Ζενιτέρ σε ένα πρόσφατο ταξίδι της στην Αθήνα, την ρώτησα εάν αισθάνεται Γαλλίδα. «Εντελώς», μου απάντησε. Ο πατέρας σου; «Όχι, με τίποτα. Η Αλγερία κυλάει στο αίμα του». Μου μετέφερε πως όταν εκδόθηκε το βιβλίο της η οικογένεια της αισθάνθηκε αληθινά περήφανη και συγκινημένη που η ιστορία μιας αλγερινής οικογένειας θα διαβαστεί από πολλούς ανθρώπους, και που ο κόσμος θα μάθει πόσο δύσκολο είναι να αφήνεις τη χώρα που γεννήθηκες. Η ιστορία του βιβλίου: Η Ναϊμά, μια σύγχρονη νεαρή Γαλλίδα, είναι αλγερινής καταγωγής. Η οικογενειακή της ιστορία φαντάζει στα μάτια της μακρινή, σχεδόν αδιάφορη. Άλλωστε, κανείς δεν της μίλησε ποτέ γι’ αυτήν. Ο παππούς της ο Αλί, ένας Καβύλιος ορεσίβιος, πεθαίνει πριν προλάβει να τον ρωτήσει γιατί η Ιστορία τον έκανε έναν «αρκί», συνεργάτη των Γάλλων, διωγμένο από την πατρίδα του, προδότη για τους Αλγερινούς, ξένο δεύτερης κατηγορίας για τους Γάλλους. Η Γιεμά, η γιαγιά της, θα μπορούσε ίσως να της απαντήσει, όχι όμως σε μια γλώσσα που η Ναϊμά θα την καταλάβαινε. Όσο για τον Χαμίντ, τον πατέρα της, που φτάνει στη Γαλλία το καλοκαίρι του 1962 και βρίσκεται κλεισμένος μαζί με την οικογένειά του σ’ ένα γκέτο, δεν μιλάει πια για την Αλγερία των παιδικών του χρόνων. Πώς, λοιπόν, να κάνεις μια χώρα να αναδυθεί από τη σιωπή; Είναι ένα βιβλίο για τους ηττημένους, τους χαμένους της Ιστορίας, για την επώδυνη σχέση Γαλλίας και Αλγερίας που σημαδεύτηκε από την αποικιοκρατία και έναν πολυετή πόλεμο, για το πώς η ζωή των ατόμων συνυφαίνεται με την Ιστορία, το πώς σφραγίζεται από αυτήν, αλλά και το πώς, επίσης, μπορεί να χειραφετηθεί από αυτήν. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) Το βιβλίο ξεπέρασε της προσδοκίες της οικογένειας της Α.Ζενιτέρ, η «Τέχνη της απώλειας» απέσπασε, μεταξύ άλλων, το λογοτεχνικό βραβείο της εφημερίδας Le Monde, το βραβείο Goncourt μαθητών λυκείου, το βραβείο αναγνωστών Landerneau και το βραβείο των βιβλιοπωλών του Νανσί. Και μεταφράζεται σε άλλες γλώσσες. Είναι πραγματικά γραμμένο αριστοτεχνικά, με πάθος αλλά χωρίς να γίνεται υπερβολικά λυρικό. Η κοινωνική και πολιτική του οπτική αναδεικνύει το τεράστιο θέμα του προσφυγικού δράματος όχι μόνο στην Αλγερία αλλά και σε κάθε εμπόλεμη περιοχή του πλανήτη. Η Ναϊμα, ηρωίδα του βιβλίου, βουτάει γενναία στο παρελθόν με τον εξοπλισμό που της έχει δώσει η νέα πατρίδα: αυτοπεποίθηση και μόρφωση. Είναι εξαιρετικά μαεστρικός ο τρόπος που η Ζενιτέρ χειρίζεται τον διχασμό που θα προκύψει όταν η ηρωίδα φτάνει βαθιά στην αλγερινή της ρίζα.Η αυτοπεποίθηση της Γαλλίδας που επιστρέφει κλονίζεται, ραγίζει από τις ιστορίες της οικογένειας. Κομβική η λέξη «προδότης» . Η Ναϊμα θα ανακαλύψει ότι η αποσιωποίηση των γεγονότων πριν και μετά την άφιξη της οικογένειας του παππού της στη Γαλλία, το 1962, έχει ως στόχο την επούλωση τραυματικών αναμνήσεων. Στη διάρκεια του πολέμου, ο εύπορος γαιοκτήμονας Αλί μπλέχτηκε σχεδόν άθελα του στη διαμάχη μεταξύ των υποστηρικτών της επανάστασης και όσων στέκονταν στο πλευρό των αποίκων. «Προδότης» έτσι και για τις δύο πλευρές, πήρε την απόφαση να εγκαταλείψει τη χώρα για να προστατεύσει τη γυναίκα και τα παιδιά του. Στο νέο τους «σπίτι», σε ένα «γκέτο» μιας πόλης της Νορμανδίας, ο Αλί και η Γιέμα ήρθαν αντιμέτωποι με τη φτώχεια, την απομόνωση και τον ρατσισμό, ενώ η σταδιακή παραίτηση του πατέρα του ώθησε τον πρωτότοκο Χαμίντ να κόψει τις ρίζες του από οτιδήποτε αλγερινό, να παντρευτεί μια Γαλλίδα και να κάνει τα πάντα για να ενσωματωθεί. Αλλά είναι και νιώθει πάντα ξένος. Η μοίρα κάθε πρόσφυγα, που η τύχη αλλά κυρίως τα γεωπολιτικά παιχνίδια των μεγάλων δυνάμεων ορίζουν. Εξαιρετικά καλοδουλεμένο βιβλίο. Η συγγραφέας του είναι μόνο 33 ετών αλλά έγραψε το πρώτο της βιβλίο στα 16. «Πάντα άκουγα και πάντα είχα να πω μια ιστορία για την Αλγερία» μου είπε. Μου αποκάλυψε επίσης πως «Η τέχνη της απώλειας» ετοιμάζεται για ταινία, για της οποίας το σενάριο συνεργάζεται και η ίδια. Σκέφτομαι πως οι πρόγονοι της σίγουρα θα είναι ευχαριστημένοι για όλα όσα πέτυχε αυτό το νεαρό κορίτσι. Η τέχνη της απώλειας έγινε η τέχνη της μνήμης. Λέει κάπου στο βιβλίο, εκεί που η οικογένεια μαζεύεται και πάλι για την επιστροφή της Ναϊμά στη Γαλλία μετά το «μεγάλο» ταξίδι στο παρελθόν: «Θέλουν να είναι εκεί γι’ αυτή τη στενά οικογενειακή τελετή: την τελετή της επιστροφής, όχι της Ναϊμα, αλλά της Αλγερίας. Μέσα από την αφήγηση της, τις φωτογραφίες της, τα δωράκια που έφερε, στο Ποντ Φερόν επιστρέφει ολόκληρη η πατρίδα. Θα έπρεπε να ενημερωθούν οι χάρτες: η Μεσόγειος δεν είναι πια ένα σύνορο, ξανάγινε μια γέφυρα».
info: Αλίς Ζενιτέρ «Η τέχνη της απώλειας» ( Πόλις, μετάφραση Έφη Κορομηλά)
https://www.oanagnostis.gr/alis-zeniter-i-techni-tis-mnimis-tis-kyriakis-mpeiogloy/?fbclid=IwAR0obQayfVG8RCYYNJF8jxxduouu5GBtRLQAXIhRQAv1Be9gccZkCZHsGmI
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου