Γράφει η Τζούλια Γκανάσου //
Νίκος Ξένιος: «Τα σπλάχνα», Εκδ. Κριτική
Ο Νίκος Ξένιος, διδάκτωρ πολιτικής φιλοσοφίας και εκπαιδευτικός, στην τέταρτη πεζογραφική του απόπειρα με τίτλο «Τα σπλάχνα», παραδίδει ένα άρτιο μυθιστόρημα για τον ρόλο της Ιστορίας στις ζωές και στον ψυχισμό των ανθρώπων, για τους κρυφούς πόθους και τον ετεροκαθορισμό, για την επεμβατικότητα της κοινωνίας και της εκάστοτε εποχής στα πιστεύω και στις συμπεριφορές, για την αναζήτηση της επικοινωνίας και της σύμπραξης και για τα «φίδια» που θρέφουμε όλοι μες στον κόρφο μας.
Ο χρονικός ορίζοντας της ιστορίας του βιβλίου εκτείνεται από τον μεσοπόλεμο, με αφετηρία την πυρκαγιά που ξέσπασε στην εβραϊκή συνοικία Κάμπελ, στη Θεσσαλονίκη το 1931, ως τις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα. Ταυτόχρονα, η αφήγηση διέρχεται όλα τα στάδια της ενηλικίωσης: από τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα περνάει στα φοιτητικά χρόνια, από τον γάμο στην πατρότητα και από την επαγγελματική ανάδειξη στην κρίση της ωριμότητας. Ο τόπος της ιστορίας είναι η Ευρώπη και όχι μόνο. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο συγγραφέας στην αρχή του βιβλίου: «Ο τόπος αυτός δεν υπάρχει. Η φωτιά τον πήρε και τον σήκωσε. Κανείς δεν το περίμενε τέτοιο κακό από μια σπίθα καυτό λάδι, λίγα φρύγανα κι έναν παλιό, σπασμένο καθρέφτη.» Ο πρωταγωνιστής και κύριος αφηγητής είναι ο καθηγητής πανεπιστημίου, Άλκης Δομέστικος, ο οποίος αναζητά τα σύνορα και τα όρια του εαυτού μέσα από την εξερεύνηση της Ιστορίας και του κόσμου. Βρίσκεται παντού και πουθενά, βιώνει τα πάντα και τίποτα ωσάν το κενό να τον κατοικεί, να αναπλάθεται στα κύτταρά του, να κυλάει στο αίμα του και ωσάν εκείνος να προσπαθεί να το γεμίσει με ό,τι πιο ακραίο ή δογματικό υφίσταται.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο ήρωας δοκιμάζει και απορρίπτει, γεύεται και τέρπεται, επικρίνει και ενίοτε κατακρίνει, προδίδει και παραποιεί προσπαθώντας να διαχειριστεί τα τραύματα της παιδικής ηλικίας, τις ιστορικές εξελίξεις, τις φυσικές και συναισθηματικές ανάγκες από όπου πηγάζουν οι επιλογές και οι απώλειες άρα και οι ανατροπές μέσα «Στα σπλάχνα». Και εδώ έγκειται η πρωτοτυπία του εν λόγω έργου: ενώ εκ πρώτης όψεως πρόκειται για έναν ήρωα ο οποίος ενστερνίζεται απολυταρχικές αξίες που κυοφορούνται ως τείχη μες στα σπλάχνα του, την ίδια ώρα, στέργει να τις αποτινάξει ακολουθώντας τη δύναμη του σώματος που επιβάλει και υποβάλει έναν αδυσώπητο ερωτισμό ως πηγή αμφιβολίας και αμφισβήτησης των πάντων. Ο Άλκης Δομέστικος υποτάσσεται στην αναζήτηση ενός συνοδοιπόρου του ιδίου φύλου ή παρόμοιας αγωνίας και σ’ έναν πόθο για ταύτιση τόσο καθοριστικό που σπάει τους φραγμούς και τα φράγματα του ήρωα, διαλύει σταδιακά όλες τις φορτικές και φορτισμένες αλυσίδες ως την αποδοχή του «άλλου», του ξένου, του αλλότριου και κατά συνέπεια, του πραγματικού εαυτού.
Νίκος Ξένιος
Μέσα από τα πιο σημαντικά ιστορικά γεγονότα τα οποία καθόρισαν τις εξελίξεις στην Ευρώπη τον εικοστό αιώνα επηρεάζοντας βαθύτατα τους σύγχρονους, τους προγόνους, τους απογόνους και την μοίρα τους, καθώς και μέσα από τις ιστορίες των προσώπων που έρχονται σε επαφή με τον πρωταγωνιστή, και τις προσωπικές εξομολογήσεις του Δομέστικου, ο Νίκος Ξένιος δημιουργεί ένα πολυπρισματικό, δυνατό μυθιστόρημα το οποίο δεν υπάρχει περίπτωση να αφήσει αδιάφορο κανέναν αναγνώστη. Με γλώσσα που ρέει αβίαστα, εικόνες που συγκινούν και μια διάχυτη ευαισθησία πάνω στον άνθρωπο, πάνω στις αδυναμίες και τις ιδιαιτερότητές του, στα άλλοθι και τις αντιφάσεις του, ο συγγραφέας διεισδύει βαθιά μέσα στα σπλάχνα μας, στα άδυτα του κομφορμισμού μας εξερευνώντας και νοθεύοντας τις βασικές μας σταθερές και κάνοντάς μας, ως το πέρας της ανάγνωσης, να νιώθουμε μια απροσδιόριστη αίσθηση απελευθέρωσης, βαθιά ευγνωμοσύνη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου