Μπράνισλαβ Νούσιτς, «Ο Μακαρίτης – Ο Δόκτωρ», Μετάφραση από τα σερβικά: Σιμωνίδα Αργυράκου, Επιμέλεια: Πηνελόπη Παλατιανού, Εκδόσεις Λέμβος, Σελ. 432
Ο Μπράνισλαβ Νούσιτς ή Αλκιβιάδης Νούσιας, βλάχικης καταγωγής, γεννήθηκε στο Βελιγράδι το 1864. Υπήρξε σπουδαίος πεζογράφος, κωμωδιογράφος και θεμελιωτής της σύγχρονης ρητορικής στη Σερβία. Εγραψε μυθιστορήματα, δοκίμια και θεατρικά έργα (κωμωδίες χαρακτήρων, πολιτικές/κοινωνικές σάτιρες και ιστορικά δράματα) για τα οποία αγαπήθηκε ιδιαίτερα από το θεατρόφιλο κοινό.
Πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια, αλλά κατάφερε να πάρει το πτυχίο της Νομικής. Πολέμησε στο σερβο-βουλγαρικό πόλεμο του 1885. Μετά το τέλος του φυλακίστηκε για έναν χρόνο, επειδή σε ένα δημοσιευμένο ποίημά του σατίριζε τον ηγεμόνα της Σερβίας, βασιλιά Μίλαν Ομπρένοβιτς. Μέσα στη φυλακή, παρά τις αντίξοες συνθήκες, κατάφερε να γράψει την κωμωδία «Προστασία».
Από το 1889 υπηρέτησε σε διάφορες θέσεις υπουργείων και προξενείων, ενώ διετέλεσε και επικεφαλής του Εθνικού Θεάτρου στο Βελιγράδι. Το 1905 άφησε τη θέση του και εργάστηκε ως δημοσιογράφος. Το 1913 ίδρυσε το Εθνικό Θέατρο στα Σκόπια.
Η ανάμιξή του στα πολιτικά πράγματα της Σερβίας και η αρθρογραφία του για τα εθνικά θέματα τον έριξαν στη δυσμένεια του παλατιού και της «Μαύρης Χειρός», της εθνικιστικής οργάνωσης που αποτελούσε τη ραχοκοκαλιά των δυνάμεων κατοχής του Βασιλικού Σερβικού Στρατού. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου ο Νούσιτς εγκατέλειψε τη χώρα και έζησε στην Ιταλία, την Ελβετία και τη Γαλλία.
Μετά τον πόλεμο επέστρεψε στη Σερβία, συντετριμμένος από την απώλεια του γιου του στο μέτωπο. Ορίστηκε διευθυντής του Τμήματος Τεχνών του υπουργείου Παιδείας. Στη συνέχεια ανέλαβε τη θέση τού επικεφαλής του Εθνικού Θεάτρου στο Σαράγεβο. Το 1927 επέστρεψε στο Βελιγράδι. Το 1933 έγινε μέλος της Σέρβικης Βασιλικής Ακαδημίας. Εφυγε από τη ζωή το 1938.
Η κριτική και η διανόηση της εποχής του τον πολέμησαν ανελέητα, αδυνατώντας να κατανοήσουν την άνεση με την οποία ενσωμάτωνε δραματικά στοιχεία στις κωμωδίες και κωμικά στα δράματά του. Δικαιώθηκε ωστόσο πανηγυρικά από τις επόμενες γενιές. Τα έργα του παίζονται μέχρι σήμερα, ενώ πολλά από αυτά έχουν διασκευαστεί για τον κινηματογράφο, την τηλεόραση και το ραδιόφωνο.
Θαυμάσιος και οξυδερκής αναλυτής της σερβικής κοινωνίας της εποχής του, στο βιβλίο «Ο μακαρίτης & Ο δόκτωρ» -που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λέμβος, σε μετάφραση από τα σερβικά της Σιμωνίδας Αργυράκου και επιμέλεια της Πηνελόπης Παλατιανού-, ο Νούσιτς υπογράφει δύο σπαρταριστές κωμωδίες με πρωταγωνιστές τον Πάβλε Μάριτς, έναν έντιμο αρχιτέκτονα που επιστρέφει στην πόλη του μετά από τρία χρόνια αυτοεξορίας και πασχίζει να αποδείξει ότι είναι ζωντανός σε πείσμα της «χήρας» και των κληρονόμων του, οι οποίοι έχουν άλλα σχέδια για αυτόν και την περιουσία του, αλλά και τον Ζίβοτα Τσβίγιοβιτς, έναν πλούσιο και αδίστακτο επιχειρηματία που καταστρώνει ένα σχέδιο με σκοπό να αγοράσει διδακτορικό δίπλωμα, υπόληψη και ένα λαμπρό μέλλον για τον ανεπρόκοπο και ανεπίδεκτο μαθήσεως γιο του.
Παρακολουθούμε παραστατικά τις ακτινογραφίες μιας μεσαίας τάξης που καταφέρνει να επιβιώσει παρά τις πολιτικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, με ανεκπλήρωτες επιθυμίες, ακόρεστες ορέξεις και ελαστική ηθική.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου