Γράφει η Βάσω Κιούση
Το Έντεχνο Τραγούδι είναι ένα νέο μουσικό είδος που εμφανίζεται στο τέλος της δεκαετίας του ΄50 και συνδέεται με την επιτυχία του Μάνου Χατζιδάκι και του Μίκη Θεοδωράκη. Οι δύο αυτοί δημιουργοί καταφέρνουν να συνδυάσουν την δυτική με την λαϊκή μουσική της Ελλάδος.
Ο Μάνος Χατζιδάκις (1925-1994) θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες μουσικές ιδιοφυΐες της Ελλάδας. Σπούδασε ανώτερα θεωρητικά μαθήματα μουσικής με τον Μενέλαο Παλλάντιο (σημαντική προσωπικότητα της ελληνικής εθνικής μουσικής σχολής). Επίσης, γνωρίζει την καλλιτεχνική δημιουργία της εποχής κοντά σε σημαντικούς καλλιτέχνες και διανοούμενους όπως ο Γκάτσος, ο Σεφέρης, ο Ελύτης, ο Τσαρούχης, ο Σικελιανός, και επηρεάζεται σημαντικά. Το 1943 ξεκινά το συνθετικό του έργο για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Ενδεικτικά αναφέρονται: μουσική για το θέατρο (Παραμύθι χωρίς όνομα, Καπετάν Μιχάλης), μουσική κινηματογράφου (America – America, Ήσυχες μέρες του Αυγούστου), κύκλος τραγουδιών (Ο Μεγάλος Ερωτικός, Οι μπαλάντες της οδού Αθηνάς), μουσική για ορχήστρα (Το χαμόγελο της Τζοκόντας). Ο Μάνος Χατζηδάκις υπήρξε από τους πιο θερμούς υποστηρικτές της σύγχρονης μουσικής στην Ελλάδα. Το 1964 ιδρύει την Πειραματική Ορχήστρα Αθηνών. Το 1975 έως το 1982 αναλαμβάνει τη Διεύθυνση του κρατικού ραδιοσταθμού Τρίτο Πρόγραμμα και παράλληλα αναλαμβάνει τη διεύθυνση της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Τέλος, το 1990 ιδρύει την Ορχήστρα των Χρωμάτων.
Ο Μίκης Θεοδωράκης (1925) είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες μουσικοσυνθέτες. Σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών με τον Φ. Οικονομίδη και αργότερα στο Ωδείο του Παρισιού. Έγραψε όλα τα είδη της μουσικής, μουσική δωματίου, συμφωνική μουσική, μπαλέτα, όπερες, μουσική για αρχαίο δράμα, μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο κ.α. Ενδεικτικά αναφέρονται: κύκλοι τραγουδιών (Επιτάφιος, Ρωμιοσύνη), μουσική για θέατρο (Όμορφη πόλη, Το τραγούδι του νεκρού αδελφού), μπαλέτα (Ζορμπάς, Οι Εραστές του Τερουέλ), όπερες (Μήδεια, Ηλέκτρα, Αντιγόνη, Λυσιστράτη).
Το 1960 ο Μίκης Θεοδωράκης στρέφεται προς την έντεχνη λαϊκή μουσική. Το έτος αυτό θεωρείται ως μια συμβολική αφετηρία για το έντεχνο Ελληνικό τραγούδι καθώς επανεκδίδεται μουσικά το έργο Επιτάφιος του Γιάννη Ρίτσου. Η έκδοση αυτή με λαϊκή ορχήστρα, σολίστα στο μπουζούκι τον Μανώλη Χιώτη και ερμηνευτή τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής στο ευρύ κοινό και δημιούργησε ουσιαστικά το νέο μουσικό είδος “Έντεχνο λαϊκό τραγούδι”. Ο ίδιος ο συνθέτης ορίζει το νέο αυτό είδος ως “ένα σύγχρονο σύνθετο μουσικό έργο τέχνης που θα μπορεί να αφομοιωθεί δημιουργικά από τις μάζες”.
Από την περίοδο αυτή και έπειτα δύο από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες που κυριαρχούν είναι εκείνη του προαναφερθέντος συνθέτη και εκείνη του Μάνου Χατζηδάκι. Το 1962 οι επιθεωρήσεις Οδός ονείρων και Όμορφη πόλη με μουσική του Χατζηδάκι και Θεοδωράκη αντίστοιχα, θεωρούνται σπουδαίο γεγονός. Δύο χρόνια αργότερα, παρουσιάζεται στο θέατρο “Ρέξ” το μουσικό έργο Άξιον εστί του Οδυσσέα Ελύτη και του Μίκη Θεοδωράκη. Επίσης, ο κύκλος τραγουδιών Ο μεγάλος ερωτικός (1972) του Μάνου Χατζηδάκι σε ποίηση Ελύτη, Γκάτσου, Καβάφη, Σολωμού και άλλων ποιητών, αποτελεί σημαντικό παράδειγμα του ‘Έντεχνου τραγουδιού.
Η μεγάλη επιτυχία των δύο δημιουργών και το νέο αυτό μουσικό είδος κυριαρχεί τα επόμενα χρόνια. Η νέα αυτή τάση υποστηρίζεται και υιοθετείται από πολλούς ακόμα δημιουργούς, όπως ο Μίμης Πλέσσας, ο Μαμαγκάκης Νίκος, ο Κουγιουμτζής Σταύρος, ο Λουκιανός Κηλαηδόνης, ο Δήμος Μούτσης, ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Χατζηνάσιος Γιώργος και άλλοι.
Βιβλιογραφία
Μουσικό Λεύκωμα, Η Καθημερινή, 1964
Μουσική Τέχνη για τις μάζες, περ. Aντί, τ. 1, Μάιος 1972)
http://www.hadjidakis.gr/
Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό Κλασικής Μουσικής (Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη, Αθήνα,2004-5)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου