26.3.22

Η Βάλια Ζαπώνη για "Το χιόνι των Αγράφων" του Παναγιώτη Χατζημωυσιάδη


Το χιόνι των Αγράφων

Μια τραγική σελίδα της Αριστεράς και του Εμφυλίου μετουσιώνεται με τη δυνατή και χαρισματική γραφίδα του Χατζημωυσιάδη Παναγιώτη σε βιβλίο με τον τίτλο "Το χιόνι των Αγράφων ". Η πορεία της Ταξιαρχίας των Αόπλων της Ρούμελης το 1948, για να βοηθήσει στις μάχες που μαίνονταν στο Γράμμο-Βίτσι είναι η αφορμή να απολαύσουμε μέσα στις 156 σελίδες ένα δυνατό σπονδυλωτό μυθιστόρημα, όπου ο ανθός της νεολαίας υπομένει τα πάνδεινα για το δίκιο του Αγώνα, για ισότητα, δικαιοσύνη ... Μπροστά μας διαδραματίζονται γεγονότα, πορείες αγωνιστών και προσωπικές ιστορίες

που μπλέκονται, συνταιριάζουν με την ιστορία του Εμφυλίου και την ήττα της Αριστεράς .. Το ατομικό ακολουθεί το συλλογικό ,μπλέκονται σ' ένα κουβάρι κι εμείς καθηλωμένοι στις σελίδες, κρατώντας την αναπνοή μας και συμπάσχοντας με τους πρωταγωνιστές, αναρωτιόμαστε πόση δύναμη διαθέτει μια συγγραφική πένα για να σου μεταγγίζει την αγωνία αυτών των παιδιών ,που βούλιαξαν στα παγωμένα νερά της λίμνης Κάρλας, θάφτηκαν μέσα στα χιόνια των Αγράφων για να μπορέσουν να βρεθούνε στην Ελεύθερη Ελλάδα. Ο Σιάτρας Κυριάκος, ο Χαράλαμπος Σουρούτσης, ο Αποστόλης Ηλιόπουλος, η Θεανούλα είναι καθημερινοί, απλοί άνθρωποι που παρακολουθούμε τις ιστορίες τους από τη στιγμή που κατατάσσονται στις τάξεις του Δημοκρατικού Στρατού και ξεκινάνε την πορεία τους για το δίκιο του Αγώνα! Μέσα από τις σελίδες ξεπροβάλλει κι η Εθνική Αντίσταση, αλλά κυρίως το μεταβαρκιζιανό κράτος με τους δωσίλογους, τους άλλοτε συνεργάτες των ναζί και τώρα υπηρέτες της Δεξιάς Παλινόρθωσης, τους Σούρληδες, του ΜΑΥΔΕΣ κλπ. Όπως πολύ εύστοχα σημειώνει ο Άγγελος Τσέκερης στο βιβλίο του " Λίγος Εμφύλιος ακόμα " η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ευρώπη όπου η Εθνική Αντίσταση διώχτηκε λυσσαλέα από το κράτος και την Κυβέρνηση της Δεξιάς .. Κι ο Παναγιώτης ΧηΜωυσιάδης επιμένει σ αυτή την πραγματικότητα " Από τα χρόνια της Κατοχής είχε πάρε δώσε μαζί τους (Τους Σούρληδες) Μια δυό φορές, μάλιστα τους ακολούθησε στις εξορμήσεις τους Ξανοίχτηκαν αργά τη νύχτα στα χωριά του κάμπου ψάχνοντας όσους έδιναν βοήθεια και προμήθειες στους αντάρτες"... Αλλά κι ο Γιώργος Βοντίτσος ή Γούσιας , όπως ήταν το ψευδώνυμό του δε ξεφεύγει από τη συγγραφική δεινότητα του Παναγιώτη ..Ανελέητα ο συγγραφέας στηλιτεύει τις λανθασμένες αποφάσεις του συνεργάτη του Ζαχαριάδη ,που οδηγούν στην απώλεια τόσων ανθρώπινων υπάρξεων τόσο νέων ανθρώπων που αποτελούσαν την ελπίδα του Δημοκρατικού Στρατού. Στο "ενεργητικό " του περιλαμβάνεται και η εκτέλεση του Γιώργου Γεωργιάδη ,που εθεωρείτο ,ένας από τους καλύτερους αξιωματικούς του ΔΣΕ. Το τελευταίο από τα 6 διηγήματα του βιβλίου, αναφέρεται σ' αυτήν την εκτέλεση. Θεωρώ πως είναι εξαιρετικό και πληγώνει βαθιά την αριστερή μας συνείδηση. Ωστόσο, από άποψη δραματικής έντασης μου άρεσε περισσότερο απ' όλα το ΜΟΝΑΧΑ ΣΩΤΗΡΗΣ. Ενώ από την άποψη της λογοτεχνικής καλλιέπειας και πληρότητας νομίζω ότι υπερτερεί η ΧΕΙΜΕΡΙΝΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ με τον λόγο να ρέει, τις εικόνες, τις παρομοιώσεις και όλα τα λογοτεχνικά εργαλεία να συναρπάζουν τον αναγνώστη. Κλείνω επισημαίνοντας ότι ο συγγραφέας δεν μένει μόνο στο ιστορικό κομμάτι, η πορεία από τη Βράχα προς τη Μακεδονία είναι η αφορμή όχι μόνο για ιστορική αναδίφηση αλλά και για μια εξαιρετική ηθογραφία. Δεν συνεχίζω γιατί θα στερήσω από τους μελλοντικούς αναγνώστες τη γοητεία του λογοτεχνικού ξαφνιάσματος... Μόνο να προσθέσω μερικούς στίχους από το "Υστερόγραφο" του Γιώργου Σεφέρη, το δεύτερο ποίημα της συλλογής, "Ημερολόγιο Καταστρώματος Β'", που αντιπροσωπεύει το μεγαλείο αυτής της νεολαίας, "...Γνώρισα την φωνή των παιδιών την αυγή πάνω σε πράσινες πλαγιές ροβολώντας χαρούμενα σαν μέλισσες και σαν τις πεταλούδες, με τόσα χρώματα."

Δεν υπάρχουν σχόλια: