Από το Κρόνιον στον Πύργο της Τήνου
(για το βιβλίο του Αλέξανδρου Ίσαρη “έξι περίπατοι- προσκέφαλο με φύλλα λεμονιάς” Κίχλη 2020) του Σταύρου Χατζηθεοδώρου
Στο ερώτημα, αν ο δημιουργός οφείλει να κατοικεί μέσα στο έργο του, ο Αλέξανδρος Ίσαρης απαντάει καταφατικά με έξι περιπάτους διαρκείας που έχουν σαν αφετηρία την γενέθλιά του πόλη των Σερρών και τερματικό σταθμό ένα προσκέφαλο με φύλλα λεμονιάς στο ομορφότερο ελληνικό χωριό, τον Πύργο της Τήνου.
Από το εξώφυλλο ακόμα -που σχεδίασε ο ίδιος- ένας περιπατητής, ως γερασμένος πλέον Χάνς Κάστορπ ή ως ήρωας της πρώιμης περιόδου του Βέντερς περιπλανιέται, στοχάζεται, αναπολεί, συνομιλεί με τον μέσα εαυτό μεταπλάθοντας επιλεκτικά την βιογραφική ύλη σε ένα εγχειρίδιο υπογείων συναισθημάτων και λεκτικής ευγένειας.
Ποιητής, πεζογράφος, μεταφραστής, εικαστικός, αρχιτέκτων, φωτογράφος με σπουδαία διαπιστευτήρια, γράφει με κατακερματισμένη μνήμη -καθώς δεν ακολουθεί χρονολογική σειρά- αναζητώντας την ανθρωπογεωγραφία των τόπων που τον σημάδεψαν και στάθηκαν ορόσημο στη ζωή του.
Οι ατελείωτοι περίπατοι στον Οξύλιθο της Εύβοιας, όπου φιλοξενούνταν στο σπίτι της φίλης του Μίνας Ζάννα, ένας ύμνος στη φύση, αυτό το μέγα θαύμα. Η γυναικεία Μονή Μάντζαρη κι ο Μυστικός Δείπνος του Ντα Βίντσι με τις παραμορφωμένες μορφές του Χριστού και των μαθητών του.
Τα γυμνασιακά χρόνια στις Σέρρες. Οι πρώτες συζητήσεις για τα ερωτικά. Η μεγάλη βόλτα που ξεκινούσε από το εμβληματικό σινεμά Κρόνιον και κατέληγε στο σιδηροδρομικό σταθμό, στο ταβερνάκι με τα κίτρινα φώτα και τα λαϊκά τραγούδια που σύχναζαν κυρίως φαντάροι.
Αδυνατεί να βρει λογικές απαντήσεις για τη σταθερή αγάπη του για το Βερολίνο εδώ και τρεις δεκαετίες. Η πόλη των μοναχικών ανθρώπων. Ένα καταφύγιο που δεν εκτίθεται σε απειλές. Το τραύμα και η βαθειά ουλή του Τείχους. Η Αλεξάντερπλατς του Φασμπίντερ, η Βανζεέ και ο τάφος του Κλάιστ, ο Μπρούνο Γκαντζ και τα φτερά του έρωτα.
Τα πολυάριθμα και αδιέξοδα σοκάκια στον Πύργο της Τήνου. Οι δεκατέσσερις εκκλησίες, ο Χαλεπάς, ο Λύτρας, ο Δεσύπρης και το σπίτι στον Πάνορμο.
Η Βιέννη. Μια πόλη τόσο όμορφη και ακαταμάχητη που η τελειότητα της σε φέρνει σε αμηχανία. Ο παπαγάλος της Φράου Στανγκ, η Σοπενάουερστράσε με τις εκδιδόμενες γυναίκες και ο συγγραφέας που τον επηρέασε όσο κανείς άλλος, ο Ρόμπερτ Μούζιλ.
Τα χρόνια στη Θεσσαλονίκη, τα ευτυχέστερα στη ζωή του. Άνθησαν και παρήκμασαν μεγάλες φιλίες και έρωτες. Η έκδοση των πρώτων ποιημάτων, μεταφράσεις και εκθέσεις ζωγραφικής. Το βιβλιοπωλείο Μόλχο. Ο Πεντζίκης, ο Θασίτης, ο Μαρωνίτης, ο Ασλάνογλου. Οι αριστεροί διανοούμενοι και ο Αναγνωστάκης. Ο στενότερος φίλος του, Γιώργος Χειμωνάς.
Η φράση της Γιουρσενάρ “ας προσπαθήσουμε να περάσουμε στο θάνατο με τα μάτια ανοιχτά” πλανάται πάνω απ’ το διήγημα “προσκέφαλο με φύλλα λεμονιάς”. Θαμπωμένος από την εκτυφλωτική λευκότητα και τις παραλλαγές της στον Πύργο της Τήνου, ο Ίσαρης μας διηγείται πώς αποφασίζει να προαγοράσει τον τάφο του στο χωριό προς μεγάλη έκπληξη των ντόπιων όπου θα εγκατασταθεί για τα καλά κάποτε στο μέλλον.
Κείμενα -εσωτερικές διαδρομές- που είναι δύσκολο να τακτοποιηθούν κάπου. Θα τα αδικούσαμε αν τα χαρακτηρίζαμε ταξιδιωτικά αφού είναι γεμάτα από μυρωδιές, εικόνες, βλέμματα και συγκίνηση. Η παρουσία του συγγραφέα σεμνή και διακριτική. Στο μυαλό μου η γραφή του Γιώργου Ιωάννου.
Χωρίς να κομίζει κάτι νέο στη λογοτεχνία, γνωρίζοντας όμως καλά το ιερό μυστικό της αφήγησης μας κάνει να αισθανόμαστε συνοδοιπόροι στο μακρύ αυτό ταξίδι.
Στην προσπάθεια μου να πείσω τους μαθητές μου να στραφούν προς τη λογοτεχνία, χρησιμοποιώντας όλα τα όπλα που διαθέτω, τους λέω ψέματα ότι αυτή μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Η αλήθεια είναι, πως η ανάγνωση βιβλίων αυτού του αισθήματος μας κάνει υψηλότερους και ευγενέστερους.
“Τι υπέροχο αίνιγμα που είναι η ζωή”
(*) Σκέψεις πάνω στο βιβλίο του Αλέξανδρου Ίσαρη “έξι περίπατοι- προσκέφαλο με φύλλα λεμονιάς” Κίχλη 2020)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου