Γράφει η Διώνη Δημητριάδου
“Περιπλανώμενος” Ο μονόλογος ενός συγγραφέα, Φώτης Θαλασσινός, εκδόσεις Οδός Πανός
Αυτός ο κόσμος είναι σκληρός σαν κακός γονιός. Σαν γονιός που διώχνει το παιδί του. Σαν φίλο που σε κατακρίνει. […]
Μερικοί άνθρωποι είναι δολοφόνοι.
Επιλογή ο μονόλογος και σ’ αυτό το βιβλίο του Φώτη Θαλασσινού, όπως και στις Λεπτές Ισορροπίες που προηγήθηκαν. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, καθώς στις εβδομήντα σελίδες του εκτίθεται (με απολύτως θετικό πρόσημο η λέξη εδώ) και κραυγάζει μια ζωή τόσο διαφορετική όσο και ενδιαφέρουσα, από όποιο σημείο και αν την προσεγγίσεις. Ο Θαλασσινός γράφει ενσωματώνοντας στα δικά του λόγια όποιον νιώθει πως η διαφορετικότητά του ενοχλεί παρεισφρέοντας μέσα στην ασφαλή ομοιομορφία των πολλών και διαταράσσοντας τα όρια της ανοχής τους. Δεν είναι εύκολο να δώσεις στη δημοσιότητα ένα τέτοιο κείμενο, γι’ αυτό και ο μονόλογος αυτός ξεχωρίζει – για όποιον φυσικά τον αντέχει στην αλήθεια που παρουσιάζει. Ξεχωρίζει κυρίως γιατί διάλεξε την πρωτοπρόσωπη φωνή χωρίς να καλύπτει τον αυτοβιογραφικό χαρακτήρα της γραφής πίσω από επινοημένες μυθοπλασίες που αφήνουν μόνον την υποψία της αλήθειας να πλανάται. Εδώ, γυμνή η πραγματικότητα με την ανάλογη γλώσσα, χωρίς προσποιήσεις και παραπλανητικούς μανδύες. Η γραφή είναι συγκλονιστική. Όχι μόνον γιατί αποτελεί ίσως το τελευταίο βήμα πριν από το χάος ενός γκρεμού απύθμενου, αλλά γιατί μοιάζει, αν και μονόλογος, να ανοίγει διάλογο με όλους εμάς τους προστατευμένους μέσα στο κουκούλι των αποδεκτών στερεοτύπων, που δομούν την αγαστή κοινωνία μας. Ανοίγει ένα παράθυρο προς την άλλη όψη της ζωής, που είμαστε έτοιμοι εκ του ασφαλούς στα κοινωνικά δίκτυα να αποδεχθούμε, ωστόσο καθόλου έτοιμοι να την ανεχτούμε στην απόλυτη εγγύτητα με μας. Η φωνή του Θαλασσινού περικλείει μέσα της τον κάθε επώνυμο και ανώνυμο παρία (γιατί έτσι μας βολεύει να τον βλέπουμε) μιας ζωής οριοθετημένης στα θεμιτά και έτοιμης να στερήσει δικαιώματα, να περιθωριοποιήσει, να εξοντώσει όποιον απειλεί τη δύσκολα αποκτημένη συνοχή της.
Φοβάμαι ότι αυτό το σημείωμα καμία σχέση δεν θα καταλήξει να έχει με την κριτική βιβλίου, έτσι όπως εξελίσσεται κι αυτό σε μια κραυγή, που δύσκολα κι αυτή εκστομίζεται, απέναντι σε κατάφωρες αδικίες. Προτιμώ, σε κάθε περίπτωση, να ηχεί έτσι άναρχη κι αυτή, όπως ευτυχώς άναρχη (πόσο ακόμη πιο θετικό κι αυτό το πρόσημο της λέξης!) είναι και η γραφή του Θαλασσινού. Μάλλον γιατί έτσι έχει μια ελπίδα να ακουστεί καλύτερα, αυθόρμητη και διαυγής, πέρα από θεωρητικές αρχές που κανονίζουν τα της αποδεκτής κριτικής.
Επιλέγω ένα απόσπασμα από τον συνταρακτικό μονόλογο, που από μόνο του δίνει λόγο ύπαρξης στο βιβλίο. Στα λόγια αυτά διαβάζουμε την απόγνωση –απότοκο μιας περιπέτειας ζωής του συγγραφέα– ταυτόχρονα όμως και την απόλυτη συνειδητοποίηση της διακριτής θέσης στον κόσμο που αποκομίζει ως μοναδικό στην τραγικότητά του «έπαθλο». Τίποτα δεν δίνεται χωρίς βαρύ αντάλλαγμα:
Περιμένω ν’ αγιάσω για να βλέπω την έκπληξη στα μάτια των άλλων, στην οπτική τους επαφή με το άκτιστο φως που θα με κυκλώνει. Είναι ένας ελάχιστος εγωισμός να προσδοκάς την προσοχή των γύρω σου στη θωριά σου. Είναι όμως και κάτι θεμιτό, έχοντας υποστεί τις τόσες ταπεινώσεις, να θες να ξέρεις τι απέγινε η ψυχή σου. Αν σώθηκε μες στα πολλά τα πεδικλώματα, τις πτώσεις, τους διαγκωνισμούς απ’ τους επίβουλους κακούς. Ας φέξει αυτή η άλως των ξεχωριστών στη κεφαλή μου του κλέους. (σ.70-71)
Ένα σχόλιο κλείνοντας για τον τίτλο, Περιπλανώμενος –γιατί ως πλάνης και ανέστιος ουσιαστικά διαβιοί ο γράφων– και για τον υπότιτλο, Ο μονόλογος ενός συγγραφέα – γιατί καταδεικνύει έναν από τους λόγους που κάποιος αποφασίζει την έκθεση μέσω της γραφής ή αλλιώς αποδεικνύει πως η γραφή απαιτεί προσωπικό αίμα να πηγάζει από αληθινά βιώματα. Όσα επίπλαστα κι αν σωρεύσει επάνω της, αυτό που την καθιστά διακριτή και άξια μνείας είναι η πραγματική αιμορραγία του σώματος και της ψυχής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου