νέα της ποιητική συλλογή Η κρεμμυδαποθήκη (Βακχικόν 2020), μεταλλάσσοντας το σημασιολογικό περιεχόμενο μιας παλιάς αποθήκης κρεμμυδιών και χρησιμοποιώντας της ως κινηματογραφικό σημείο, όπως θα έλεγαν οι δομιστές, επιχειρεί μια ενδοσκόπηση, μια εκ βαθέων ποιητική εξομολόγηση. Κρατά την κάμερα στο ύψος των ματιών και οπτικοποιεί την ιστορία της με κάδρο τη Χαλκίδα ή την Εύβοια. Οι
περισσότεροι τίτλοι αντιπροσωπεύουν τόπους βιωματικούς: Χαλκίδα, Χιλιαδού, Καράμπαμπας, Μεγάλη γέφυρα Χαλκίδας, Σιδηροδρομικός σταθμός Χαλκίδας, Οδός Βώκου, Πλατεία Φρίζη, Οδός Ιστιαίας, Βούνοι, Οδός Αβάντων, Αγία Κυριακή. Στην Κρεμμυδαποθήκη ακούμε τη φωνή της σκέψης της, τους εσωτερικούς της μονολόγους. Ένας εσωτερικός διηγηματικός ήχος είναι η Κρεμμυδαποθήκη με πλάνα υποκειμενικά και πρωτοπρόσωπη αφήγηση. Αλλά και με την ανατρεπτική τεχνική του πεζοτράγουδου, του poème en prose. «Νόθο είδος» το ονόμασε ο Νάσος Βαγενάς, «ένα σώμα που από τη μέση και κάτω περπατά και από τη μέση και πάνω χορεύει». Η Άννα Κατσιγιάννη εξηγεί πως «το ποίημα σε πεζό φαίνεται να προέρχεται εν μέρει από την ποιητική πρόζα, δηλαδή από τα λυρικότερα μέρη της πεζογραφίας από τα οποία και αποσπάται σε αυτόνομο είδος. […] Δανείζεται τα εκφραστικά του μέσα από την πρόζα, απορρίπτοντας κάθε μετρική σύμβαση, ενώ ταυτόχρονα στην κατασκευή του διεκδικεί μια ποιητική υπόσταση. Είναι αυτή ακριβώς η διπολικότητα, η αναρχική φύση ή η έλλειψη αυστηρών νόμων που να το διέπουν, που το καθιστά είδος δυσκολότατο». Η Κατερίνα Λιάτζουρα, στην Κρεμμυδαποθήκη, συνθέτει ποιητική πρόζα. Μιλά με διεισδυτικότητα και πρωτοτυπία για τον κόσμο που μας περιβάλλει, έξω από κοινοτοπίες και εύκολα μοτίβα. Ο λόγος της είναι λυρικός. Και θεατρικός. Κάθε ποίημα και σκηνικό. Ταινίες μικρού μήκους. Ένας αρχαιοελληνικός χορός που αναπαριστά την τραγωδία της ζωής. Με όπλα της τη συντομία και την ένταση δεν διστάζει να αναμετρηθεί με τον εσώτερο εαυτό και τους εφιάλτες της, με την απώλεια, τα ιερατικά λόγια, τη ζωή και τους κατακερματισμούς της. Καθαρίζει και νοικοκυρεύει τη σκοτεινή κρεμμυδαποθήκη. Εκθέτει τα υπάρχοντά της και αφιερώνει τη συλλογή στον άνθρωπο που δεν φοβήθηκε να επιμείνει. Με τον τρόπο αυτό τής δίνει χαρακτήρα αισιόδοξο. Τα αυτοβιογραφικά στοιχεία, οι αναφορές στη γιαγιά Κατίνα, η προσφώνηση στο όνομά της (Κατερίνα ή Κατίνα), προσδίδουν βιωματικό χαρακτήρα στη συλλογή και οδηγούν τον αναγνώστη σε συνειρμούς ενός καθολικότερου απολογισμού ζωής. Στην ΠΛΑΤΕΙΑ ΦΡΙΖΗ της Χαλκίδας φτάνει ένας έφηβος με ασπρισμένα μαλλιά. […] Πώς γλίστρησε η νιότη; Πώς κάποτε νέοι ακόμα, αρυτίδωτοι, ανυποψίαστοι, αθώοι, όρκο δώσανε την αδάμαστη ζωή να τιθασεύσουν; Απονήρευτοι αθώες σκέψεις κάνανε. Αθώα προσέγγισαν και αθώα προσεγγίζουν. Αθώα θα σπαρταρίσουν. Αθώα θα μαρτυρήσουν σ’ αυτόν τον απόηχο των τόσων συγγραμμάτων μου. Αποτιμάται η προσωπική σχέση με τον χρόνο. Οι διαψεύσεις, οι ματαιώσεις, οι αυταπάτες, γίνονται κέντρο της θεματικής της Κατερίνας Λιάτζουρα σε αυτόν τον απολογισμό, όπως και ο έρωτας, με την προσδοκία που δημιουργεί. Και μπορεί τα όνειρα συνήθως να διαψεύδονται, όμως δεν παύουν να υπάρχουν. ΑΥΤΑΠΑΤΕΣ Κάθομαι στη θέση που μου αρμόζει. Στρογγυλό τραπέζι. Μυρωδιά τσιγάρου και ξινισμένο κρασί. Μοιρασμένα τα χαρτιά. Το φως όσο πρέπει. Σ’ έχω αντίκρυ. Απόμακρος και σκεφτικός. Βυθισμένος. Τι συνδυασμούς να κάνεις; Να κερδίσεις; Να κατακτήσεις; Να απορρίψεις; Να καταρρίψεις; Να ταυτιστείς; Να με αγαπήσεις; Το ρολόι χτυπά αλύπητα. Ο χρόνος μου τελείωσε. Μια κλεψύδρα πια η ζωή μου. Τράβηξα χαρτί και έχασα. Σειρά σου. Θα σβήσω το φως φεύγοντας. Ένα ταξίδι αυτοαναφορικό και υπαρξιακό, με ρεαλιστικά και ρομαντικά στοιχεία, αλλά και σαρκασμό είναι η Κρεμμυδαποθήκη. Οι εικόνες που στήνονται είναι ελληνικές. Περιέχουν καφέ και κονιάκ, στραγάλια και σταφίδες, δυόσμο και βασιλικό. Θαλασσινά τοπία. Και του Αιγαίου τα αρώματα. Γάμοι και κηδείες. Ανατολή και Δύση. Αναπαριστούν την παρωδία που λέγεται ζωή. Ποια από τις δυο μας πεθαίνει; αναρωτιέται η ποιήτρια στην κηδεία της γιαγιάς Κατίνας. Το ποιητικό υποκείμενο στην Κρεμμυδαποθήκη της Κατερίνας Λιάτζουρα βρίσκεται σε ένα συνεχές κυνηγητό (πανικόβλητη, κυνηγημένη, ξαγρυπνημένη). Οι τόποι είναι κρύοι. Στους παγερούς μονόδρομους αποτυπώνεται η υπαρξιακή αγωνία. Διασταυρώνονται ο αμείλικτος χρόνος με τη μοναξιά. Η ρευστότητα των πραγμάτων με τη μνήμη. Οι εικόνες συνθέτουν την τραγική πάλη της ύπαρξης, ενώ η μνήμη, στο πισωγύρισμά της, επαναφέρει τον παράδεισο της παιδικής ηλικίας. Κάπου Στις γειτονιές της Στουτγκάρδης Ξάπλωσα και είδα σύννεφα. Σύννεφα που ο αγέρας τρέφει κατά βούληση. Και ξάφνου νόμισα πως βρέθηκα ξανά εκεί. Εκεί. Πάνω στο πλέγμα μιας παιδικής χαράς να δίνω μορφή στα σύννεφα και με κάποιο τρόπο μαγικό να αγγίζω την ευτυχία. Τότες, δεν αποζητούσα τίποτα άλλο. Ξάπλα σ’ ένα πλέγμα που σημαδεύει το κορμί και τον αέρα να δροσίζει υπόκωφα το πρόσωπό μου. Ασυνείδητα και ανυποψίαστα. Τώρα αποζητώ την ανεμελιά των χρόνων εκείνων, όπου νόμιζα πως με την ανάσα του ο αγέρας θα πήγαινε την ψυχή ψηλά και πως με τη σιωπή του θα με προσγείωνε σε εδάφη γνώριμα, ονειρεμένα. Δακρύζω όταν έρχεσαι στον νου. […] Η παρηγοριά έρχεται μέσα από την ποίηση και το τραγούδι. […] Φύσα, λοιπόν, να ζεσταθείς με το χνώτα μου. Ψιθύρισε μελωδίες για να αντισταθείς στη σιωπή μου. Δυο ήχους είναι να βγάλεις μόνο.
https://www.fractalart.gr/i-kremmydapothiki/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου