Ηλίας Κεφάλας
(Μασσαλία 1887- Ἀθήνα 1941)
ΤΡΕΙΣ ΝΕΟΙ
(Μασσαλία 1887- Ἀθήνα 1941)
ΤΡΕΙΣ ΝΕΟΙ
Ήτανε Θε μου, μια φορά
τρεις νέοι (τρεις φίλοι, τρία παιδιά),
αγάπες, όνειρα, τραγούδια,
μέσα στο φως, μες στα λουλούδια,
τρεις νέοι (τρεις φίλοι, τρία παιδιά).
Τώρ' απομένουνε βαθιά,
ένας εδώ κι άλλος εκεί,
χείλη, καρδιές, μάτια κλειστά,
μέσα στο χώμα, μες στη γη,
ένας εδώ κι άλλος εκεί...
[...]
Ἡ Αἰμιλία Δάφνη ὑπῆρξε ἄλλη μία τυχερή λογοτέχνις πού μεγάλωσε μέσα σ' ἕνα σπίτι πνευματικῶν ἀνησυχιῶν. Κόρη τοῦ ἐκδότη ἐφημερίδων καί περιοδικῶν Ἰωάννου Κούρτελη, βαφτισιμιά τοῦ Ἀχιλλέως Παράσχου, μπῆκε μέ ὑποσχέσεις πολλές μέσα στόν χῶρο τῆς λογοτεχνίας, καταφέρνοντας νά συγκροτήσει μιά ἀξιόλογη παρουσία. Δανείστηκε ἀπό τόν ἄνδρα της Θρασύβουλο Ζωιόπουλο (Στέφανος Δάφνης) τό φιλολογικό του ψευδώνυμο καί μ' αὐτό εἶναι γνωστή μέχρι σήμερα. Δίδαξε ὡς φιλόλογος στό Ἀρσάκειο, ὅπου μαθήτεψε κιόλας.
Ἐκδοτικά ἡ Αἰμιλία Δάφνη μᾶλλον στάθηκε ἄτυχη, ἐπειδὴ πολλά ἔργα της ἔμειναν ἀτύπωτα. Σέ βιβλία βγῆκαν δύο ποιητικές συλλογές ("Χρυσάνθεμα", 1902 καί "Τά χρυσά κύπελλα", 1923), δύο πεζά ("Τό τάλαντο τῆς Σμαρῶς", 1924 καί "Ἡ ξένη γῆ", 1939) καί τρία θεατρικά ("Gloria victis", βραβευμένο ἀπό τήν Ἑταιρεία Ἑλλήνων Θεατρικῶν Συγγραφέων, "Οἱ γέροι" καί "Ἀπολύτρωση").
Ἡ Αἰμιλία Δάφνη εἶναι κυρίως ποιήτρια καί μόνον ὡς ποιήτρια ἀνακαλεῖται σήμερα στή μνήμη ἤ ἀναζητεῖται στή γραμματεία μας. Ἡ δεύτερη συλλογή της "Τά χρυσά κύπελλα" (1923) ἔχουν μιά ἀπόσταση 21 χρόνων ἀπό τήν πρώτη, γεγονός πού βοήθησε στήν ἐξάλειψη τῶν στοιχείων τῆς ἀβεβαιότητας καί τοῦ ἔντονου λυρικοῦ γλυκασμοῦ, μέ τά ὁποῖα ἐπιβαρύνονταν πολλά ἀπό τά πρῶτα της ποιήματα. Στά "Χρυσά κύπελλα" ὁ λυρισμός της προστατεύεται ἀπό τήν τεχνική ἐμπειρία καί τήν αὐστηρή τιθάσευση τῶν αἰσθημάτων. Ὡς ἰδιοσυγκρασία παραμένει πάντα λυρική. Μόνο πού τώρα ἡ χαμηλόφωνη, ἐσωτερικευμένη ποίηση προδίδει προβληματισμό, γεγονός πού δίνει μιά φανερή ποιότητα στή λειτουργία τοῦ ποιήματος. Καταφέρνει καί δημιουργεῖ σύμβολα πού νοηματοδοτοῦν ὡς ποιητικά κύτταρα σε πολύ εὐρύτερα πλαίσια καί τα οποία ἀναφαίνονται στό περιεχόμενο τοῦ ποιήματος ὀξύτερα καὶ βαθύτερα, ἐνῶ, μέσα ἀπό μεταφυσικούς τόνους δίνει στό ποίημα καὶ μιὰν ἄλλη τροπή, ἀποφεύγοντας νά εἶναι μόνο ἐρωτική.
Ἡ Αἰμιλία Δάφνη καλλιέργησε μιά "γνήσια φωνή μέ ἐξαιρετικά χαρίσματα" (Δ. Δασκαλόπουλος), δικαιώνοντας ὡς ἕνα μεγάλο βαθμό τά πολλαπλά ἐγκώμια τοῦ Κ. Παλαμᾶ, μέ τά ὁποῖα ἀφειδῶς τή δέσμευσε στόν πρόλογο τῶν "Χρυσῶν κυπέλλων". Κρίμα πού τά ὑπόλοιπα ποιήματά της εἶναι σκορπισμένα σέ ἐφημερίδες καί περιοδικά τῆς ἐποχῆς ἤ ἐντελῶς ἀδημοσίευτα. Κάποια της ἔργα μεταφράστηκαν ἀπό φίλους ἑλληνιστές στά γαλλικά καί τά γερμανικά καὶ κάποια μελοποιήθηκαν στὶς μέρες μας.
Η. Κ.
Στὴ φωτογραφία τὸ πορτρέτο τῆς ποιήτριας διά χειρός Ροϊλοῦ.
τρεις νέοι (τρεις φίλοι, τρία παιδιά),
αγάπες, όνειρα, τραγούδια,
μέσα στο φως, μες στα λουλούδια,
τρεις νέοι (τρεις φίλοι, τρία παιδιά).
Τώρ' απομένουνε βαθιά,
ένας εδώ κι άλλος εκεί,
χείλη, καρδιές, μάτια κλειστά,
μέσα στο χώμα, μες στη γη,
ένας εδώ κι άλλος εκεί...
[...]
Ἡ Αἰμιλία Δάφνη ὑπῆρξε ἄλλη μία τυχερή λογοτέχνις πού μεγάλωσε μέσα σ' ἕνα σπίτι πνευματικῶν ἀνησυχιῶν. Κόρη τοῦ ἐκδότη ἐφημερίδων καί περιοδικῶν Ἰωάννου Κούρτελη, βαφτισιμιά τοῦ Ἀχιλλέως Παράσχου, μπῆκε μέ ὑποσχέσεις πολλές μέσα στόν χῶρο τῆς λογοτεχνίας, καταφέρνοντας νά συγκροτήσει μιά ἀξιόλογη παρουσία. Δανείστηκε ἀπό τόν ἄνδρα της Θρασύβουλο Ζωιόπουλο (Στέφανος Δάφνης) τό φιλολογικό του ψευδώνυμο καί μ' αὐτό εἶναι γνωστή μέχρι σήμερα. Δίδαξε ὡς φιλόλογος στό Ἀρσάκειο, ὅπου μαθήτεψε κιόλας.
Ἐκδοτικά ἡ Αἰμιλία Δάφνη μᾶλλον στάθηκε ἄτυχη, ἐπειδὴ πολλά ἔργα της ἔμειναν ἀτύπωτα. Σέ βιβλία βγῆκαν δύο ποιητικές συλλογές ("Χρυσάνθεμα", 1902 καί "Τά χρυσά κύπελλα", 1923), δύο πεζά ("Τό τάλαντο τῆς Σμαρῶς", 1924 καί "Ἡ ξένη γῆ", 1939) καί τρία θεατρικά ("Gloria victis", βραβευμένο ἀπό τήν Ἑταιρεία Ἑλλήνων Θεατρικῶν Συγγραφέων, "Οἱ γέροι" καί "Ἀπολύτρωση").
Ἡ Αἰμιλία Δάφνη εἶναι κυρίως ποιήτρια καί μόνον ὡς ποιήτρια ἀνακαλεῖται σήμερα στή μνήμη ἤ ἀναζητεῖται στή γραμματεία μας. Ἡ δεύτερη συλλογή της "Τά χρυσά κύπελλα" (1923) ἔχουν μιά ἀπόσταση 21 χρόνων ἀπό τήν πρώτη, γεγονός πού βοήθησε στήν ἐξάλειψη τῶν στοιχείων τῆς ἀβεβαιότητας καί τοῦ ἔντονου λυρικοῦ γλυκασμοῦ, μέ τά ὁποῖα ἐπιβαρύνονταν πολλά ἀπό τά πρῶτα της ποιήματα. Στά "Χρυσά κύπελλα" ὁ λυρισμός της προστατεύεται ἀπό τήν τεχνική ἐμπειρία καί τήν αὐστηρή τιθάσευση τῶν αἰσθημάτων. Ὡς ἰδιοσυγκρασία παραμένει πάντα λυρική. Μόνο πού τώρα ἡ χαμηλόφωνη, ἐσωτερικευμένη ποίηση προδίδει προβληματισμό, γεγονός πού δίνει μιά φανερή ποιότητα στή λειτουργία τοῦ ποιήματος. Καταφέρνει καί δημιουργεῖ σύμβολα πού νοηματοδοτοῦν ὡς ποιητικά κύτταρα σε πολύ εὐρύτερα πλαίσια καί τα οποία ἀναφαίνονται στό περιεχόμενο τοῦ ποιήματος ὀξύτερα καὶ βαθύτερα, ἐνῶ, μέσα ἀπό μεταφυσικούς τόνους δίνει στό ποίημα καὶ μιὰν ἄλλη τροπή, ἀποφεύγοντας νά εἶναι μόνο ἐρωτική.
Ἡ Αἰμιλία Δάφνη καλλιέργησε μιά "γνήσια φωνή μέ ἐξαιρετικά χαρίσματα" (Δ. Δασκαλόπουλος), δικαιώνοντας ὡς ἕνα μεγάλο βαθμό τά πολλαπλά ἐγκώμια τοῦ Κ. Παλαμᾶ, μέ τά ὁποῖα ἀφειδῶς τή δέσμευσε στόν πρόλογο τῶν "Χρυσῶν κυπέλλων". Κρίμα πού τά ὑπόλοιπα ποιήματά της εἶναι σκορπισμένα σέ ἐφημερίδες καί περιοδικά τῆς ἐποχῆς ἤ ἐντελῶς ἀδημοσίευτα. Κάποια της ἔργα μεταφράστηκαν ἀπό φίλους ἑλληνιστές στά γαλλικά καί τά γερμανικά καὶ κάποια μελοποιήθηκαν στὶς μέρες μας.
Η. Κ.
Στὴ φωτογραφία τὸ πορτρέτο τῆς ποιήτριας διά χειρός Ροϊλοῦ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου