Η διδασκαλία της λογοτεχνίας και οι σκόπελοι της (της Βαρβάρας Ρούσσου)

Ο Αλέξανδρος Νεχαμάς μιλώντας για μια από τις ερμηνείες της καφκικής Μεταμόρφωσης προβάλλει εκείνην της αδυναμίας της λογοτεχνίας να επικοινωνήσει το μήνυμά της και θέτει το ερώτημα: εάν το εν λόγω έργο κατορθώνει να μεταδώσει το μήνυμά του τότε η λογοτεχνία δεν μεταδίδει παρά την αδυναμία της να μεταδώσει ένα μήνυμα ενώ εάν αποτυγχάνει τότε έχει επιτύχει να αποδείξει την αδυναμία αυτή. Σε κάθε περίπτωση το έργο και η λογοτεχνία δεν κατορθώνουν παρά να μεταφέρουν την αδυνατότητα επικοινωνίας. Ο Άλβιν Κέρναν και ο Τοντορόφ διακηρύσσουν όχι μόνον το τέλος της λογοτεχνίας αλλά και την υποβάθμισή της και μάλιστα, ο δεύτερος, στο χώρο της εκπαίδευσης με την

Μία ανάγνωση από έναν άλλο γιατρό

Γράφει ο Γιάννης Στουραΐτης 

 Παύλος Ι. Αλεξιάδης: “Συμβάντα κορωνοϊού”, Εμπειρίες και σκέψεις ενός γιατρού από την άνοιξη του 2020, εκδ. ΑΩ 

 Το είδα στις προθήκες του βιβλιοπωλείου, μου έκανε «κλικ» ο τίτλος του, το πήρα και το διάβασα πάραυτα! Δεν το μετάνιωσα καθόλου! Πρόκειται για το βιβλίο του ειδικευόμενου χειρουργού κ. Παύλου Ι. Αλεξιάδη, με τίτλο «Συμβάντα κορωνοϊού». Βέβαια, μετά από την καλογραμμένη και εμπεριστατωμένη εισαγωγή του φίλου, συγγραφέα Δημήτρη Φύσσα, ίσως να μην είχε νόημα να μπω

Ισμήνη Καπάνταη: «Είναι τέτοιο το πάθος μας που ξεχνούμε ότι όλοι, τελικά, ανήκουμε στην ίδια κοινωνία»

Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα 

 «Στην ουσία αυτὸ που κάνω είναι να μεταθέτω ό,τι έχω εισπράξει ζώντας στα χρόνια μας, σε μιαν άλλη ιστορική περίοδο, προσπαθώντας έτσι να δω τί κρύβεται στο βάθος, κάτω από την επιφάνεια, και μας ωθεί όλους, αδιάφορο σε ποιά εποχή ζούμε, να πράττουμε κατά τον Α η Β τρόπο, αφού ο ανθρώπινος πυρήνας παραμένει πάντα ο ίδιος.» Η μεγάλη Κυρία του Ιστορικού μυθιστορήματος, Ισμήνη Καπάνταη, μιλώντας στον Φιλελεύθερο εξηγεί πρώτα απ’ όλα γιατί καταφεύγει σε ιστορικές περιόδους ανιχνεύοντας τα προβλήματα και τα αγκάθια των ημερών μας. Και

Γελωτοποιός: «Γιατί να ξενυχτάς γράφοντας; Γιατί είσαι αλλοπρόσαλλος, είσαι weirdo, είσαι παράξενος, είσαι συγγραφέας.»

Συνέντευξη στον Γιάννη Φαρσάρη

 

– Γιατί επέλεξες το λογοτεχνικό ψευδώνυμο «Γελωτοποιός»;

 

Δεν φταίω εγώ. Η Εύα μου είπε.

Ξεκίνησα με αντίστροφη πορεία απ’ τους περισσότερους μπλόγκερ. Πρώτα έγραψα εφτά μυθιστορήματα και αρκετά διηγήματα, σε χαρτί. Υπολογιστή δεν είχα. Έγραφα σε μια Olympia Splendid του ’69. Γραφομηχανή, απ’ αυτές με τη μελανοταινία.

Γιώργος Παναγιωτίδης: «Συγγραφέας γεννιέσαι σαφώς αλλά στη συνέχεια πρέπει και να γίνεις»

Συνέντευξη στον Ιωσήφ Αρνές  

Το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγιωτίδη Ίσος Ιησούς (εκδόσεις Βακχικόν 2020) είναι πολύ φιλόδοξο, καθώς συνδυάζει την επιστημονική φαντασία με την ποίηση, και τη θρησκεία με τη μυθολογία. Ο Ίσος είναι ένα μικρό δωδεκαετές αγόρι, αυτιστικό που δεν επικοινωνεί ολοκληρωμένα με το περιβάλλον. Αποφασίζεται λοιπόν να συνδεθεί με έναν νάνο-υπολογιστή, τον Ιησού, ο οποίος συνδέεται με έναν κβαντικό υπολογιστή, ώστε να καταγράφονται οι σκέψεις του. Ο Ίσος (από το

Δημήτρης Φύσσας: «Το μόνο απαραίτητο είναι το λάπτοπ μου. Δεν έχω ορισμένο χώρο, ωράριο, συνήθειες.»

Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα 

«Έχω δυο βαριές συγγραφικές εμμονές. Η πρώτη είναι ότι δε θέλω κανένα βιβλίο μου να λέει τα ίδια πράγματα με κάποιο προηγούμενο. […] Η δεύτερη εμμονή είναι η στέγνια. Δεν μπορώ τα πολλά λόγια, τα φτιασιδώματα, τις αναλύσεις των συναισθημάτων σε σελίδες επί σελίδων. Προτιμώ να ενθέσω ένα προϋπάρχον κείμενο ή να φτιάξω ένα που παριστάνει ότι είναι τέτοιο.» 

Ο συγγραφέας Δημήτρης Φύσσας, είναι μια κατηγορία μόνος του: έντιμος, σε καιρούς που όλοι

Κυκλοφόρησε το βιβλίο της Νικολέττας Αλεξάνδρου "Ήχοι και Σιωπές" από τις Εκδόσεις Βακχικόν

Νικολέττα Αλεξάνδρου Ήχοι και Σιωπές Σελίδες: 84, Τιμή: 10,60 €, ISBN: 978-960-638-119-5 Εκδόσεις Βακχικόν

 Η ποιητική συλλογή «Ήχοι και Σιωπές» μιλά για το πόσο σημαντική είναι η σιωπή. Η απόφαση τα συναισθήματα να μην εκδηλώνονται ή να μη γίνονται «φωναχτά» δηλώσεις, πολλές φορές κρύβει αμέτρητες ενστάσεις και ατελείωτες συζητήσεις, που η αίσθηση της ματαιότητας δεν άφησε να ειπωθούν ή να γίνουν αντίστοιχα. Έτσι, λοιπόν, στην ποιητική συλλογή «Ήχοι και Σιωπές» εξελίσσονται πολλές

Ιεροσυλία

Κώστας Καναβούρης

  Ιεροσυλώ βεβαίως, αλλά πως αλλιώς να μιλήσεις, όταν προσβάλλεται το καίριο της ύπαρξης, παρά μονάχα ορμώντας με όλη τη δύναμη της λύπης για να προβιβάσεις την οργή σε χείλος του ρυθμού που λέγεται ζωή όταν οι άλλοι το λένε θάνατο.

Λοιπόν:

Κούλα Αδαλόγλου: «Γράφοντας παίρνουν όλα τη μορφή τους, το σχήμα τους»

Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα 

Η Κούλα Αδαλόγλου, σημαντική ποιήτρια, πεζογράφος και κριτικός, συνδεδεμένη άρρηκτα με την Θεσσαλονίκη, αν και γεννήθηκε στη Βέροια, μιλώντας στο Liberal.gr για το λογοτεχνικό εργαστήρι της παραδέχεται πρωτίστως ότι: «Οι εμμονές μάς ακολουθούν. Και αν καταφέρει κανείς να αποφύγει την επανάληψη, αξιοποιούνται με διαφορετικούς εκφραστικούς τρόπους, ανατρέπουν μύθους και δεδομένα, στην προσπάθεια του συγγραφέα να διερευνήσει ανθρώπινες σχέσεις και συναισθήματα, κοινωνικές αντιξοότητες και ψυχολογικά αδιέξοδα.» Και όσο για τις ιστορίες ή την ποίηση για να γίνουν ιστορίες

Γαλάτεια Καζαντζάκη: «η θηλυκή παραφωνία του Νίκου Καζαντζάκη»

Γιώργος X. Παπασωτηρίου  

Γαλάτεια Καζαντζάκη. Αυτή είναι «η θηλυκή παραφωνία του Νίκου Καζαντζάκη». Περίεργος τίτλος για να αναδειχθεί η ζωή και το έργο μιας σπουδαίας γυναίκας με την οποία η συγγραφέας, έκδηλα, ταυτίζεται. Η Μοσχοβία Κασκούρα «συναντάει» την ηρωίδα της μέσω της ποιητικής φαντασίας της, δηλώνει έτσι άμεσα την υποκειμενικότητα της προσέγγισής της, συγχρόνως, όμως, «ακούει» τις πηγές της με εκείνο τον επιστημονικό τρόπο ακρόασης που απαιτεί απάρνηση της δυνατότητας χειραγώγησης και διανοτικοποίησης. Τα πρόσωπα «μιλάνε» κι εμείς απλώς ακούμε. Η αντικομφορμίστρια Γαλάτεια

Ένας ψηφιακός θησαυρός: ελεύθερη πρόσβαση σε 458 ελληνικά περιοδικά του 19ου και του 20ού αιώνα

Το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ) και το Πανεπιστήμιο Κύπρου ανακοινώνουν με μεγάλη χαρά ότι παρέχουν πλέον ελεύθερη πρόσβαση σε μια εξαιρετικά σημαντική ψηφιακή συλλογή: 458 τίτλοι σπάνιων ελληνικών περιοδικών του 19ου και του 20ού αιώνα -ορισμένοι εξ αυτών μοναδικά αποκτήματα της Βιβλιοθήκης του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου του ΜΙΕΤ-, συνολικά 25.648 τεύχη, είναι επισκέψιμα χωρίς χρέωση ή περίπλοκες διαδικασίες. Τα φυσικά σώματα των περιοδικών αυτών ανήκουν στη Βιβλιοθήκη του ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ, η οποία και τα ψηφιοποίησε. Η

Γιώργος Ιωάννου (27-11-1927 / 16-2-1985), 24 Ποιήματα (επίμετρο: Βαγγέλης Ψαραδάκης)

1. ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΕΛΕΙΠΑ

Σαν επιστρέφω αργά στην κάμαρά μου,
ομίχλη φόβου πάντα με τυλίγει.
Όργια, λες, έγιναν θεία,
τότε που έλειπα στους δρόμους.

Κομμένα γόνατα – δεμένα χέρια,
ξορκίζω τους καθρέφτες και θολώνουν.

Κάτι έχουν δει•
κάτι έχουν δει και που δε λέει
να πάρει τέλος, Θε μου.

Πια δε βαστώ.
Εδώ και χρόνια μες στα χέρια του με πλάθει.

Κώστας Καρυωτάκης: Είμαστε κάτι διάχυτες αισθήσεις

Παρουσίασαν τον Κώστα Καρυωτάκη θλιμμένο, μελαγχολικό, καταθλιπτικό...

Ο Βασίλης Ρώτας έγραψε μια αρνητική κριτική όταν κυκλοφόρησε το «Ελεγεία και Σάτιρες», κατηγορώντας τον για τον πεσιμισμό του και ο Καρυωτάκης του απάντησε αν στ' αλήθεια πίστευε ότι η εποχή ταίριαζε περισσότερο στη δική του αισιοδοξία ή στο δικό του πεσιμισμό. Είχε λόγους να μελαγχολεί σε μια περίοδο που η Ελλάδα πήγαινε από δικτατορία σε δικτατορία, και οι άνθρωποι βίωναν τα δεινά του Μεγαλοϊδεατισμού και του Πολέμου...

Άιστοι και άπυστοι

Δημήτρης Χριστόπουλος 

Στην εμβληματική και βραβευμένη συλλογή διηγημάτων του Χριστόφορου Μηλιώνη «Καλαμάς και Αχέροντας», υπάρχει ένα διήγημα-στοχασμός για τη δεύτερη μεταπολεμική γενιά –τελευταίο στη σειρά- και σίγουρα στη σκιά των άλλων κειμένων. Όταν το πρωτοδιάβασα το 1985 στην έκδοση της «Στιγμής», να πω την αλήθεια, δεν το πολυπρόσεξα. Θες η ηλικία, θες η αναγνωστική επιπολαιότητα, το προσπέρασα και το ξέχασα. Από πέρυσι, που το ξαναδιάβασα στην έκδοση της «Κίχλης» (με το εξαιρετικό επίμετρο), δεν λέω να το αφήσω από τα χέρια μου. Λοιπόν το διήγημα (και όχι μόνο) «Εν

Μνήμη Κωστή Μοσκώφ

Ο Κωστής ήταν τέκνο της διαπολιτισμικής και κοσμοπολίτικης Θεσσαλονίκης, λατρεμένο παιδί της μπουρζουαζίας αλλά σημαίνων δραπέτης απ’ αυτήν, με πάθος για τους προλεταριακούς αγώνες, γόνος Πόντιων καπνεμπόρων απ’ την Ορντού και εγγονός του κορυφαίου αρχιτέκτονα κόμητος Αριγκόνι, χαϊδεμένος των σαλονίσιων τανγκό μα λάτρης των διονυσιακών ζεϊμπέκικων, ιδιότυπα μαρξιστής και ιδιότροπα βυζαντινός και ορθόδοξος, συνάμα δυτικοθρεμμένος και Ευρωπαίος -όμως Έλληνας και ελληνικός, βαθιά και ουσιαστικά ελληνικός -και μάλιστα, «Μέγας Ανατολικός». Τι απέγιναν άραγε τα

ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Γιάννης Κοντός

Ο Γιάννης Κοντός γεννήθηκε στο Αίγιο το 1943. Σπούδασε οικονομικά και εργάστηκε για λίγο ως ασφαλιστής. Μεταξύ 1971-1976 διατήρησε, μαζί με τον Θανάση Νιάρχο, το βιβλιοπωλείο «Ηνίοχος», στην οδό Σόλωνος, σημείο συνάντησης λογοτεχνών και διανοούμενων κατά τα τελευταία χρόνια της δικτατορίας. Πρωτοδημοσίευσε ποιήματα το 1965, ενώ το πρώτο του βιβλίο κυκλοφόρησε το 1970. Το 1973 πήρε τη χορηγία του Ιδρύματος Ford. Επί μία δεκαετία σχεδόν έκανε ραδιοφωνικές εκπομπές για τη λογοτεχνία. Για πολλά χρόνια ήταν σύμβουλος των εκδόσεων «Κέδρος» και κατόπιν των εκδόσεων «Μεταίχμιο». Συνεργάστηκε με ελληνικά και ξένα περιοδικά καθώς και με εφημερίδες (Τα Νέα, Το

Tο 5o τεύχος του λογοτεχνικού περιοδικού Βόρεια Βορειοανατολικά

ΒΟΡΕΙΑ-ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΑ / 5ο ΤΕΥΧΟΣ / ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΕΚΤΟΠΙΣΜΟΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ

ANTONIN ARTAUD / Επιστολή της 16ης Μαΐου 1946 στον Pierre Bousquet

MARÍA ZAMBRANO / Γράμμα για την εξορία

ΟΣΙΠ ΜΑΝΤΕΛΣΤΑΜ / Ποιήματα του Βορονέζ

ΚΩΣΤΗΣ ΖΟΥΛΙΑΤΗΣ / Ο τόπος του Οδυσσέα. Οι πολλαπλοί εκτοπισμοί στο έργο του Θόδωρου Αγγελόπουλου

Γιώργος Ν. Σιώμος, "Τρία ποιήματα"

 

Οι ξεχασμένες γλώσσες

 Καράβια είναι ακίνητα 

οι ξεχασμένες γλώσσες

 Θέλουν γραφιά για να γραφτούν

 αυτιά να τις ακούσουν

 Ατσάλινα μπράτσα γερανών 

που έχουν ξεφορτώσει στο λιμάνι

 οι λέξεις των γλωσσών που δεν μιλιούνται πια

Ή σαν ξεκούρδιστα βιολιά

 Βαθιά μέσα στη θάλασσα

 θαρρείς σαλεύουν τα καράβια

 όταν ο μουσικός με το δοξάρι του 

δίνει ξανά ζωή στις ξεχασμένες λέξεις 

Για μια πόλη που συνεχίζει να ζει πετρωμένη

Felipe Alfau «Το καφενείο των Τρελών» Μια κωμωδία χαρακτήρων, Μετάφραση: Ρούλα Κυριακίδου, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια 2020, σελ. 254 

«Το καφενείο των Τρελών» κυκλοφόρησε το 1936 σε μια Ισπανία που ήταν ακόμη δημοκρατική και η οποία τρεις εβδομάδες αργότερα θα βυθιζόταν σε έναν εμφύλιο πόλεμο (1936-1939), που κατέληξε στην εγκαθίδρυση της δικτατορίας του Φράνκο για σχεδόν τέσσερες δεκαετίες. Αυτό το μυθιστόρημα είναι γραμμένο υπό μορφή οκτώ διηγημάτων με σκοπό να διευκολύνει το έργο του αναγνώστη. Ο αναγνώστης δεν είναι αναγκασμένος να ξεκινήσει αυτό το βιβλίο από την αρχή και να τελειώσει στο

Όταν η συγγραφέας περιπλανιέται στον χώρο της κριτικής και συναντά ομοτέχνους της – γράφει η Φωτεινή Φλώρου

Κούλα Αδαλόγλου, Νήματα της γραφής, πτυχές κειμένων, εκδ. Ρώμη, Θεσσαλονίκη 2019. 

 «Literary criticism takes as its subject matter not a text but the transaction between a reader and a text», Norman Holland, Five Readers Reading, New Haven 1975, σ. 248 («Η λογοτεχνική κριτική λαμβάνει ως αντικείμενό της όχι το κείμενο, αλλά τη διάδραση μεταξύ ενός αναγνώστη και ενός κειμένου»). Νήματα γραφής, πτυχές κειμένων ο τίτλος του βιβλίου, με τα κριτικά σημειώματα της Κούλας Αδαλόγλου. Αυτά τα αόρατα, με την πρώτη ανάγνωση ή και ορατά νήματα, που υφαίνουν επιδέξια ένα κείμενο, ανιχνεύει με τον ιδιαίτερο τρόπο της η κριτικός και συγγραφέας. Τις αφανείς

Κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του Ιωάννη Πανουτσόπουλου "Οικογενειακά ή πολυπρισματικός κόσμος" από τις εκδόσεις Τόπος

Ιωάννης Πανουτσόπουλος Οικογενειακά ή πολυπρισματικός κόσμος Σελίδες: 112, Τιμή: 11 €, ISBN: 978-960-499-316-1 Εκδόσεις Τόπος 

 Η νέα ποιητική συλλογή του Ιωάννη Πανουτσόπουλου «Οικογενειακά ή πολυπρισματικός κόσμος» περιέχει, όπως και η προηγούμενη συλλογή, 36 ποιήματα χωρισμένα σε τρεις ενότητες των 12 ποιημάτων. Τα ποιήματα που είναι αφιερωμένα στην «Οικογένεια της σιωπής» κάποτε δομούν και άλλοτε αποδομούν γνώριμα στιγμιότυπα της φυσικής μας οικογένειας. Στην «Οικογένεια της οργής» ο

Η μουσική, η πληγή, ο άνθρωπος

Γράφει η Άννα Γρίβα 

Νίκος Μαρκέας, “Περίπατοι σε ήχο πλάγιο”, Εκδόσεις Μελάνι, 2020

 Διαβάζοντας την τελευταία συλλογή διηγημάτων του Νίκου Μαρκέα, μου ήρθε στο μυαλό η νουβέλα του Λέοντος Τολστόι «Η σονάτα του Κρόιτσερ». Στο έργο αυτό του Ρώσου συγγραφέα, το ομώνυμο μουσικό έργο του Μπετόβεν παίζει έναν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της δράσης, αφού πυροδοτεί το τραγικό ξέσπασμα των παθών του κεντρικού ήρωα, που τον οδηγούν στο έγκλημα. Στα διηγήματα του Μαρκέα οι αναφορές σε διάφορα μουσικά έργα έχουν επίσης έναν κομβικό ρόλο: όχι μόνο συνοδεύουν τη δράση, αλλά υπονοούν, προοικονομούν ή κάποτε βοηθούν στη διερμήνευση των

Βραβεία Ποίησης “Jean Moréas 2020” – Βραχείες λίστες

Και το 2019 συνεχίστηκε η πλούσια βιβλιοπαραγωγή ποιητικών βιβλίων, ένα φαινόμενο που αναδεικνύει δυναμικά τον εκφραστικό πλούτο και δηλώνει την προτίμηση της λογοτεχνικής κοινότητας προς την ποίηση. Αναμφίβολα η ποιότητα ποικίλει, το ίδιο και η θεματολογία, όπως και οι εκφραστικοί τρόποι. Εκείνα όμως που καταγράφονται στα θετικά και αποτελούν εχέγγυα για το μέλλον, είναι η υψηλή αισθητική της γραφής, καθώς και η εξαιρετικής ποιότητας εκδοτική παρουσίαση. Η ποίηση στην Ελλάδα παραμένει ανεκτίμητη αξία. Αυτή τη διαχρονική παρουσία της φροντίζουν, παρ’ όλες τις δυσκολίες και τους χαλεπούς καιρούς, οι ποιήτριες και οι ποιητές. Ο ποιητικός λόγος στη χώρα μας, αλλά και στην Κύπρο, απ’ όπου λάβαμε αρκετά βιβλία, βρίσκεται σε μια διαρκή ανθοφορία. Οι

Ο κόσμος ενός πνεύματος αντιλογίας (της Μορφίας Μάλλη)

Πνεύμα αντιλογίας, ονομάζει ο Λάζαρης το νέο του βιβλίο, στο οποίο έχει συγκεντρώσει σε τέσσερις ενότητες «Δοκίμια και ομιλίες», «Κριτικά κείμενα», «Άρθρα» και δύο «Συνομιλίες» του που χρονολογούνται από το 1984 έως σήμερα. Αν και ο τίτλος παραπέμπει στο αντιρρητικό πνεύμα που συνήθως διαπνέει τις κριτικές του και στο αντιθετικό του ήθος, σε μια εκ συστήματος δηλαδή αντιλογία, εντούτοις «ορισμένα [μόνο] κείμενα του ανά χείρας βιβλίου […] είναι κείμενα πολεμικής απέναντι στην προχειρότητα, τη ρηχότητα, την υποκρισία, τη φαυλότητα […που] χαρακτηρίζουν σε ένα μεγάλο βαθμό την πνευματική ζωή αυτού του τόπου».[2] Στα περισσότερα η «αντιλογία»

Δεν είμαι κορίτσι, γυναίκα, άλλο εγώ;

της Κωνσταντίνας Κορρυβάντη

 «Έχετε συγγραφικά τικ, κι αν ναι, ποια είναι αυτά;», ρωτά το Times Literary Supplement (TLS) την βρετανίδα Bernardine Evaristo. Την πρώτη μαύρη συγγραφέα νιγηριανής καταγωγής που κατακτά το Βραβείο Booker 2019 για το μυθιστόρημα της «Κορίτσι, Γυναίκα, Άλλο» (μτφρ Ρένα Χατχούτ, εκδ. Gutenberg, 2020). Με εκείνη να παραδέχεται πως χρησιμοποιεί ίσως υπερβολικά στα γραπτά της τη λέξη «αλλά». Τί μαρτυρά για τη συγγραφέα η συχνή επανάληψη αυτού του αντιθετικού συνδέσμου; Ίσως την ανάγκη της να μην εμφανίζεται μονοδιάστατη. Την πρόθεση και την έγνοια της να είναι

'Ενα ποίημα της Ζωής Καραπατάκη

                                                                                     

          Faithful mother tongue

                                                                                                                                Μίλος Τσέσλαφ

  

                                     Γλώσσα μου μητρική

                              πάλι με σένα αναπαύομαι

                              όταν οι άσκοπες περιπλανήσεις του μυαλού

                              με καταπονούν

                              Τότε αναζητώ τα πιο όμορφα λουλούδια σου

                              να μυρίσω και με τα αρώματά τους να γιατρευτώ

                              

                              Ξέρω δε μπορείς  όλα να τα γιατρέψεις

                              Είναι όπως όταν φτάνουμε σ΄ένα χωράφι

                              και περπατάμε αδιάφοροι στην αρχή

                              μακριά απ την άσκοπη φασαρία

                              μα μ' ένα ασήκωτο κενό μέσα μας

                              Στην πορεία όμως

                              κάποιο αλλιώτικο άνθος στέκεται

                              λες και μας περιμένει

                              Το βλέμμα τότε ξεκουράζεται

                              η όσφρηση εκμαυλίζεται

                              και η ακοή συντονίζεται

                              με τον αδιόρατο παλμό των φύλλων

 

                              Έτσι γίνεται και με σένα

                             

                              Υποπερκάζουσι

                              λέει ο Όμηρος για το γλυκό ωρίμασμα των σταφυλιών

                              στο κήπο της Καλυψώς

                              κόκκινα και πασίχαρα φεγγοβολούν

                              δίπλα στις θεϊκές πατημασιές της

 

                                                                 Ζ . Κ .

       

Πώς βγαίνει κανείς από τον πόλεμο…

της Δήμητρας Ρουμπούλα

 «…πώς βγαίνει κανείς από τον πόλεμο, για πες, βγαίνει μόνο αυτός που δεν πήγε…» 

 Το τελευταίο μυθιστόρημα του Αντόνιο Λόμπο Αντούνες, «Ώσπου οι πέτρες να γίνουν ελαφρύτερες απ΄ το νερό» (εκδ. Πόλις), είναι ένα διαφορετικό αντιπολεμικό μυθιστόρημα. Αντί να βασίζεται σε συνηθισμένες σκηνές συνωμοσίας και πολέμου για να περιγράψει τη φρίκη του πορτογαλικού αποικιακού πολέμου (1961-1974), ο συγγραφέας επιλέγει να ταρακουνήσει τους αναγνώστες του μέσα από μια θύελλα λέξεων, ήχων και εικόνων, αναμνήσεων και αισθήσεων, ανακατεμένων με πόνο και σίγουρα ενορχηστρωμένων με δεξιοτεχνία. Από τον θάνατο του Ζοζέ Σαραμάγκου το 2010, ο

Για τον Μενέλαο Λουντέμη

Αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ στον Μενέλαο Λουντέμη 1977

https://www.youtube.com/watch?v=yZgvFhZxr6U&feature=youtu.be&fbclid=IwAR0EChKDaqmIN8cyliws9-wF-Boi7ZXn-pBslYgrJahi8Ak0rGc0BvbapbY

Εποχές και Συγγραφείς - Μενέλαος Λουντέμης

https://www.youtube.com/watch?v=GprV5TYDnzE&feature=youtu.be&fbclid=IwAR1NWOBpzT3_QVYKK34Gbp541Zt29-zs6HJDMkNmz8H-OJ8dUHTZl2RSTTQ

Ο Τζάννι Ροντάρι έγραψε ιστορία

της Μαρίζας Ντεκάστρο. 

 Ο Τζάννι Ροντάρι (1920-1980) ήταν δάσκαλος, δημοσιογράφος και στρατευμένος στην αριστερά μέχρι το τέλος της ζωής του. Κεφάλαιο των ιταλικών και των παγκόσμιων γραμμάτων, βραβευμένος με το βραβείο Άντερσεν (1970, έγραψε ιστορίες για παιδιά, θαυμάσια παραμύθια, έργα για ενηλίκους και μελετήθηκε στα πανεπιστήμια για την ανατρεπτική μεταμοντέρνα γραφή του. Το έργο του Γραμματική της φαντασίας: Εισαγωγή στην τέχνη να επινοείς ιστορίες (Μεταίχμιο, 2003), θεωρείται κορυφαίο γιατί επηρέασε συγγραφείς για το πώς να γράψουν και εκπαιδευτικούς πώς να δουλέψουν τη λογοτεχνία με

Τέσσερεις συγγραφείς μιλούν για τη δική τους παιδική ηλικία

της Μένης Κανατσούλη (*) 

 Μολονότι το εμβληματικό βιβλίο της παιδικής ηλικίας (στην ελληνική λογοτεχνία) είναι ένα μυθιστόρημα-σταθμός της λογοτεχνίας για παιδιά –εννοώ τον Τρελαντώνη της Πηνελόπης Δέλτα–, η παιδική ηλικία δίνει –αέναα– τροφή σε λογοτεχνικά έργα συγγραφέων που καταχωρίζονται ως συγγραφείς ενηλίκων. Αν και το ερώτημα «κατά πόσο τέτοια βιβλία είναι βιβλία και για παιδιά» έχει την προφανή απάντηση «όχι, δεν είναι για παιδιά», όμως σίγουρα τροφοδοτούν με σκέψεις και προβληματισμό αυτούς/ές που ασχολούνται με την παιδική ηλικία. Αυτή θα είναι η δική μου οπτική στο συνοπτικό σχολιασμό τεσσάρων τέτοιων λογοτεχνικών έργων που έχουν έντονα

Αλέξης Ζήρας στη «Νέα Εστία», «Ποιητικά» προς παραμυθίαν, (προ)επετειακή «Παρέμβαση» και «Εντευκτήριο» για Ντ.Χριστιανόπουλο

του Σπύρου Κακουριώτη

 Ποια ποίηση σήμερα; «Όταν η αβεβαιότητα είναι μπροστά, αναζητούμε την ερμηνεία και την ελπίδα πίσω, στη μνήμη της λογοτεχνίας», παρατηρεί το εκδοτικό σημείωμα του τελευταίου (38ου) τεύχους του περιοδικού Τα Ποιητικά, «με έργα άλλων εποχών, που ιστορούσαν αλλοτινές πανδημίες». Και αναρωτιέται, εκτιμώντας τα έργα, ιδίως τα ποιητικά, που γράφτηκαν (ή δεν γράφτηκαν) τούτη την περίοδο του εγκλεισμού: «Ποια ποίηση λοιπόν σήμερα για ποια μάχη;» για να αποφανθεί αμέσως μετά: «Δεν υπάρχει απάντηση κι αν υπάρχει δεν είναι σίγουρα μία». Στο ίδιο τεύχος, ο θεωρητικός των ΜΜΕ

Ηλίας Τσέχος ''Τα Ηλικιωμένα Ανήλικα'' Φεγγίτης 2020 Θεσσαλονίκη Το 13ο βιβλίο του Ποιητή - Κυκλοφορεί

Η νέα δουλειά του Ηλία Τσέχου, η 13η ποιητική συλλογή, από το 1978, με τη συλλογή ''Έρημη Αλήθεια'' γ΄ έκδοση, εξαντλημένη, είναι ένας ατέλειωτος ελληνικός πυρρίχιος χορός. Πρωτοχορεύοντας ο ίδιος, μας καλεί μαζί του, περιδιαβαίνοντας χρόνους και τόπους παρόντες, αστράπτοντας. Οι λέξεις του κι οι έννοιές του μοσχοβολούν ορεινό χώμα και πλεύση βορινού αγέρα, αληθειών αδιαπραγμάτευτα ανθρώπων ίχνη. Ο ποιητής παίζει στο παιχνίδι του κόσμου, της γλώσσας, με τη σοβαρότητα που παίζει ένα παιδί, γεννοβολά ποιήματα σπλάχνα της μνήμης, ολόλουστα ανεκτίμητου φωτός. Όλα χορεύουν, όλοι τραγουδούν και σέρνει το χορό ο ποιητής,

17η διαδικτυακή Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Από τις 19 έως τις 29 Νοεμβρίου 2020 

Συντονιστείτε στο www.thessalonikibookfair.gr

 Η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης αποτελεί το πιο σημαντικό ετήσιο γεγονός για το βιβλίο που διοργανώνεται στη χώρα μας. Ένας πολιτιστικός θεσμός με διεθνή χαρακτήρα που άλλαξε τα δεδομένα στον χώρο του βιβλίου και έγινε σημείο αναφοράς για όλους τους αναγνώστες και τους βιβλιόφιλους. Η

Για τον Μάρκο Μέσκο (1935-2019)

Βασίλης Αλεξίου

Του Μάρκου*

μεταλαβιά και αντίδωρο

 

Κομμένη γλώσσα[1] που ονειροβατεί η φωνή σου

μες σε ανθισμένες κερασιές και ανέστιους ουρανούς,

λέξεις που κουβαλάν τη μυρωδιά απ’ τη γη σου

χορεύουν ντούσκο[2] μες στης γλώσσας τους γκρεμούς.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΞΑΝΘΟΥΛΗΣ | ΖΩΗ ΜΕΧΡΙ ΧΘΕΣ

Την Πέμπτη 19 Νοεμβρίου στις 18:00 η Αλυσίδα Πολιτισμού IANOS και οι εκδόσεις Διόπτρα διοργανώνουν διαδικτυακή παρουσίαση του νέου μυθιστορήματος του Γιάννη Ξανθούλη, «Ζωή μέχρι χθες». Μια γυναίκα επιστρέφει στην Αθήνα μετά από μισό αιώνα απουσίας. Τα πάντα έχουν αλλάξει, όμως αυτό που αναζητά παραμένει ίδιο. Και μόνος σύμμαχος για να το βρει είναι οι αναμνήσεις. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά και θα μεταδίδεται ζωντανά από το IANOS RADIO, το κανάλι Youtube και τη σελίδα Facebook του ΙΑΝΟΥ. 

 Youtube Channel: https://www.youtube.com/c/ianos/featured 

 Με τον συγγραφέα συνομιλεί ο δημοσιογράφος Νίκος Θρασυβούλου. 

Κώ­στας Ἀ­ξε­λός: Πραγματικὸ καὶ Φανταστικό

Πραγματικὸ καὶ Φανταστικό

(οἱ μυθο-λο­γι­κὲς πα­γί­δες)

ΝΑ ΖΕΥΓΑΡΙ κέν­ταυ­ροι ἀ­πο­θαυ­μά­ζει τὸ παι­δί του ποὺ χο­ρο­πη­δά­ει ἀ­πὸ δῶ κι ἀ­πὸ ‘­κεῖ σὲ μιὰ πα­ρα­λί­α τῆς Με­σο­γεί­ου. Ὁ πα­τέ­ρας γυρ­νά­ει πρὸς τὴ μά­να καὶ τὴ ρω­τά­ει: «Πρέ­πει ἄ­ρα­γε νὰ τοῦ ποῦ­με πὼς δὲν εἶ­ναι πα­ρὰ ἕ­νας μύ­θος;»

Πη­γή: Ἀ­πὸ τὴν ἑ­νό­τη­τα «Φι­λο-σο­φι­κὰ Ἀν-έκ­δο­τα», περ. Ἡ λέ­ξη, τχ. 34, Μά­ϊ­ος 1984, σελ. 337.

Αλέκος Ε. Φλωράκης, «Τα ορατά και τα αόρατα- Ποιήματα 1968-2018», εκδ. Γαβριηλίδης, 2020 (γράφει ο Χρήστος Μαυρής) [Α’ ΜΕΡΟΣ]

Ποίηση στιβαρη και περιεκτικη,υψηλων προδιαγραφων και τόνων, που απαιτει να κατέχεις πολλες και πλατιες γνώσεις, ακόμη και γνώσεις εξειδικευμένες, για να τη διαβάσεις και να την κατανοήσεις πλήρως, είναι στο μεγαλύτερο μέρος-της η ποίηση του Αλέκου Φλωράκη. Και αυτο γιατι ο δημιουργος-της, που είναι άτομο που διακρίνεται για την πολυμέρεια των ενδιαφερόντων-του και τη βαθεια παιδεία-του, διοχέτευσε και στην ποίησή-του, συνειδητα ή όχι, όλο αυτο τον πλούτο της γερης και λαμπρης αρματωσιας που τον περιβάλλει!

Μάθημα λογοτεχνίας με οδηγό έναν… Τσελεμεντέ

Δημήτρης Χριστόπουλος 

 Ποιο είναι το πρώτο βιβλίο που έπεσε στα χέρια σου, με ρώτησε πριν από καιρό καλός φίλος δημοσιογράφος μεταξύ τέταρτου ή πέμπτου τσίπουρου και ρεβυθοκεφτέδων για μεζέ. «Ο Τσελεμεντές» του απάντησα χωρίς να το πολυσκεφτώ. Κι εκείνος έμεινε ενεός. Άλλα περίμενε ν’ ακούσει ο άνθρωπος. Δικτατορία, βλέπεις, και το μόνο βιβλίο που δίχως φόβο και πάθος αναπαυόταν στον καναπέ του σπιτιού μας –αν και κατακόκκινο- ήταν ένας ογκώδης τόμος με χρυσά γράμματα, δώρο της μάνας της μάνας μου όταν παντρεύτηκε κι έγινε το ευαγγέλιό της. Έκτοτε κάθε φορά που οι γυναίκες του σογιού άνοιγαν στο σπίτι μας το μαγικό αυτό βιβλίο ξεχύνονταν από μέσα αλλόκοτες

Έρνστ Μπλοχ, Η δύναμη και η ελπίδα της ουτοπίας (του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου)

Τις πρώτες ημέρες της καραντίνας, τον περασμένο Μάρτιο, τελείωσα το όψιμο έργο του Ερνστ Μπλοχ Ο αθεϊσμός στον χριστιανισμό, το οποίο κυκλοφόρησε το 2019 σε εξαιρετική μετάφραση του Πέτρου Γιατζάκη από τις εκδόσεις Άρτος Ζωής. Έμεινα εντυπωσιασμένος, μέρες που ήταν, όχι τόσο από το επαναστατικό πνεύμα του γερμανού στοχαστή όσο από τη θερμότητα της πίστης του στη δύναμη της ουτοπίας. Οι μήνες κύλησαν και πριν από λίγο καιρό έγραψα στον Αναγνώστη για τον άνεμο ανανέωσης που φέρνει στον χώρο της κίνησης των ιδεών η τετραμηνιαία (έντυπη και όχι ηλεκτρονική) επιθεώρηση Άνθρωπος, η οποία εκδίδεται υπό τη διεύθυνση του Μιχάλη Πάγκαλου από τον Αρμό.

Ο Αίμος ταξιδεύει στα Βαλκάνια: με μύθους και ποιήματα

γράφει: Σοφία Τσάτσου-Νικολούλη 

εικονογραφεί: Νίκος Πολυχρονόπουλος

 έντυπο και ebook 

 "Ο Αίμος είναι ένα δωδεκάχρονο αγόρι που ζει στη Μεγάλη Γειτονιά, κάπου στα Βαλκάνια. Εκεί τα σπί- τια, είτε είναι μεγάλα είτε μικρά, έχουν χρώματα διάφορα και σχήματα ποικίλα. Μερικά αφουγκράζονται μόνο το αδιάκοπο πάφλασμα των κυμάτων. Η Αδριατική, το Αιγαίο, το Ιόνιο, ο Μαρμαράς, η Μαύρη Θάλασσα, απλώνονται απέραντες, άλλοτε σκοτει- νές, φουρτουνιασμένες και άλλοτε καταγάλανες, γαλήνιες. Άλλα σπίτια, πάλι, χαιρετούν τις φιδίσιες σειρές των βου- νών που στέκουν δίπλα τους επιβλητικά, άγνωστα και πολ- λά από αυτά απάτητα. Οι Δειναρικές Άλπεις, η Πίνδος, ο Σκάρδος μοιάζουν με πέτρινους γίγαντες που τεντώνονται κι αγγίζουν ένα κομμάτι ουρανό.

Ο Μεσάζων: Όταν η παιδική αθωότητα συναντά τον κόσμο των ενηλίκων

«Ο μεσάζων» του Λ.Π. Χάρτλεϊ: Ο Άρης Σφακιανάκης γράφει για το βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη 

 Σαν για να παρατείνει κάπως το καλοκαίρι που σβήνει σιγά-σιγά τα φαναράκια των πυγολαμπίδων του και τις φωνές των τζιτζικιών, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη το μυθιστόρημα του Λ. Π. Χάρβεϊ, «Ο μεσάζων». Ο τίτλος μού έφερε στο νου μια ταινία που είχα δει κάποτε, αρχές της δεκαετίας του ’70, που ονομαζόταν «The go between». Από εκείνο το φιλμ, που είχε σκηνοθετήσει ο Τζόζεφ

ΘΡΑΥΣΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΝ-Γιώργος Γκόζης

ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΚΟΖΗΣ

 Κάποτε καθόμουν να γράψω για το βιβλίο αμέσως αφού το είχα τελειώσει. ΄Ηθελα το συναίσθημα ζεστό, την αίσθηση ζωντανή, σα ζεστό ψωμάκι που μόλις φούρνισα και το σερβίρω στους υποψήφιους αναγνώστες, μετά από μένα. Εδώ και λίγο καιρό, δεν το κάνω. Περιμένω να κατακάτσει η αίσθηση που μου αφήνει το βιβλίο μέσα μου, συμβουλεύομαι ελάχιστα τα σημειωμένα εδάφια και το αποτέλεσμα είναι πιο νηφάλιο, πιο συγκροτημένο και πιο συνεπές με ό,τι πραγματικά μου έμεινε. Το συγκεκριμένο με συγκίνησε απ΄τις πρώτες αράδες. Με δάκρυα το αποχαιρέτισα επίσης. ΄Ισως γιατί ταυτίστηκα πολύ με την περιγραφόμενη εποχή που την έχω ζήσει. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα απ΄την αρχή. Το

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ

Στις 21 Ιουλίου του 1928 αυτοκτόνησε στην Πρέβεζα ο Κώστας Καρυωτάκης. Το αφιέρωμα στον αγαπημένο ποιητή —όπως και όλα τα μελλοντικά επετειακά αφιερώματα του Κομμωτή κομητών— γίνεται εκ των ενόντων: δηλαδή με υλικό από τις συλλογές του ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ, από τα αρχεία και από τη βιβλιοθήκη του.

Σε αυτά τα μικρά βιβλιοπωλεία παραγγέλνεις online και τα βιβλία έρχονται στην πόρτα σου

Τα μικρά βιβλιοπωλεία κάθε γειτονιάς είναι σημείο συνάντησης. Εκεί οι βιβλιόφιλοι -κι όχι μόνο- βρίσκονται για να ανταλλάξουν απόψεις, να πιούν τον καφέ τους κυριακάτικα πρωινά, ή να ανακαλύψουν το ιδανικό ανάγνωσμα. Οι ιδιοκτήτες τους συνήθως είναι παρόντες, πρόθυμοι και ενήμεροι για τους τίτλους που έχουν στα ράφια τους, να σας εξυπηρετήσουν και να σας βοηθήσουν να βρείτε τα βιβλία που σας ταιριάζουν. Η ιδιαιτερότητα των μικρών βιβλιοπωλείων είναι πως εκεί δεν θα βρείτε μόνο τα best sellers, αλλά και πιο ψαγμένες επιλογές που δεν φιγουράρουν εύκολα στα

Nοuri al-Jarrah: “Είμαι ποιητής της Μεσογείου που γράφει στην αραβική γλώσσα”

Συνέντευξη στην Ελληνίδα πεζογράφο και μεταφράστρια αραβικής λογοτεχνίας Πέρσα Κουμούτση 

[Η συνέντευξη δόθηκε στα αραβικά και φρόντισα στη μετάφραση της να διατηρήσω το προσωπικό γλωσσικό ιδίωμα του ποιητή] 

 -Η Μεσόγειος και η ιστορία που αναπτύχτηκε στις όχθες της πρωταγωνιστούν σε όλες σχεδόν τις ποιητικές σας συλλογές. αποτελεί για σας πηγή έμπνευση και σημείο αναφοράς. ενώ, προεξάρχουν οι αναφορές σας στην ποίηση της Σαπφούς, στον Όμηρο και στους ήρωες της Οδύσσειας και της Ιλιάδας τους οποίους συχνά παραλληλίζετε με σύγχρονους ήρωες. Πώς προκύπτουν αυτές οι επιρροές; 

 Πάντα θωρούσα τον εαυτό μου πολίτη της Μεσογείου που γράφει στην αραβική γλώσσα, όχι μόνο

Inter-esse: Ζώντας ανάμεσα στους συγγραφείς (του Βασίλη Μακρυδήμα)

Από την αρχή ο ευρηματικός τίτλος του βιβλίου της Σοφίας Ιακωβίδου μας εισάγει στην πνευματική της συνύπαρξη με έναν μεγάλο αριθμό συγγραφέων, ζώντων και μη. Γεώργιος Βιζυηνός, Κ. Π. Καβάφης, Τ. Κ. Παπατσώνης, Αλκιβιάδης Γιαννόπουλος, Μέλπω Αξιώτη, Ανδρέας Φραγκιάς, Γιώργος Ιωάννου, Κώστας Ταχτσής, Μαργαρίτα Καραπάνου, Άντζελα Δημητρακάκη, Κώστας Κατσουλάρης, Ηλίας Μαγκλίνης, Κωνσταντίνος Τζαμιώτης, Δημήτρης Σωτάκης συνθέτουν τη συγγραφική εμπροσθοφυλακή των ερευνητικών ενδιαφερόντων της. Παραπλεύρως και παρασυμπληρωματικά ένας εκτενής κατάλογος Ελλήνων και ξένων δημιουργών με το έργο τους (Walt Whitman, Jean Genet,

Καλλιεργώντας την φιλαναγνωσία και τη δημιουργικότητα (Αγγελική Γιαννικοπούλου – Μαρίζα Ντεκάστρο

Την έννοια της δημιουργικότητας επιστημονικά την συνάντησα πρώτη φορά στα φοιτητικά μου χρόνια όταν ο Ι. Ν. Παρασκευόπουλος, καθηγητής μου τότε στο ΕΚΠΑ, τόνιζε ότι πλέον δεν αντιμετωπίζεται ως ταλέντο κάποιων προικισμένων ατόμων, αλλά ικανότητα κάθε ανθρώπου, η οποία όμως χρειάζεται ενθάρρυνση και άσκηση προκειμένου να ‘επιβιώσει’ και να αναπτυχθεί. Αναφερόταν ακόμη στην αποκλίνουσα-δημιουργική σκέψη, που, αντίθετα από τη συγκλίνουσα-κριτική που ενεργοποιείται κατά την επίλυση προβλημάτων που επιδέχονται μία μόνο σωστή απάντηση, εκείνη απομακρύνεται από τα συνηθισμένα και τα αναμενόμενα και λοξοδρομώντας μακριά από τα τετριμμένα συλλαμβάνει ένα

Πέλα Σουλτάτου: Παίρνοντας ανάποδες λογοτεχνικές στροφές...

Συνέντευξη στον Βαγγέλη Χαλικιά 

 Η ανάγνωση του τελευταίου βιβλίου της Πέλας Σουλτάτου «Ανάποδες Στροφές» (εκδ. Καστανιώτη) με άγγιξε, με συγκίνησε και μου δημιούργησε την επιθυμία να της ζητήσω να μου ξεδιαλύνει όλες τις παραγράφους που είχα σημειώσει σε ένα πλέον κακομεταχειρισμένο βιβλίο στη βιβλιοθήκη μου. Η Πέλα δέχθηκε ευχαρίστως και με αφορμή τις «Ανάποδες Στροφές» μας μίλησε για πάρα πολλά πράγματα που αφορούν όλους. Επίσης μας μίλησε και για την ίδια, αναφερθήκαμε στα δύο