13.1.19

Χρήστος Τουμανίδης Μια συζήτηση με τον ποιητή Χρήστο Τουμανίδη, με αφορμή τη συμμετοχή του στο διεθνές συνέδριο Χαικου

Επιμέλεια: Γιάννης Μανιάτης



Η κοινή αγάπη μας για την ποίηση και ειδικότερα για το χάικου, υπήρξαν οι λόγοι της γνωριμίας μου πριν κάποια χρόνια με τον ποιητή Χρήστο Τουμανίδη και έκτοτε μας συνδέουν πράγματα και καταστάσεις που μας επιτρέπουν να μιλάμε στον ενικό.

Χρήστο, στην ομιλία σου, στο διεθνές συνέδριο χάικου που έγινε στην Αργεντινή, αναφέρθηκες στην επιγραμματική ποίηση που μεγαλούργησε στην αρχαία Ελλάδα. Πιστεύεις ότι συνηγορούν οι συνθήκες για μια επαναφορά του ποιητικού λόγου στην επιγραμματική λιτότητα;



          Πριν αρχίσω να απαντώ στις ερωτήσεις σου φίλε Γιάννη, θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές ευχαριστίες μου, σε σένα προσωπικά που είχες την ιδέα γι' αυτή τη συζήτησή μας και στους υπεύθυνους του διαδικτυακού περιοδικού LEXIMA, το οποίο μας φιλοξενεί στις πολύτιμες, από κάθε άποψη, σελίδες του.

        Είναι γνωστό και παραδεκτό από όλους, όσοι ασχολούνται με τα ποιητικά πράγματα πως, η πυκνότητα των νοημάτων και η λιτότητα της έκφρασης μαζί με την υπαινικτική διάθεση, αποτελούν αναγκαία συνθήκη και προϋπόθεση για κάθε ποιητική δημιουργία.
        Στην περίπτωση μάλιστα του χαϊκού, που μας ενδιαφέρει εδώ, πρέπει να πούμε πως έχουμε την εφαρμογή και υλοποίηση αυτών των «αισθητικών επιταγών» στον ύψιστο βαθμό. Μέσα από τις όσο το δυνατό λιγότερες λέξεις• τα περισσότερα νοήματα, συμπυκνωμένα. Άλλωστε, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι, το χαϊκού, είναι μια ειδική φόρμα επιγραμματικής ποίησης που γεννήθηκε στην Ιαπωνία κάπου εκεί στο 17ο αιώνα μ.Χ. και εν συνεχεία διαδόθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο, κυρίως τα τελευταία πενήντα-εξήντα χρόνια.
        Ανάμεσα στις χώρες που το υποδέχθηκαν και το ενέταξαν στην γενικότερη ποιητική τους παράδοση είναι ως γνωστόν και η χώρα μας. Πως αλλιώς άλλωστε, αφού η επιγραμματική ποίηση, διαθέτει την πιο μεγάλη, κατά κοινή ομολογία, παράδοση της, στην Ελληνική Γραμματεία, η οποία ξεκινάει από την αρχαιότητα (7ος π.Χ. αιώνας) και φτάνει ως τις μέρες μας, διατηρώντας πάντοτε την ίδια αίγλη και την ίδια υψηλή αισθητική της δύναμη, με κορυφαία επιτεύγματα σε όλη αυτή τη μακραίωνη διαδρομή της.
        Σαν έτοιμοι από καιρό… παραφράζοντας τον Καβάφη, κάπου εκεί στις αρχές της δεκαετίας του 1920, δεχθήκαμε στα καθ' υμάς το χαϊκού, στην αρχή με κάποια περιέργεια, όμως, στην συνέχεια, εξελίχθηκε σε αληθινό ενδιαφέρον για να φτάσει στις μέρες μας να είναι μια πραγματική ποιητική δημιουργία ισότιμη τις γενικότερης ποιητικής μας παράδοσης, διατηρώντας πάντοτε μιαν ιδιάζουσα αυτοτέλεια.
        Καταλήγοντας, θα έλεγα πως, το επίγραμμα, είτε λέγεται δίστιχο, τρίστιχο, μαντινάδα, είτε χαϊκού ή όπως αλλιώς μπορεί να το ονομάζουν αλλού, στις μέρες μας - για να ανταποκριθώ και στην ερώτησή σου - θα μπορούσε να αποτελέσει την πιο ενδεδειγμένη μορφή ποιητικής δημιουργίας. Γιατί πιστεύω πως, μέσα από την πυκνότητα του λόγου και τον υπαινιγμό, με δεδομένη την ταχύτητα «σύλληψης» και διατύπωσης (που απαιτείται για την δημιουργία ενός χαϊκού), ο εκάστοτε ποιητής μπορεί να ανταποκριθεί και να αντιδράσει αν θέλεις σ' έναν κόσμο και σε μια, βιαίως μεταλλασσόμενη πραγματικότητα η οποία μας έχει, κυριολεκτικά, καταστήσει απλούς θεατές.
        Ναι πιστεύω πως η επιγραμματική ποίηση είναι - ή πρέπει να είναι - η ποίηση των ημερών μας. Γι αυτό και το Χαϊκού έχει γίνει  πλέον ένα είδος παγκόσμιας ποιητικής γλώσσας.      
    


Σε αγγλικά και γαλλικά κείμενα το χάικου αναφέρεται σαν «ιαπωνικό επίγραμμα». Μήπως αυτός ο ορισμός αποτυπώνει το κοινό στοιχείο, τη λιτότητα που διακρίνει τους δύο πολιτισμούς, τον ιαπωνικό και τον ελληνικό;

              Αν σκύψουμε λίγο στις ποιητικές παραδόσεις διαφόρων λαών θα διαπιστώσουμε, με σχετική ευκολία, πως ανάμεσα σ' αυτές τις παραδόσεις, συναντούμε ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον από κάθε άποψη. Ένα από αυτά τα στοιχεία που προκαλεί εντύπωση είναι η επίμονη αναζήτηση, αυτών των λαών, μιας ποιητικής δημιουργίας, μιας φόρμας δηλαδή, η οποία ορίζεται ως επίγραμμα. Τέτοιες φόρμες επιγραμματικής ποίησης έχουν καθιερώσει όλοι σχεδόν οι λαοί της Ευρώπης, της Αμερικής, της Αφρικής και της Ασίας.
        Η ποίηση λοιπόν, μπορούμε να πούμε πως, λειτουργούσε ανέκαθεν - όπως και κάθε άλλη μορφή τέχνης - σαν ένας παράγοντας δημιουργίας συγγενικών δεσμών και φιλίας ανάμεσα σε ανθρώπους που μιλούν διαφορετική γλώσσα. Μια ιδιότυπη νοητή γέφυρα, με άλλα λόγια, που ενώνει τις ψυχές και τις καρδιές των λαών όλης της οικουμένης. Την πιο επιτυχημένη εκδοχή αυτής της συνένωσης και συνεννόησης των ανθρώπων την βρίσκουμε στην ποίηση του χαϊκού. Δεν θα ήταν καθόλου υπερβολή αν λέγαμε πως το χαϊκού συνιστά πλέον μια οικουμενική ποιητική γλώσσα.
        Αλλά, εστιάζοντας λίγο την προσοχή μας στο ελληνικό επίγραμμα και στο ιαπωνικό χαϊκού, με τις διάφορες «μεταμορφώσεις» του ανά τον κόσμο, μπορούμε να πούμε πως βρίσκονται πολύ κοντά στο πνεύμα και στη φιλοσοφία, ώστε οι δύο λαοί - Έλληνες και Ιάπωνες - να φαίνεται πως ανέπτυξαν έναν ιδιόμορφο διάλογο, μέσω κυρίως της ποίησης, παρ' όλο που γεωγραφικά βρίσκονται, οι μεν στη Δύση και οι δε στην Ανατολή.
        Είναι κι αυτό ένα από τα πολλά υπέροχα «μυστήρια» της ιστορίας του ανθρώπινου πολιτισμού.    



Στο Συνέδριο απ' ότι πληροφορήθηκα συμμετείχαν προσκεκλημένοι από αρκετές χώρες. Ποια είναι η αποδοχή του χάικου εκτός Ιαπωνίας και πως υποδέχθηκαν το ελληνικό χάικου και την εισήγησή σου για μια αναβίωση του ελληνικού επιγράμματος μέσα στην φόρμα του χάικου;  

           Η συμμετοχή μου στην “IV ΔΙΕΘΝΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΧΑΪΚΟΥ”, στο Buenos Aires (19-21 Οκτωβρίου 2006) υπήρξε μια εμπειρία μοναδική από κάθε άποψη. Εκεί, μέσα από τις εργασίες του Συνεδρίου αλλά και στις παράλληλες εκδηλώσεις του, διαπίστωσα την μεγάλη απήχηση και διάδοση που γνωρίζει το χαϊκού και στις χώρες της Λατινικής Αμερικής.
        Μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω κάποιες άλλες πτυχές του «φαινομένου χαϊκού» καθώς και τις εφαρμογές της φιλοσοφίας του χαϊκού σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η θεραπευτική αγωγή σε νευροψυχιατρικές παθήσεις αλλά και στο θέατρο, ως πειραματική έρευνα.
        Σε ό,τι αφορά τώρα την υποδοχή που επεφύλαξαν οι σύνεδροι και οι ίδιοι διοργανωτές του ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΤΟΖΑΪ, στο ελληνικό χαϊκού γενικά, και στη δική μου εισήγηση ειδικότερα («Κοινωνική και φιλοσοφική διάσταση του χαϊκού») πρέπει να ομολογήσω πως ξεπέρασε και τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες μου. Κάτι που δεν γνώριζα και το έμαθα λίγο πριν δεχθώ την πρόσκληση του ΤΟΖΑΪ, να εκπροσωπήσω την Ελλάδα στο Διεθνές Συνέδριο του Χαϊκού, είναι το γεγονός πως, το Ελληνικό Χαϊκού, είχε ήδη γίνει θέμα σε προηγούμενο συνέδριο, με αφορμή όπως διαπίστωσα, την «Ανθολογία Ελληνικού Χαϊκού» που είχα εκδόσει ως γνωστόν, το 1996.
        Η πρωτοβουλία εκείνη ανήκει σε μια αργεντινή καθηγήτρια και ποιήτρια την κ. Adriana Coscarelli και σ' έναν έλληνα φιλόλογο τον κ. Χαράλαμπο Δήμου που από κοινού παρουσίασαν μια εργασία τους, η οποία περιλαμβάνεται ήδη στα πρακτικά του ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΤΟΖΑΪ. Πρέπει να πω σ' αυτό το σημείο ότι, η κυρία Coscarelli, ήταν αυτή που σήκωσε το μεγαλύτερο βάρος στην όλη παρουσία μου στο Buenos Aires και φυσικά ήταν αυτή που διάβασε την εισήγησή μου στα ισπανικά, στο Συνέδριο. Της είμαι ευγνώμων για όλα.
        Και για να επανέλθω στα της «υποδοχής» του ελληνικού χαϊκού και στη δική μου συμμετοχή στο Συνέδριο, θα αρκεστώ στην εξής επισήμανση:
        Ο χρόνος που αναλογούσε σε κάθε σύνεδρο για την εισήγηση του στο βήμα, ήταν γύρω στα 20-25 λεπτά της ώρας. Η δική μου παρουσία παρατάθηκε κατά πολύ, μετά από «απαίτηση» όλων των συνέδρων και των διοργανωτών, και ξεπέρασε σε διάρκεια τη μια ώρα και ένα τέταρτο. Ήθελαν ν' ακούσουν στα ελληνικά τα χαϊκού που αναφέρονταν στο κείμενό μου, ρωτούσαν, ζητούσαν διευκρινήσεις, πληροφορίες οι οποίες βεβαίως μεταφράζονται την ίδια στιγμή από την κ. Coscarelli και από έναν ομογενή μας από τη La Plata τον κ. Γιώργο Στρατάκη που είχε έρθει να παρακολουθήσει τις εργασίες του Συνεδρίου, μαζί με άλλους συμπατριώτες μας.
        Κορυφαία ωστόσο στιγμή μας στο βήμα, υπήρξε η παρουσίαση ενός μουσικού έργου από CD, του νέου έλληνα συνθέτη κλασσικής μουσικής, και πολύ σπουδαίου πιανίστα, του Γιώργου Ψυχογιού, ο οποίος το εμπνεύστηκε από τη συλλογή μου «Κεριά θυέλλης». Τίτλος του έργου του: «Χαϊκού για πιάνο». Η υποδοχή αυτού του μουσικοποιητικού εγχειρήματος του κ.Ψυχογιού ενθουσίασε όλους σε σημείο που να θέλουν να ακούσουν πάλι και πάλι ορισμένα μέρη και σχετικές πληροφορίες για το πώς δημιουργήθηκε το έργο αυτό.



Τα «οφέλη» από το Συνέδριο της Αργεντινής, τόσο σε προσωπικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο (ως ελληνική ποίηση χάικου);

           Όπως έλεγα και με αφορμή την προηγούμενη ερώτησή σου Γιάννη, τα οφέλη που απεκόμισα από την συμμετοχή μου στην “IV ΔΙΕΘΝΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΧΑΪΚΟΥ” του Buenos Aires, είναι πολλά και πιστεύω ιδιαίτερης σημασίας.
        Η γνωριμία και μόνον τόσων σημαντικών ανθρώπων της ποίησης του χαϊκού (ποιητών, μελετητών και θεωρητικών) από χώρες όπως: Αργεντινή, Ουρουγουάη, Χιλή, Περού, Ισπανία και Ιαπωνία, είναι κάτι που από μόνο του αποτελεί ξεχωριστό γεγονός. Ταυτοχρόνως, φαίνεται πως ανοίξαμε έτσι μια μεγάλη «πύλη» επικοινωνίας με το λεγόμενο Νέο Κόσμο αλλά μέσω αυτού και με την Ανατολή, αφού το όλο εγχείρημα του Buenos Aires αφορά πολιτιστικό προϊόν της χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου και πραγματοποιήθηκε με την πρωτοβουλία Ιαπωνο-Αργεντινών. Εξ άλλου και το όνομα του Ινστιτούτου ΤΟΖΑΪ σημαίνει στα Ιαπωνικά: Ανατολή-Δύση (ΤΟ-ΖΑΪ).
        Πρέπει εδώ να μνημονεύσω και τον άνθρωπο που βρίσκεται στο τιμόνι αυτού του σπουδαίου πολιτιστικού φορέα (ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΖΑΪ), μια εξαίρετη μορφή τον ιαπωνικής καταγωγής, καθηγητή κ. Masanao Kobayashi. Ο κ. Kobayashi έχει επιλέξει για συνεργάτες του, πολλούς άξιους ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών του Buenos Aires και όλοι μαζί πραγματοποιούν κάθε χρόνο, εκδηλώσεις με παγκόσμιο ενδιαφέρον, όπως είναι και το Συνέδριο Χαϊκού, που γίνεται κάθε δύο χρόνια.
        Άλλο σημαντικό στοιχείο, του προαναφερθέντος Συνεδρίου, αποτελούν οι ίδιες οι εισηγήσεις των διαφόρων συνέδρων, που καταπιάνονται με θέματα πρωτότυπα μέσα από τα οποία αναδεικνύεται η δύναμη και το εύρος που απέκτησε το χαϊκού, στην εκτός Ιαπωνίας, περιπέτειά του. Όταν κάποια στιγμή έρθουν στα χέρια μου όλες αυτές οι εισηγήσεις, θα έχουμε ίσως την ευκαιρία να ξαναμιλήσουμε γι' αυτήν την εξαίσια εμπειρία.
        Ωστόσο τα οφέλη δε σταματούν σ' αυτά. Επιστρέφοντας από την πρωτεύουσα της Αργεντινής, μέρος των αποσκευών μου ήταν κι ένα άλλο πολύτιμο φορτίο όπως βιβλία, χειρόγραφα, περιοδικά και… σχέδια για το κοντινό και μακρινό μέλλον, που σχετίζονται ασφαλώς με το χαϊκού αλλά και με το  Buenos Aires και την Λατινική Αμερική γενικά. Περιορίζομε μόνο να σου πω ότι, σ' αυτά τα σχέδια περιλαμβάνονται Ανθολογίες Χαϊκού, ποιητών της Λατινικής Αμερικής και της Ισπανίας και φυσικά ελλήνων ποιητών στα ισπανικά. Για όλα αυτά όμως, θα μιλήσουμε οπωσδήποτε στο προσεχές διάστημα.
        Πριν ολοκληρώσω, την απάντησή μου σ' αυτό το ερώτημα, θα ήθελα να αναφερθώ και στην περίπτωση ενός αργεντινού φιλέλληνα ποιητή του Horacio Castillo, τον οποίο συνάντησα στο σπίτι του στην La Plata, γειτονική με το Buenos Aires, πόλη της Αργεντινής. Με τον κύριο Castillo είχαμε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση γύρω από θέματα ποιητικά και γενικώτερα πολιτιστικά που αφορούν την Ελλάδα και την Αργεντινή. Ο ίδιος άλλωστε, χρόνια τώρα μεταφράζει στα ισπανικά Έλληνες ποιητές, επιτελώντας ένα μοναδικό πολιτιστικό  που εδώ στην Ελλάδα, είναι σχεδόν άγνωστο. Γι' αυτό το λόγο, αποφάσισα να τον παρουσιάσω στους έλληνες αναγνώστες μ' ένα αφιέρωμα στο περιοδικό ΜΑΝΔΡΑΓΟΡΑΣ. Μέρος αυτού του αφιερώματος θα είναι και η συνέντευξη που μου παραχώρησε κατά τη διάρκεια της συνάντησής μας.
        Και σαν τελευταίο άφησα, την αναφορά μου, στους Έλληνες του Buenos Aires και της ευρύτερης περιοχής. Θεωρώ χρέος μου να τους μνημονεύσω μέσα από αυτές τις γραμμές και να τους εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου, για όλα όσα μου πρόσφεραν κατά τη διάρκεια της παραμονής μου εκεί. Γι' αυτό, επίτρεψε  μου σε παρακαλώ να πω τα ονόματα δύο τουλάχιστον από αυτούς, μια που η συμπαράστασή τους υπήρξε πραγματικά συγκινητική και αποφασιστική. Μιλάω λοιπών για τον κ. Γιώργο (Χόρχε) Στρατάκη, ο οποίος είχε και χρέη διερμηνέα μέσα στο Συνέδριο κατά την παρουσίαση της εισήγησής μου, αλλά με «φιλοξένησε» και σε ραδιοφωνική εκπομπή που είχε στο Radio DIFUSION-98,1 κάπου έξω από τη La Plata, όπου μιλήσαμε για το Συνέδριο του Χαϊκού και για τις δικές μου δραστηριότητες γενικά. Αλλά δυστυχώς, λίγο μετά την επιστροφή μου στη Αθήνα, πληροφορήθηκα τον αδόκητο και αιφνίδιο θάνατό του, γεγονός που με γέμισε μεγάλη θλίψη.
        Μιλάω επίσης, για την γιατρό και καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Buenos Aires κα. Χριστίνα Τσαρδίκος η οποία εκτός των άλλων, υπήρξε η «ξεναγός» μου, στην πρωτεύουσα της Αργεντινής αλλά και μέσα από το RADIO ARGENTINA όπου έχει κι εκείνη εκπομπή με τίτλο ΑΝΤΑΜΩΣΗ, έδωσε δημοσιότητα στην παρουσία μου και στην συμμετοχή μου στο Διεθνές Συνέδριο Χαϊκού. Μάλιστα μέσα από τις συχνότητες του RADIO ARGENTINA, ακούστηκε θα έλεγα σε παγκόσμια πρώτη, το μουσικό έργο «ΧΑΪΚΟΥ ΓΙΑ ΠΙΑΝΟ», του Γιώργου Ψυχογιού, πάνω, όπως αναφέρθηκε ήδη, σε δικά μου χαϊκού, από τα ΚΕΡΙΑ ΘΥΕΛΛΗΣ. Θα ήθελα να αναφέρω κι άλλα πολλά γι' αυτούς τους θαυμάσιους Έλληνες της διασποράς, αλλά νομίζω πως ο χώρος που μας αναλογεί είναι περιορισμένος, γι' αυτό σταματώ εδώ με τη φράση: Δεν θα τους λησμονήσω ποτέ.
        


Να πούμε λίγα λόγια στους αναγνώστες για την επικείμενη δημιουργία ενός «Συλλόγου» για τους φίλους του χάικου στην Ελλάδα ;

           Όλα αυτά τα χρόνια που ασχολούμαι με το χαϊκού και μετά από τις διάφορες επαφές που ανέπτυξα κατά καιρούς με ανθρώπους του χώρου, κυρίως εκτός Ελλάδος, μου είχε γεννηθεί η ιδέα να ιδρύσουμε κι εδώ στην Ελλάδα έναν φορέα, αντίστοιχο με εκείνους του εξωτερικού, έναν φορέα ο οποίος θα μπορούσε να διαχειριστεί κατά κάποιον τρόπο, μέσω της συλλογικής προσπάθειας, όλα τα σοβαρά και ταυτοχρόνως πολύ ενδιαφέροντα ζητήματα που σχετίζονται με το χαϊκού, τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδας.
        Αυτή λοιπόν την ιδέα, επιστρέφοντας από το Buenos Aires, θεώρησα πως ήταν πλέον καιρός να την υλοποιήσω. Έτσι, ξεκίνησα αμέσως τις πρώτες , όπως γνωρίζεις καλά ,επαφές με στενούς φίλους, και σε πολύ σύντομο χρόνο, ιδρύσαμε επιτέλους αυτό τον φορέα με την ονομασία «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΧΑΪΚΟΥ». Έχουμε ήδη καταθέσει σχετική Αίτηση στο Πρωτοδικείο Αθηνών, για την αναγνώρισή  και τη νόμιμη λειτουργία του. Το Καταστατικό του φορέα μας είναι έτοιμο. Περιμένουμε την ολοκλήρωση της νομικής διαδικασίας για να… αναλάβουμε δράση. Αυτό δε σημαίνει βεβαίως, πως ως τότε θα μένουμε αδρανείς. Ετοιμάζουμε ήδη από τώρα σχέδια και προγράμματα, όλοι μαζί οι φίλοι και συνεργάτες, μια ομάδα που την αποτελούμε οι: Ηλίας Μέλιος, Βασίλης  Λαλιώτης, Φίλιππος Γκριζιώτης και φυσικά…ο Γιάννης Μανιάτης.
        Παράλληλα, πρέπει να κάνω γνωστό πως προχωρήσαμε και στήνουμε το SITE του Ελληνικού Κύκλου Χαϊκού, το οποίο πολύ σύντομα θα μπορεί να το επισκέπτεται κάθε ενδιαφερόμενος, για να ενημερώνεται για όλα όσα αφορούν το Χαϊκού, στη χώρα μας και ενδεχομένως στο υπόλοιπο κόσμο.
        Πιστεύω πως με αυτές τις ενέργειές μας, προετοιμάζουμε τις καλύτερες προϋποθέσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη του Χαϊκού στη χώρα μας και ταυτοχρόνως θέτουμε τις βάσεις για να περάσουμε σε μια νέα εποχή, στην υπόθεση Χαϊκού, αφού θα μπορούμε πλέον να επικοινωνούμε με όλους τους άλλους παρόμοιους φορείς, σε ολόκληρο τον κόσμο, με ποιητές, μελετητές και φυσικά με τους φίλους και τους εραστές, της ποίησης ειδικά, αλλά και όλων των άλλων μορφών πνευματικής δημιουργίας γενικότερα.                                                                                  
        Πολύ σύντομα, θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε σε όλους τους φίλους του χαϊκού την έναρξη των δραστηριοτήτων μας.
        


Χρήστο σε ευχαριστώ και σου εύχομαι  επιτυχία σε ότι ετοιμάζεις

http://lexima.gr/lxm/read-574.html?fbclid=IwAR1h91hbgYiTi1CllzhwM4nWqd5djQu8rWYqtDWWDLm4zvh_YFtLb-8abhU

            Γιάννης Μανιάτης
        για το www.lexima.gr
              13/5/2007

Δεν υπάρχουν σχόλια: