γράφει η Λίλια Τσούβα
Τα κόμικ συνιστούν μετα-εικόνες, σύνθεση εικόνας και λόγου. Κατά τον Jean Baudrillard, ο μεσο-ποιημένος άνθρωπος έχει την τάση να αναπαριστά τα μηνύματα. Μετατοπίζοντας το πληροφοριακό κείμενο στην επικράτεια της αισθητικής, αυξάνει αφενός την εντροπία του. Αφετέρου, συμβάλλει στην κοινωνική κυκλοφορία και την πολιτιστική του αλληλεπίδραση.
Ο Πέτρος και η Επανάσταση του 1821 (Εκδοτική Αθηνών 2021), με κείμενα της Κατερίνας Σέρβη και εικονογράφηση του Γιώργου Τζαβάρα, είναι ένα βιβλίο-κόμικ. Παρουσιάζει με τρόπο συνοπτικό το ιστορικό της Επανάστασης του 1821. Εξιστορεί τα γεγονότα με γραμμική σειρά από τη χρονιά που ξεκίνησαν, μέχρι τη δολοφονία του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια. Την ιστορία αφηγείται ένας παππούς στον εγγονό του τον Πέτρο και τοποθετείται το 1870, με τον παππού αυτόπτη μάρτυρα των γεγονότων.
Μια φορά κι έναν καιρό…
Στο εισαγωγικό σημείωμα με τον ομώνυμο τίτλο, η Κατερίνα Σέρβη δίνει τις απαραίτητες πληροφορίες για τη Βυζαντινή αυτοκρατορία. Ο παραμυθικός λόγος εξηγεί την αναγκαιότητα της Ελληνικής Επανάστασης. Έμμεσα υπαινίσσεται τις οικονομικοκοινωνικές αιτίες που την προκάλεσαν, προσδίδοντας το βάθος και τη σημασία που απαιτείται στο γεγονός.
Ξεκινώντας από την πρωτοποριακή δράση του Ρήγα Βελεστινλή, προχωρά στην ίδρυση της Φιλικής Εταιρίας. Αναφέρει την Επανάσταση στη Βλαχία και τη Μολδαβία, το ξέσπασμα στην Πελοπόννησο. Έχοντας μελετήσει καλά τα ιστορικά στοιχεία, η συγγραφέας εκθέτει όσα απαιτείται να γνωρίζει ένα παιδί, προκειμένου να σχηματίσει ολοκληρωμένη εικόνα για τον Αγώνα των Ελλήνων. Εμμένει στη συνεισφορά γυναικών-παιδιών, αναφέρεται στους οπλαρχηγούς και τις περιοχές δράσης τους, στο Σούλι, τον Αλή πασά, τους μπουρλοτιέρηδες, τους φιλέλληνες, τον Λόρδο Βύρωνα, τους ήρωες, τους ξένους καλλιτέχνες που εμπνεύστηκαν από την Ελληνική Επανάσταση.
Ο Πέτρος διαλέγεται με τον παππού. Με τη συμμετοχή του ζωντανεύει την αφήγηση.
Η Κατερίνα Σέρβη δεν αποσιωπά τις αρνητικές εκφάνσεις του ένοπλου αγώνα, τις βιαιοπραγίες των Ελλήνων, τις έριδες, τον εμφύλιο πόλεμο που παραλίγο να κοστίσει την ελευθερία μας. Το βιβλίο κλείνει με τη δημιουργία του ελληνικού κράτους και την προσφορά του Καποδίστρια. Ο Πέτρος ενθουσιάζεται και πριν τον πάρει ο ύπνος από τη συναρπαστική αφήγηση του παππού, εκφράζει την επιθυμία να γίνει ήρωας, όταν θα μεγαλώσει.
Η εικονογράφηση του Γιώργου Τζαβάρα οπτικοποιεί άρτια τα ιστορικά στοιχεία. Το Αλφαβητάριο της Επανάστασης τα συμπληρώνει με επιπλέον γλωσσάρι και βιογραφικά των προσώπων που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο. Τα νοήματα μέσω της οπτικοποίησης καθίστανται πιο προσιτά. Τα παιδιά προσλαμβάνουν με τρόπο παραστατικό όσα έχουν διαδραματιστεί.
Το βιβλίο της Κατερίνας Σέρβη Ο Πέτρος και η Επανάσταση του 1821, διακόσια χρόνια μετά την έγερση της Ελληνικής Επανάστασης, συνάδει με το πνεύμα των καιρών, την επικράτηση της εικόνας. Αποτελεί έναν δημοκρατικότερο τρόπο επικοινωνίας της ιστορίας στην εποχή όπου οι πληροφορίες διαμεσολαβούνται μέσω των εικόνων. Συνδυασμένη με τον λόγο, η εικόνα αποδίδει με τρόπο εύληπτο τα στοιχεία. Τα παιδιά μαθαίνουν ευχάριστα και υπό το πνεύμα της εποχής.
Βιβλιογραφία
Πλειός, Γ. (2011). Η Κοινωνία της Ενημέρωσης. Ειδήσεις και Νεωτερικότητα. Αθήνα: Καστανιώτης.
⸙⸙⸙
[Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Δείτε τα περιεχόμενα του πέμπτου ηλεκτρονικού μας τεύχους εδώ.]
https://frear.gr/?p=32945&fbclid=IwAR2c86DtFNQ6LK3TqoYYXp8niuyaRwKcWYOz-8XF7zf9LD5bXJZJ7k8bPNs
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου