Ο μεγάλος νομπελίστας ποιητής μας Γιώργος Σεφέρης συναντήθηκε τρεις φορές στη ζωή του με την Έδεσσα, σε τρεις διαφορετικές δεκαετίες. Στις δυο από αυτές ο Σεφέρης πέρασε από την Έδεσσα. Στην τρίτη ταξίδεψε κι έζησε κάποιες ημέρες με έναν επιφανή εκπρόσωπο της πόλης, τον μητροπολίτη της, σε επίσημη αποστολή. Μια και αυτές οι συναντήσεις δεν είναι ευρύτερα γνωστές, θα τις παρουσιάσουμε σήμερα σε αυτό το σύντομο άρθρο, κατά αντίστροφη σειρά σπουδαιότητας και όχι χρονική.
Α. Συνοδεύοντας τον Εριό
Το 1929 ανατέθηκε στον Σεφεριάδη, 29χρονο υπάλληλο του Υπουργείου Εξωτερικών με μόλις τρία χρόνια προϋπηρεσία, να συνοδεύσει στο ταξίδι στην Ελλάδα τον Εντουάρ Εριό, πρωθυπουργό της Γαλλίας το 1924-25, πρόεδρο της Βουλής το 1925-26 και υπουργό Παιδείας το 1926-28. Ο Εριό επρόκειτο να ξαναγίνει πρωθυπουργός το 1932-34. Το ελληνικό κράτος περιέβαλε με ιδιαίτερη λαμπρότητα την επίσκεψη και οι εφημερίδες παρακολούθησαν από κοντά την πολυήμερη επίσκεψη.
Ο Σεφέρης, που δεν είχε δημοσιεύσει κάποιο ποίημά του ακόμη, παρέλαβε με αυτοκίνητο τον Εριό από τα σύνορα στο νομό Φλώρινας (όπου έφτασε προερχόμενος από το Μοναστήρι) και ήρθαν μαζί στην Έδεσσα στις 16 Αυγούστου. Η πόλη είχε σημαιοστολιστεί λαμπρά με ελληνικές και γαλλικές σημαίες. Στην είσοδο της πόλης τούς υποδέχτηκαν ο Νομάρχης, ο Δήμαρχος και πλήθος κόσμου που επευφημούσε. Ο Εριό, μέγας αρχαιολάτρης, ζήτησε να δει τις αρχαιότητες που είχαν βρεθεί στην Έδεσσα. Τον οδήγησαν στο προαύλιο του «Μεγάλου Αλεξάνδρου», όπου και δήλωσε ότι ήταν πολύ συγκινημένος για την παλλαϊκή υποδοχή που του έγινε στην πρώτη ελληνική πόλη που επισκέφτηκε. Στη συνέχεια η συνοδεία πήγε στο κέντρο «Παράδεισος» (περιοχή σημερινού «Ξενία») και το βράδυ αναχώρησε για τη Θεσσαλονίκη. («Μακεδονικά Νέα» 17-8-1929).
Ο Σεφέρης δεν αναφέρει στα ημερολόγιά του κάτι για αυτό το πέρασμα από την Έδεσσα. Άλλωστε το πολυήμερο ταξίδι με τον Εριό, από τις 13 Αυγούστου ως τις 2 Σεπτεμβρίου, ήταν ιδιαίτερα κουραστικό και απαιτητικό για να του αφήσει περιθώριο αναλυτικών εγγραφών. Και γενικότερα το 1929 είναι μια χρονιά με ελαχιστότατες σημειώσεις στα ημερολόγιά του Μια στιγμή που τον σημάδεψε, ωστόσο, συνέβη στην Ολυμπία, όταν επιχείρησε να δείξει μια βυζαντινή εκκλησία στον επίσημο ξένο και αυτός απάντησε περιφρονητικά ότι δεν τον ενδιαφέρει τίποτα μετά το 300 π.Χ.
Τον επόμενο χρόνο ο Εριό, κλασικός φιλόλογος βραβευμένος από τη Γαλλική Ακαδημία πριν στραφεί στην πολιτική, έγραψε ένα ενθουσιώδες βιβλίο για το ταξίδι του στην Ελλάδα («Sous l’ Olivier”). Θα άξιζε οι τοπικοί ερευνητές να αναζητήσουν αυτό το έργο για να γνωρίσουμε την εικόνα που αποκόμισε από την Έδεσσα. Το σίγουρο είναι ότι έμεινε εντυπωσιασμένος. 36 χρόνια αργότερα, στο αποκορύφωμα της μάχης για τη διάσωση των καταρρακτών, δημοσιεύτηκε στη «Μακεδονία» (30 Απριλίου 1965) επιστολή ενός αναγνώστη που έγραφε: «Πριν σαράντα χρόνια ήλθε στην Έδεσσα ο πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας Εδουάρδος Ερριώ. Όταν αντίκρυσε τους καταρράκτας μας ανύψωσε τα χέρια του προς τον ουρανό κι’ εκστατικά ανεφώνησε:
- Ω! Θεέ μου, η φύσις! Και όταν εν συνεχεία του πρότειναν οι ξεναγοί μια επίσκεψι στα εργοστάσια απήντησε:
- Νο, εργκοστάσιος έκειμι κι’ μεις στο Γκαλλία.»
==============================
Εριό, Εντουάρ (Éduard Herriot, 1872 – 1957). Γάλλος πολιτικός. Γιος αξιωματικού, σπούδασε στα καλύτερα σχολεία της Γαλλίας και αποφοίτησε από το ανώτατο εκπαιδευτήριο École Normale Supérieure το 1894. Ασχολήθηκε με τη μελέτη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και το 1897 βραβεύτηκε από τη γαλλική Ακαδημία για το έργο του Φίλων ο Ιουδαίος. Διορίστηκε καθηγητής φιλολογίας στο λύκειο της Ναντ και, αργότερα, στο λύκειο της Λιόν. Δίδαξε ρητορική με πολλή επιτυχία, αλλά πολύ γρήγορα παραιτήθηκε από καθηγητής για να αφοσιωθεί στη δημοσιογραφία και στη συγγραφή. Ταυτόχρονα ενδιαφέρθηκε και για την πολιτική· το 1904 εξελέγη δημοτικός σύμβουλος της Λιόν και τον επόμενο χρόνο δήμαρχος, θέση στην οποία παρέμεινε έως το 1940 και, μεταπολεμικά, από το 1945 έως το 1955. Από το 1919 έως το 1957, με κάποια διαλείμματα, διετέλεσε πρόεδρος του Ριζοσπαστικού Κόμματος και του Ριζοσπαστικού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Το 1912-19 εξελέγη γερουσιαστής και κατά τις περιόδους 1919-40 και 1946-57 βουλευτής. Το 1916-17 έγινε υπουργός Δημοσίων Έργων, Μεταφορών και Εφοδιασμού στην κυβέρνηση Μπριάν και μέσα στο μικρό αυτό χρονικό διάστημα εξυγίανε τα οικονομικά της χώρας του, γεγονός που της επέτρεψε να συνεχίσει τον πόλεμο μέχρι την τελική νίκη. Την περίοδο 1920-30 υπήρξε αντίπαλος της πολιτικής του Πουανκαρέ και εργάστηκε για τη συσπείρωση των κομμάτων της Αριστεράς (Λαϊκό Μέτωπο). Το 1924-25 ο Ε. έγινε πρωθυπουργός της Γαλλίας και ταυτόχρονα υπουργός των Εξωτερικών. Εφάρμοσε τότε δημοκρατικά μέτρα στο εσωτερικό της χώρας, ενώ στο εξωτερικό φρόντισε να αποκαταστήσει τις διπλωματικές σχέσεις με την πρώην ΕΣΣΔ και να ανακαλέσει τα στρατεύματα από την περιοχή του Ρουρ. Από το 1925 μέχρι το 1926 και από το 1934 μέχρι το 1940 διετέλεσε πρόεδρος της βουλής, ενώ είχε χρηματίσει επίσης υπουργός Παιδείας (1926-28). Το 1932 έγινε και πάλι πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών, έως το 1934. Το 1942, οι ναζιστικές αρχές κατοχής τον οδήγησαν στη Γερμανία και τον φυλάκισαν εκεί μέχρι το 1945, οπότε απελευθερώθηκε από τα σοβιετικά στρατεύματα. Την περίοδο 1947-54 διετέλεσε πρόεδρος της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης και παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του επίτιμος πρόεδρός της. Το 1946 έγινε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας. Ο Ε., εκτός από την πλούσια πολιτική του δραστηριότητα, υπήρξε επίσης συγγραφέας ιστορικών και φιλολογικών μελετών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου