14 ερωτήσεις στην Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη

1. Ποίηση ή πεζό;

Η γραφή είναι μία, πυκνή γραφή που σε κάνει να νιώθεις το ανατρίχιασμα στο δέρμα και να αναστοχάζεσαι υπάρχει και στον πεζό λόγο, ο Ντοστογιέφσκι π.χ, ωστόσο αν θα επέλεγα τότε θα ήταν ποίηση.

 

2. Τι δεν έχετε γράψει ακόμη που θα θέλατε να γράψετε;

Πολλά πάρα πολλά και πολλά είναι αυτά για τα οποία θα ήθελα να γράψω, αυτό που με απασχολεί βαθιά είναι το υπαρξιακό μας ζήτημα, ο έρωτας, δηλαδή η ζωή κι ο θάνατος.

 

3. Πως ξεκινάει ένα βιβλίο; Υπάρχει τόπος, χρόνος, που έρχεται η έμπνευση;

Η επιθυμία και η ανάγκη για έκφραση μέσω της γραφής έρχεται και σε βρίσκει παντού κι εκεί που δεν το περιμένεις. Ένα οπτικό ερέθισμα που γίνεται ιδέα, ένας ήχος, μια κουβέντα που άκουσες τυχαία, μια εικόνα που σ' επισκέπτεται από την κοίτη της μνήμης, ένα όνειρο, μια συγκίνηση, συνήθως περπατώντας στη φύση λες και μου μιλάνε τα μέσα δέντρα αλλά και οπουδήποτε. Γράφεις, γράφεις και μετά σιγά σιγά ωριμάζει η ιδέα για βιβλίο.

 

4. Τι είναι η έμπνευση για έναν συγγραφέα;

Η έμπνευση έρχεται και σε χτυπάει κατακούτελα μια ιδέα και σε τρώει μέχρι να της δώσεις μορφή με τον τρόπο που μπορείς, άλλοτε πάλι είναι λέξεις συνταιριασμένες που πιέζουν να βγουν σχεδόν έτοιμες και χύνονται χείμαρρος. Δυστυχώς πολλές ιδέες έρχονται και χάνονται, οι πιο τυχερές μορφοποιούνται σε ποίημα, σε πεζό κι άλλες γίνονται βιβλίο ή αποτελούν μέρος του.

 

5. Αν θα γράφατε ιστορικό μυθιστόρημα, ποια περίοδος θα σας ενδιέφερε;

Η ιστορία του μέλλοντος, άραγε τί μας επιφυλάσσει το μέλλον, αλλιώς θα μ' ενδιέφερε ο συγκλονιστικός και συνταρακτικός για την ανθρωπότητα εικοστός αιώνας.

 

6. Παίζει ρόλο ο τόπος που γεννήθηκε κανείς;

Ο τόπος των πρώτων βιωμάτων, εμπειριών και συγκινήσεων καταγράφεται βαθιά στον ψυχισμό του ατόμου τόσο στο συνειδητό όσο και στο ασυνείδητό του ή επικάθεται στο συλλογικό ασυνείδητο, τον φέρει μέσα του και συνεχώς επιστρέφει σ' αυτόν μέσω της μνήμης.

 

7. Επινοείτε χαρακτήρες για τα βιβλία σας ή κάπου σκιαγραφείτε τον εαυτό σας ή κάποιον γνωστό, φίλο;

Συνήθως επινοώ τους χαρακτήρες μου αλλά πάντα έχουν κάποια βιωματικά στοιχεία προσώπων που γνώρισα ή και δικά μου αναπόφευκτα, μάλιστα κάποιες φορές αυτό γίνεται ασύνειδα καθώς υπάρχει ένα μέρος του ψυχισμού και των γραφομένων μας που μας είναι άγνωστα. Νομίζουμε ότι γράφουμε κάτι ενώ στην ουσία καταγράφεται κάτι άλλο.

 

8. Το λοκ ντάουν, και γενικά όλη η παράξενη κατάσταση που βιώνουμε πως σας επηρέασε; Ήταν σημείο αναστοχασμού για τον ψυχισμό σας, για τις σχέσεις σας με άλλους ανθρώπους;

Σαφώς επηρέασε αρνητικά την είδη επιβαρυμένη επαφή μου με τον έξω κόσμο, προκάλεσε στοχασμούς και αναστοχασμούς κι έδωσε ερέθισμα για κάποιες γραφές μου, ορισμένες από αυτές έχουν δημοσιευτεί ή συμπεριληφθεί σε συλλογικές εκδόσεις.

 

9. Υπήρξε κάτι, κάποιος που στάθηκε αποκούμπι αυτή τη δύσκολη περίοδο;

Ευτυχώς δεν έφτασα σε σημείο που να χρειάζομαι ιδιαίτερο αποκούμπι, ωστόσο από πάντα δύναμή μου είναι τα αγαπημένα μου πρόσωπα και καταφυγή μου η γραφή.

10. Θα γράφατε ποτέ με ψευδώνυμο; Το έχετε κάνει;

Κάποτε στη Σουηδία ήμουν υπεύθυνη του ένθετου περιοδικού για παιδιά “Ελληνάκι”, του περιοδικού “Μεταναστευτικά Νέα” της Ομοσπονδίας Ελληνοσουηδικών Συλλόγων και Κοινοτήτων Σουηδίας, με το ψευδώνυμο Ηλέκτρα Ακρίτα, από τότε ποτέ δεν έγραψα με ψευδώνυμο. Δεν νομίζω ότι θα χρειαστεί να το κάνω αλλά κανείς δεν ξέρει.

 

11.              Το γράψιμο θεωρείτε πως είναι για λίγους; Όλοι μπορούν να γράψουν;

Ο Jorge Luis Borges υποστηρίζει: Όταν διαβάζουμε ένα καλό ποίημα, φανταζόμαστε πως και μεις θα μπορούσαμε να το έχουμε γράψει, πως το ποίημα προϋπήρχε μέσα μας. (Η τέχνη του στίχου, 2006). Υπαινίσσεται δηλαδή, ότι η ποίηση μπορεί να προϋπάρχει μέσα μας.            

Ενδέχεται λοιπόν να με είχε βρει η ποίηση όντας στην κοιλιά της μάνας, ακούγοντας τον παλμό της καρδιάς της, τους ψιθύρους, τα τραγούδια και τα μοιρολόγια της. Υποθέτω ότι όλους μας βρίσκει η ποίηση αρκεί να ρίξουμε λίγο πιο βαθιά το βλέμμα γύρω μας και μέσα μας. Βεβαίως το ποιο σπουδαίο ποίημα το γράφουν η φύση και η ζωή. Και βεβαίως δεν γνωρίζουμε το δυναμικό που κρύβουμε μέσα μας. Έχω την αίσθηση ότι ο καθένας μας μπορεί, να ανακαλύψει μέσα του και να βιώσει τη χαρά της δημιουργίας και της δημιουργικής ενασχόλησης της ποίησης, καθώς όλοι μας κουβαλάμε μέσα μας τους μητρικούς ψιθύρους, τα τραγούδια, τα μοιρολόγια και όλη την ιστορία του ανθρώπινου γένους, όντας ακόμη στην κοιλιά της μάνας μας. 

 

12. Υπήρξε κάποιο συμβάν στη ζωή σας το οποίο έχετε μεταφέρει και σε βιβλίο σας;

Βεβαίως τόσο στα ποιήματα όσο και στα διηγήματά μου έχουν καταγραφεί, βιώματα, εμπειρίες, ακόμη και όνειρα, άλλοτε μετουσιωμένα μέσα από μεταφορές και παρομοιώσεις κι άλλοτε εμπλουτισμένα με επινοημένα φανταστικά στοιχεία ενταγμένα σε οικουμενικές ή υπαρξιακές αναζητήσεις.

 

13. Τι οραματίζεστε για το μέλλον του βιβλίου στην Ελλάδα; Υπάρχει μέλλον;

Νομίζω ότι στο μέλλον κάποιοι λίγοι θα αποτελούν τους γκουρού της γραφής, της σοφίας που θα προσφέρουν αναγνωστική απόλαυση και οι υπόλοιποι θα γράφουμε για να εκφραζόμαστε να επικοινωνούμε, να ονειρευόμαστε, να αντέχουμε τα δύσκολα και να υπάρχουμε με ουσία και νόημα.

Νομίζω πως το βιβλίο θα επιβιώσει ως ηλεκτρονικό, ενώ το έντυπο θα αποτελεί συλλεκτικό είδος. Η εικόνα συνεχώς κερδίζει έδαφος στους σύγχρονους και εντατικούς ρυθμούς που ζούμε, αλλά οι λέξεις θα υπάρχουν όσο θα παραμείνουμε άνθρωποι με ψυχοσυναισθηματικές ανάγκες και συναισθηματικούς δεσμούς και όσο θα πασχίζουμε να γίνουμε Άνθρωποι μέσα από τις σχέσεις μας με τον Άλλον και την επαφή με το περιβάλλον μας.

 

14. Ετοιμάζετε κάτι αυτόν τον καιρό;

Ε, ναι όλο κάτι ετοιμάζω σε ποίηση, σε πεζό, αλλά και σε μετάφραση, αλλά δεν είμαι ακόμη έτοιμη να μιλήσω γι' αυτά.

 

Σας ευχαριστώ

 

 

 

* Η Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη είναι κλινικός ψυχολόγος (Msc) και μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης (ΕΛΘ). Έχει εκδώσει 5 ποιητικές συλλογές, μια συλλογή διηγημάτων και έχει μεταφράσει δυο βιβλία σουηδικής ποίησης, ενώ δημοσιεύει, ποιήματα, μεταφράσματα, διηγήματα και κριτικές αναγνώσεις σε έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά. Τελευταίο της βιβλίο είναι η ποιητική συλλογή «Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα», 2020, εκδόσεις Ρώμη.