Μοναχά για μια φούχτα ασήμι μας άφησε,
Μοναχά για μια κορδέλα στο παλτό του να βάλει-
Ήβρε το μόνο δώρο που η τύχη μας άρπαξε,
Χωρίς όλα τ΄άλλα που μας προίκισε, να υποβάλει×
Εκείνοι, που το χαν το χρυσάφι, του δώσαν σ’ ασήμι ψίχουλα,
Τόσα πολλά είχαν κείνοι, που όσα επέτρεπαν τόσο λιγοστά ήσαν:
Πως έφυγε ο μπρούτζος μας ολάκερος γι’ αυτόν!
Κουρέλια- κι αν ήταν βιολετιά, η καρδιά του περήφανη ήταν!
Εμείς που τον αγαπήσαμε, τον ακολουθήσαμε, τον τιμήσαμε,
Ζήσαμε υπό τον πράο και μεγαλοπρεπή οφθαλμό του,
Μάθαμε την υψηλή του γλώσσα, τους καθαρούς του τόνους πιάσαμε,
Το ζην και το αποθανείν φτιάξαμε στο είδωλό του!
Ο Σαίξπηρ δικός μας, ο Μίλτων υπέρ μας,
Ο Μπέρνς κι ο Σέλλευ μαζί μας,- παρακολουθούν απ’ τους τάφους!
Μόνος του φεύγει απ’ το βαγόνι και τους λεύτερους,
Μόνος βουλιάζει μετόπισθεν με σκλάβους!
Θα πορευτούμε ευδοκιμώντας, -μα χωρίς την παρουσία του×
Τραγούδια θα μας εμψυχώνουν,- μα όχι απ’ τη λύρα του×
Επιτεύγματα θα επιτευχθούν,- ενώ θα κομπάζει για την ηρεμία του,
Ακόμα υποκλίσεις κομίζοντας, όπως προστάζει η φύρα του:
Σβήστε τ΄όνομά του λοιπόν, γράφτε μια ακόμη χαμένη ψυχή,
Αποκηρυγμένο έναν ακόμη σκοπό, ακόμη μια στράτα δίχως ζωή,
Ακόμη ένα θρίαμβο δαιμόνων κι αγγέλων κλαυθμό,
Ακόμη ένα άδικο σ’ ανθρώπους, ακόμη Θεού μια προσβολή!
Η νυχτιά της ζωής ξεκινά: ας μην γυρίσει πίσω σε μας ξανά!
Θα χαμε δεύτερες σκέψεις, πόνο και δισταγμό,
Με το ζόρι ο έπαινός μας- λυκόφωτος αντιφεγγιά,
Ποτέ ξανά πρόσχαρο κι αισιόδοξο πρωϊνό!
Κάλλιο να συνεχίσει να μάχεται σωστά, μεις του το μάθαμε-να χτυπάει γενναία,
Ν΄ απειλήσει την καρδιά μας πριν δαμάσουμε την δική του
Τότε ας λάβει γνώση νέα και μας ας καρτερήσει,
Μ΄ άφεση στα ουράνια, πρώτος στο θρονί του!
`
**************************************************************************************
Επίμετρο
Ο RobertBrowning (1812-1889) ήταν ένας εκ των σημαντικότερων ποιητών της βικτωριανής Βρετανίας. Έγραψε έναν μεγάλο αριθμό ποιημάτων ποικίλης έκτασης, δοκίμια περί λογοτεχνίας και έργα για το θέατρο. Θεωρείται αριστοτέχνης του δραματικού μονολόγου ή όπως ο ίδιος τον αποκαλούσε “dramaticlyric”(Hawlin 2002, 17), με ένα προφανές παράδειγμα της μαστοριάς του να βρίσκεται στο ποίημα My Last Duchess. Ταξίδεψε και έζησε στην Ιταλία, ένα τόπο που έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του ως ποιητή αλλά και ως προσωπικότητα. Ο ίδιος του ανέφερε “Italy was my university.” (Hawlin 2002, 25), καθώς δεν είχε μαθητεύσει στα μεγάλα πανεπιστήμια της Βρετανίας. Γνώρισε, έπειτα από χρόνια αδιαφορίας, την φήμη και τον έπαινο με την δημοσίευση του αριστουργήματος του, δώδεκα χιλιάδων στίχων, The Ring and the Book (δημ. Νοέμβρης 1868- Φλεβάρης 1869). Είναι ενδιαφέρων ο στίχος στο προαναφερθέν ποίημα: “Well, British Public, yew holike me not” (Browning 1868, 22), καθώς μας δείχνει τον ποιητή αυτοσαρκαζόμενο για την απουσία ενδιαφέροντος προς το πρόσωπό του μέχρι την δημοσίευση του εκτενούς έργου. Το 1879 αναγορεύτηκε Legum Doctor στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και το 1882 Legis Civilis Doctor στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Το 1881 ιδρύθηκε από τον F.J. Furnivall η Λέσχη Browning, που αποσκοπούσε στην προώθηση της εκτίμησης του έργου του, μια μοναδική τιμή για ποιητή που βρισκόταν ακόμη εν ζωή. Ο Browning πέθανε στις 12 Δεκέμβρη του 1889.
Το παραπάνω ποίημα αποτελεί μια επίθεση εναντίον ενός άλλου επιφανούς ποιητή, του William Wordsworth (1770-1850).Ο Browning θαύμαζε τον Wordsworth κατά την εφηβεία του (Baker 2003, 221), όμως αυτό έμελλε ν’ αλλάξει. Το ποίημα δημοσιεύτηκε το 1845 και μάλλον αναφέρεται στην αναγόρευση του Wordsworth ως ‘poetlaureate’, ήτοι «δαφνοστεφής ποιητής», το 1843, όταν διαδέχτηκε τον Robert Southey στη θέση. Ο Browning και ο Wordsworth ποτέ δεν ανέπτυξαν φιλικές σχέσεις, ενώ υπήρχε μια μάλλον αρνητική ατμόσφαιρα μεταξύ τους. Χωρίς να γίνει αναλυτικός έλεγχος πάνω στα ντοκουμέντα που καθιστούν νόμιμη αυτήν την διαπίστωση, είναι θεμιτό να γίνει μνεία σε ένα μεμονωμένο περιστατικό. Όταν ο R.H. Horne, γράφοντας το A New Spirit of Age (1844), ζήτησε από τον Browning να του προτείνει ένα επίγραμμα για να χρησιμοποιήσει ως προμετωπίδα για το δοκίμιό του σχετικά με τον Wordsworth, ο Browning διάλεξε ένα απόσπασμα από το Paradise Lost του John Milton και συγκεκριμένα από το δέκατο βιβλίο (στίχοι 441-454), όπου περιγράφεται ο Σατανάς να εισέρχεται στο συμβούλιο των δαιμόνων, μέσα στο Πανδαιμόνιο. Στο γράμμα του προς τον Horne, o Browning υπογραμμίζει τις φράσεις του χωρίου για να μεταδώσει την δύναμη των αισθημάτων του εναντίον του Wordsworth, με τον ακόλουθο τρόπο (Hawlin 2002, 79):
Ἐντέλει, σάμπως σύννεφο
να ὑποχωρεῖ, να φεύγει, ἠ ἀχτιδοβόλα κεφαλή
κι ἠ ἀπαστράπτουσα μορφή ἀπεκαλύφθηὄλη
κι ἀκόμα φωτεινότερη σαν να ἐνεδύθη δόξα,
ὄση τοῦ ἐπιτρέπονταν ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ,
ἤτοι, ψευτομαρμαρυγή πού τοῦ χεἀπομείνει.
Ἔκπληκτοι, με τήν ξαφνική, ὄλοι, φωτοχυσία,
ὑπέκλιναν τα πρόσωπα, τῆς Στυγός το συνάφι, […]
(Μίλτων 2010, 421)
Συνεπώς, καταλαβαίνουμε πως δεν υπήρχε εκείνη την περίοδο συμπάθεια μεταξύ των δύο αντρών. Ο διδακτισμός και η ηθικολογία των τελευταίων έργων του Wordsworth, όπως διαφαίνεται στις συλλογές του, Ecclesiastical Sonnets (1832) και Sonnets dedicated To Liberty and Order (1845), φαίνεται πως ενόχλησε τον ένθερμο θαυμαστή του Shelley, Browning. Για τον Browning εκείνης της περιόδου, ο Wordsworth αποτελεί έναν άξιο ποιητή που όμως παρέδωσε το ταλέντο του στη φήμη και στη δόξα. Είναι ενδιαφέρον να δούμε επίσης, τον Browning να διακατέχεται από την ένταση ενός πολιτικού αισθήματος, κάτι που δεν διαφαίνεται στο συνολικό του έργο παρά ελάχιστες φορές. Τελικά, το 1875, εικοσιπέντε χρόνια μετά το θάνατο του Wordsworth, ο Browning φαίνεται πως έκαμε την ειρήνη του με αυτόν, καθώς τον περιγράφει ως “great and venerable”(Baker 2003, 221), ενώ το 1880 γίνεται μέλος της Λέσχης Wordsworth, της ιδρυμένης από τον William Knight, αλλά δεν παίρνει ποτέ το λόγο στις συναντήσεις της, παρόλο που παρευρίσκεται σε αυτές.
Οφείλω πολλές ευχαριστίες στον Γιώργο Πολυχρόνη, του οποίου οι συμβουλές υπήρξαν πολύτιμες.
Πηγές
Baker, John H.2003.“Browning’s Apology: Robert Browning, Wordsworth and William Knight”. The Review of English Studies. Vol. 54. No. 214: 220-237. Διαθέσιμο, 22/9/2020. http://www.jstor.com/stable/3661334
Browning, Robert. 1917.Poems of Robert Browning. London: Oxford University Press. Διαθέσιμο 22/9/2020. https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.37874/page/n5/mode/2up
—. 1868.The Ring and the Book.Vol. I. London: Smith, Elder and Co. Διαθέσιμο, 22/9/2020. https://archive.org/details/ringbookbyrobert01browrich/page/n3/mode/2up
Hawlin, Stefan. 2002.The Complete Critical Guide to Robert Browning.In the series The Complete Critical Guide to English Literature. Editors Richard Bradford and Jan Jedrzejewski. London and New York: Routledge.
Μίλτων,Τζων. 2010.ΟΑπολεσθείςΠαράδεισος. Μετάφρασηκαι σημειώσεις Αθανάσιος Δ. Οικονόμου. Αθήνα: Εκδόσεις Οδός Πανός.
http://www.poiein.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου