3.3.22

Ο ακούραστος παρατηρητής και η τέχνη της μνήμης


Ειρήνη Κίτσιου «Το φίδι του Πλίνιου», εκδόσεις Αντίποδες, 2021
 Δεν είναι καινούρια στην πεζογραφία, η Ειρήνη Κιτσιου που γεννήθηκε στην Κόνιτσα και ζει στην Αθήνα. Φοίτησε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Πολιτικές Επιστήμες και άρχισε να δημοσιεύει διηγήματά της σε περιοδικό της ιδιαίτερης πατρίδας της. Χωρίς ίχνος υπερβολής αναμέναμε με τεράστιο ενδιαφέρον «Το φίδι του Πλίνιου» καθώς οι δυο πρώτες συλλογές διηγημάτων της – «Πλάι στο ποτάμι» (2007) και «Εκπαιδευτής γρύλων» (2008) (εκδ. Ζαχαράκης Κ. Μ.)– είχαν προϊδεάσει για την υψηλή ποιότητα των ιστοριών. Όπως γράφει ο Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, «η πεζογραφία της Ειρήνης Κίτσιου συνομιλεί με την παράδοση του αισθητισμού χωρίς να χάνει την αμεσότητά της». Με εξώφυλλο την «Νεκρή χαλκοκουρούνα» του Ντίρερ και μότο, στην εισαγωγή, του Τόμας Μπέρνχαρντ: «...Είμαι καταστροφέας ιστοριών», η Κίτσιου ακολουθεί την πορεία ενός ακούραστου παρατηρητή μέσα στη φύση. Πρόκειται για την τέχνη της μνήμης, όπως τιτλοφορεί ένα διήγημά της, μια σύγχρονη Αλίκη στον φανταστικό κόσμο της, γεμάτο ζώα, φυτά, πουλιά, ποτάμια και φως. Τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται: το παράδοξο, το παράλογο, δημιουργούν μια καθημερινότητα ικανή να γοητεύσει μέσα απ’ τον λεπτομερώς κεντημένο, ποιητικό λόγο της συγγραφέως. Ταυτόχρονα, οι λέξεις, οι φράσεις του βιβλίου, διακρίνονται από μια μουσικότητα. Το κείμενο με τίτλο «Ένα κοπάδι πουλιών κατεβαίνει στον πενταγωνικό κήπο» είναι δάνειο ομώνυμου κομματιού του αυτοδίδακτου ιάπωνα συνθέτη και θεωρητικού Τόρου Τακεμίτσου. Δεκάδες αναφορές σε μάστορες του λόγου, του καμβά και της μελωδίας· πλήθος υπότιτλων αναφέρονται σε Μέλβιλ, Μπέκετ, Προυστ, Δον Κιχώτη, Ρεμπώ κ.ά., ενώ ο βιωματικός τρόπος αναφοράς βεβαιώνει πως η δημιουργός έχει βαθιά σχέση μαζί τους. Επίσης, να μην παραλείψουμε το λοξό χιούμορ που ρέει στις σελίδες του Πλίνιου, αγκαζέ με «λαϊκές» ρήσεις. «Η αρκουδοφωλιά», με τον αφηγητή να «διορθώνει» στον μουσαμά την έκφραση του νεκρού πατέρα ή «Ο καθηγητής Τουλπ», όπου όντας στο κρεβάτι του νοσοκομείου ο ήρωας ονειροβατεί ανάμεσα σε ξάρτια και γαλέρες. ‘Η, τέλος, στην Τέχνη της μνήμης, ένα tour de force αφήγημα όπου και πάλι εμπλέκονται παλαιά πλοία στην παράξενη συζήτηση με έναν θαλασσόλυκο – χαιρετώ σας Μπέκετ και Μέλβιλ!

Δεν υπάρχουν σχόλια: