Κώστας Καναβούρης
Είμαι η λάμψη του καθρέφτη Που βουλιάζει στη Σαχάρα; Η πεταλούδα δεν υπάρχει πια; Γι’ αυτό μου είναι αδύνατον να δω; Απ’ τους καπνούς που σήκωσε η ψυχή της;
«Ως άνθος μαραίνεται και ως όναρ παρέρχεται και διαλύεται πας άνθρωπος», λέει σε κάποιο σημείο η «Ακολουθία εις κεκοιμημένους». Πολλούς αιώνες πριν, ο Πίνδαρος θα ορίσει περίπου με τον ίδιο τρόπο το ανθρώπινο ον: «Σκιάς όναρ άνθρωπος», όνειρο της σκιάς ο άνθρωπος. Και πολλούς αιώνες αργότερα, ο Αλέξανδρος Ίσαρης θα αναρωτηθεί, στο ποίημα «Το αίνιγμα του Έλγκαρ» από τη συλλογή «Θα επιστρέψω φωτεινός»: «Είμαι το όνειρο της πεταλούδας / που γέρνει στη σκιά ενός σπιτιού;» Πού να ξέρεις…
Από τη μέρα που έμαθα τον θάνατό του, κάθε πρωί, στον απαραίτητο περίπατό μου, περνώ κάτω από το σπίτι του, κοιτάζω τα κλειστά παντζούρια και σκέπτομαι τη μέσα σιωπή που όλα τα ταχτοποιεί και όλα παίρνουν τη θέση τους στο χάος. «Η πεταλούδα μέσα στο όνειρο / Είναι άραγε αυτό που ονειρεύεται;». Κοιτάζω τα κλειστά παντζούρια. Δεν περισσεύει τίποτα από τη σιωπή. Όλα είναι εντός, γιατί ο Αλέξανδρος δεν μένει πια εδώ, δεν θα μείνει ποτέ πια εδώ. «Η θάλασσα γυρίζει ανάποδα. Ο ουρανός σωριάζεται στη γη. / Μια παπαρούνα αιμορραγεί / Κάποιος κλαίει στο ξέφωτο».
Σκέπτομαι ότι μέσα όλα θα είναι ήσυχα, τα εκατοντάδες μολύβια ξυσμένα με επιμονή και υπομονή, τοποθετημένα σε ομάδες χρωμάτων (πόσες και πόσες αποχρώσεις, πόσα και πόσα θαύματα από τα χέρια που ζωγράφισαν και έγραψαν ώσπου να καρποφορήσει το μεγάλο μαύρο…), οι πίνακές του κρεμασμένοι στη θέση τους. Και το σπίτι άδειο. Για να ακούγονται πιο καθαρά οι αδιόρατοι τριγμοί της απουσίας και ο χρόνος που φεύγει για να γεννηθεί ξανά και ξανά και διαρκώς ο καινούργιος αιών. Και το φοβερό και φωτεινό ερώτημα του Αλέξανδρου Ίσαρη να αιωρείται στο κενό. Τόσο κενό που μοιάζει συμπαγές. «Είμαι το αίμα μιας σπηλιάς / Που μέσα της γεννιέται η ζωή; / Η αύρα ενός πρωινού στην Ιρλανδία;»
Η απάντηση έχει δοθεί. Γεννήθηκε, έγραψε, ζωγράφισε, δημιούργησε, ερωτεύτηκε, ταξίδεψε, κολύμπησε. Πέθανε. Για να περνούν οι ξένοι μπροστά από το κλειστό σπίτι και να μην ξέρουν ότι εδώ έζησε ο Αλέξανδρος Ίσαρης. Από δω βγήκε τελευταία φορά για να πάει στο νοσοκομείο, ακολουθώντας το μεγάλο ποτάμι που σε βγάζει στην «απέραντη μειοψηφία» των λυπημένων ανθρώπων.
«Το βλέμμα μου γλιστράει στα νερά / Τρυπά τα τείχη, πέφτει στους γκρεμούς / Φτάνει στο πίσω μέρος / Γυρίζουν οι οροσειρές, οι πόλεις / Σε μια δίνη αργυρή. / Αστράφτουνε οι άνθρωποι κι έπειτα λιώνουν. / Θαμποφέγγουν οι ζωές μέσα σε σιωπή».
Πόσο δίκιο είχε. Στέκεσαι κάτω από τη νεραντζιά (όπου να ‘ναι θα γεμίσει ανθάκια), κοιτάζεις ένα τυχαίο, αδιάφορο για τους περαστικούς, κλειστό σπίτι κι όλα μοιάζουν να πλέουν σ’ αυτό το θαμπό φέγγος, σαν μια παλίρροια που έρχεται αργά και αμείλικτα όπως η ανεκλάλητη ομορφιά του κάθε ονείρου που είναι οι άνθρωποι. «Θαμποφέγγουν οι ζωές μέσα στη σιωπή». «Επάμεροι∙ τι δε τις; Τι δ’ ου τις; / σκιάς όναρ άνθρωπος, / αλλ’ όταν αίγλα διόσδοτος έλθη, / λαμπρόν φέγγος, έπεστιν ανδρών και μειλίχιος αιών». "Εφήμεροι∙ τι είναι κανείς και τι δεν είναι; / Ίσκιος ονείρου ο άνθρωπος. Μα σαν τον βρει αίγλη θεόσταλτη, / φέγγος λαμπρό τον αγκαλιάζει / κι είναι γλυκύτατη η ζωή του ανθρώπου».
Δεν ξέρω (και κανείς στην ουσία δεν ξέρει τα απολύτως μύχια του κάθε ανθρώπου) αν ήταν «γλυκύτατη η ζωή» του Αλέξανδρου Ίσαρη και τώρα που είναι απροστάτευτη, έξω από το κλειστό σπίτι, κλειστό απ’ έξω κι ακόμα πιο κλειστό μέσα, μου φαίνεται βέβηλο και ιερόσυλο, έστω και μόνο να εικάσω, μπορώ μόνο να πω ότι ο Αλέξανδρος Ίσαρης ήταν αγκαλιασμένος από το «θαμπό φέγγος» μιας γαλήνιας μοιρασιάς του βλέμματός του. Όπως ακριβώς είναι η άλως του προσώπου όταν το κοιτάζεις μέσα σ’ ένα θολό καθρέφτη. Στον άναρχο και ατελεύτητο καθρέφτη του χρόνου.
«Είμαι η λάμψη του καθρέφτη / Που βουλιάζει στη Σαχάρα; / Η πεταλούδα δεν υπάρχει πια; / Γι’ αυτό μου είναι αδύνατον να δω; / Απ’ τους καπνούς που σήκωσε η ψυχή της;»
Αντίο, Αλέξανδρε. Πρέπει να φύγω. Πολύς καπνός από το πέταγμα της πεταλούδας. Να δεις που κάπου βρέχει. Εκτός κι αν βρέχει μέσα στα μάτια μας. Μήπως ξέρουμε;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου